Tabletka “dzień po” – kiedy zażyć? Czy to naprawdę “dzień po”?

Napisano 18.08.2021 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 6 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Antykoncepcja awaryjna to jedna z metod stosowanych w sytuacji, gdy u partnerów doszło do współżycia bez zabezpieczenia lub stosowane zabezpieczenie zawiodło, a kobieta nie planuje w danym cyklu ciąży. Antykoncepcyjne środki awaryjne można kupić w aptece, jednak konieczne jest posiadanie recepty. Jak działa tabletka „dzień po”? Kiedy zażyć ją, by z wysokim prawdopodobieństwem ochronić się przed nieplanowaną ciążą? Na te pytania odpowiemy w artykule. Podpowiadamy dodatkowo, jak najłatwiej dostać antykoncepcję awaryjną i jak długo działa raz przyjęta tabletka.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Jakie tabletki awaryjne po stosunku dostępne są w Polsce?

Antykoncepcja awaryjna stosowana jest w celu zmniejszenia ryzyka zajścia w ciążę. To rozwiązanie, gdy kobieta współżyje bez zabezpieczenia lub odbyje stosunek seksualny z zabezpieczeniem, co do którego istnieją uzasadnione obawy, że mogło nie spełnić swojej roli należycie. Tabletka awaryjna po stosunku może być kupiona tylko na receptę, co niestety nieco utrudnia możliwość przyjęcia jej na czas. Jeśli jednak kobiecie potrzebna jest pilnie antykoncepcja awaryjna, warto wiedzieć, że tabletka dzień po może zostać wypisana przez internet. Zdalna konsultacja medyczna może być dobrym rozwiązaniem, gdyż nie wymaga tracenia czasu na próby rejestracji do lekarza, dojazd do przychodni czy stanie w kolejce. Czas przyjęcia to jedna z najważniejszych kwestii, jeśli ma być skuteczna tabletka „dzień po”. Kiedy zażyć ją najlepiej? Oczywiście w czasie jak najkrótszym od stosunku, jednak wbrew nazwie ogólnej ellaOne i Escapelle to nie są tabletki „jeden dzień po”. Dni na zażycie leku jest więcej, aczkolwiek nie zaleca się zwlekania w tym zakresie. 

Czytaj także:

Jak działa pigułka po stosunku?

Wiele kobiet zastanawia się, jak działa pigułka po stosunku. Mylna jest krążąca opinia, że tabletki „dzień po” należą do środków wczesnoporonnych. Zdania w tej kwestii są bardzo podzielone i z pewnością staną się przyczyną niejednej dyskusji na forach internetowych i w towarzystwie. Warto przede wszystkim wnikliwie zapoznać się z wiarygodnymi źródłami medycznymi, które opisują mechanizm działania octanu uliprystalu i lewonorgestrelu w organizmie kobiety. Tylko wówczas można wyrobić sobie wiarygodną opinię na dany lek i ewentualnie zadecydować w swoim imieniu o jego zażyciu. Zgodnie z informacjami, które znajdują się w ulotkach pigułki „dzień po”, w tym zarówno ellaOne, jak i Escapelle, nie wykazują działania w przypadku ciąży już istniejącej, czyli nie prowadzą do poronienia. Działanie tych tabletek „po” polega na hamowaniu owulacji lub ewentualnie na utrudnianiu plemnikom zapłodnienia uwolnionej komórki jajowej (np. poprzez zmiany endometrium i konsystencji śluzu). Gdy dojdzie już do zapłodnienia i implantacji zarodka, nie będzie już skuteczna tabletka „dzień po”. Kiedy zażyć ją, by jej działanie było jak najwyższe? Na to pytanie odpowiemy w dalszej części artykułu.

Tabletka dzień po – jak ją stosować?

Nie ma szczegółowych wytycznych odnośnie tego, jak powinna być stosowana „tabletka po”. Kiedy zażyć ją trzeba, należy w pierwszej kolejności umówić się z lekarzem. Można to zrobić w formie wizyty stacjonarnej lub skorzystać z konsultacji zdalnej. Recepta wystawiona będzie w przypadku braku przeciwwskazań do zażycia tabletki, gdy lekarz (po przeprowadzonym wywiadzie medycznym) będzie pewny, że tabletka „po” będzie dla kobiety bezpieczna. Następnie należy udać się do apteki, gdzie z receptą będzie mogła być kupiona tabletka „po”. Jak stosować ją prawidłowo? Należy połknąć tabletkę w całości, bez rozgryzania, popijając odpowiednią ilością wody. Ratunkową pigułkę antykoncepcyjną trzeba przyjąć możliwie jak najszybciej, niezależnie od dnia cyklu. Po zażyciu tego awaryjnego środka antykoncepcyjnego trzeba jeszcze uważać na wymioty. Jeśli pojawią się one po przyjęciu tabletki (do 3 godzin od jej zażycia), metoda może okazać się nieskuteczna i konsekwencją może być ciąża. W tej sytuacji najlepiej zażyć kolejną dawkę leku i to znów w możliwie najszybszym czasie. Należy również dodać, że niektóre leki i preparaty ziołowe mogą zaburzać działanie awaryjnych tabletek antykoncepcyjnych. Szczegóły znajdują się w ulotce, jednak należy tu wspomnieć między innymi o dziurawcu zwyczajnym, który jest popularnym składnikiem wielu preparatów dostępnych bez recepty. 

Tabletka dzień po – kiedy zażyć, by zadziałała najlepiej?

Zgodnie z ulotkami zamieszczonymi w opakowaniach tabletek „dzień po” czas zażycia preparatu jest kluczowy dla jego skuteczności. Im szybciej zatem kobieta przyjmie tabletkę, tym większa szansa na jej pożądane działanie, czyli ochronę przed nieplanowaną ciążą, którą zapewni tabletka „dzień po”. Kiedy zażyć można Escapelle i ellaOne? Tabletki te różnią się możliwym czasem przyjęcia, co związane jest z innymi substancjami czynnymi, które wchodzą w ich skład. Tabletkę „dzień po”, w skład której wchodzi octan uliprystalu (ellaOne) należy przyjąć w czasie nie późniejszym niż 120 godzin od stosunku (5 dni). Trzeba liczyć się jednak z tym, że tabletka największą skuteczność będzie wykazywać, gdy zostanie zażyta w czasie nie dłuższym niż 24 godziny od ryzykownego stosunku seksualnego. Tabletka „dzień po”, która w swoim składzie posiada lewonorgestrel (Escapelle) może być przyjęta maksymalnie w czasie 72 godzin od współżycia. Pigułka będzie jednak wykazywać największą skuteczność, gdy przyjmie się ją nie później niż 12 godzin od ryzykownego stosunku seksualnego. Jak widać tabletki „dzień po” tylko z nazwy są „dzień po”, gdyż czas ich przyjęcia jest dłuższy (max. 5 lub 3 dni od współżycia, zależnie od zawartej w leku substancji czynnej). Nie oznacza to jednak, że nazwa zupełnie nie ma tu powiązania. „Dzień po” może bowiem być wskazówką dla kobiety, by nie zwlekać z przyjęciem tabletki do ostatniego momentu, tylko zażyć ją w czasie, gdy jej skuteczność będzie największa (12 godzin lub 24 godziny od stosunku, zależnie od zawartej w leku substancji czynnej).

Zażyć tabletkę jeden dzień po czy jednak można później?

Jak wspomniano wyżej, w przypadku antykoncepcji awaryjnej nie zaleca się zwlekania z przyjęciem leku. Pigułkę najlepiej połknąć w możliwie najkrótszym czasie, ponieważ nigdy nie wiadomo, kiedy z pełną dokładnością wystąpi u kobiety owulacja. Zwłaszcza jeśli kobieta nie obserwuje wnikliwie swojego ciała (co zwykle robią kobiety, które starają się o dziecko), ciężko będzie jej określić dokładny moment owulacji. Ryzyko, że seks skutkować będzie ciążą, rośnie wraz z czasem, który upływa od stosunku do chwili, gdy zostanie zażyta tabletka „dzień po”. Ile godzin będzie zatem najlepszym rozwiązaniem w tej sytuacji? Choć czas na zażycie antykoncepcji awaryjnej to kilka dni (max. 5 lub 3 dni od współżycia, zależnie od zawartej w leku substancji czynnej), zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie zastosować preparat w czasie do 12 lub 24 godzin (zależnie od substancji czynnej, którą posiada dana tabletka „dzień po”). Kiedy zażyć się jej nie uda w pierwsze 12 lub 24 godziny (zależnie od substancji czynnej), nie trzeba się jednak martwić. Jeśli kobiecie nie uda się uzyskać recepty tak szybko czy kupić pigułek awaryjnych ekspresowo, szansa na skuteczność metody nadal jest dość wysoka (choć naturalnie będzie już mniejsza, niż przy niezwłocznym zażyciu pigułki hormonalnej).

Tabletka dzień po – skuteczność różnych preparatów

Prawidłowo zażyta tabletka „dzień po” skuteczność działania ma wysoką – mowa tu zarówno o Escapelle, jak i o ellaOne. Jak zaznaczono wcześniej, skuteczność każdego z tych preparatów maleje wraz z czasem, który mija od ryzykownego stosunku seksualnego do zażycia tabletki. Chcąc więc zapewnić sobie jak najwyższą skuteczność działania preparatu, należy przyjąć go możliwie najszybciej. Kobieta musi być jednak świadoma, że tabletka „dzień po”, nawet zażyta w możliwie najkrótszym czasie od współżycia, nie gwarantuje 100% pewności, że do ciąży nie dojdzie. Skuteczność działania octanu uliprystalu i lewonorgestrelu jest wysoka, aczkolwiek wciąż nie daje to gwarancji, że uda się uniknąć zapłodnienia. Przypomnieć należy również o działaniu niektórych leków i wyciągów ziołowych, które mogą negatywnie wpływać na skuteczność tabletek „dzień po”. Jeżeli zatem krwawienie miesiączkowe nie pojawi się na czas i zwłoka będzie większa niż 5 dni lub wystąpi krwawienie nietypowe, a dodatkowo pojawią się inne dolegliwości, w tym bóle w podbrzuszu czy nudności, dla pewności kobieta powinna wykonać test ciążowy. Zaleca się również, by zgłosić się w tej sytuacji do ginekologa na badania, by wykluczyć ciążę oraz sprawdzić swój stan zdrowia. 

Jak długo działa tabletka po?

Gdy w grę wchodzi tabletka „dzień po”, „kiedy zażyć” to nie jest jedyna kwestia, nad którą zastanawiają się kobiety. Kolejne pytanie, które często się nasuwa to, jak długo działa tabletka „po”. W ulotkach obu leków, czyli zarówno Escapelle, jak i ellaOne, zaznaczono, że tabletka może nie zapewnić już ochrony w przypadku ryzykownego współżycia, do którego dojdzie po jej zażyciu. Nawet jeśli dojdzie do opóźnienia owulacji, trzeba liczyć się z możliwością długiego przetrwania plemników w drogach rodnych kobiety. Stosunek bez odpowiedniego zabezpieczenia po przyjęciu tabletki „po” może nie gwarantować, że wszystkie plemniki nie dotrwają do spotkania z uwolnioną później komórką jajową. Może zatem dojść wtedy do zapłodnienia i zagnieżdżenia zarodka w macicy, a także do zatrzymania krwawienia w związku z ciążą. 

Tabletka dzień po – jak ją dostać w możliwie najkrótszym czasie?

Jak wspomniano wyżej, tabletka „dzień po” dostępna jest wyłącznie na receptę. Jest to sporym utrudnieniem, biorąc pod uwagę krótki czas, gdy może być przyjęta tabletka „dzień po”. Jak dostać ją możliwie najszybciej? Pomocne może okazać się skorzystanie z konsultacji medycznych online. Rozwiązanie to pozwala zaoszczędzić czas na umawianiu się do specjalisty, dojeździe do lekarza i oczekiwaniu na wizytę w kolejce. Specjalnie przygotowany formularz medyczny można przez Internet uzupełnić w dowolnym czasie, również w godzinach, gdy przychodnia lekarska jest już nieczynna. E-recepta na tabletkę „dzień po” może być wystawiona kobiecie nawet w 5 minut po wysłaniu przez nią uzupełnionego formularza medycznego. By tak się stało, lekarz (po analizie formularza) nie może stwierdzić przeciwwskazań do zażycia przez pacjentkę antykoncepcji awaryjnej. To jedna z najszybszych opcji, by mogła zostać zakupiona tabletka „dzień po”. Kiedy zażyć trzeba ją niezwłocznie, najlepiej udać się po prostu do najbliższej apteki, by wykupić receptę. Dobrym rozwiązaniem będzie również wcześniejsze skontaktowanie się telefoniczne z kilkoma najbliższymi aptekami. Zadzwonić można z pytaniem o dostępność i cenę leku, co nie tylko pozwoli wybrać najkorzystniejszą ofertę, ale jednocześnie uchroni kobietę przed wyprawą do apteki, która aktualnie tabletek „po” nie posiada na stanie.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.