Spóźniający się okres i biała wydzielina — o czym świadczy?

Śluz z pochwy (inaczej śluz szyjkowy) ułatwia plemnikom dotarcie do komórki jajowej i jej zapłodnienie [1]. To jednak niejedyna funkcja wydzieliny. Jak wygląda śluz przed okresem i po okresie? Co oznacza biała wydzielina z pochwy w połączeniu ze spóźniającą się miesiączką, czy to powód do niepokoju? Odpowiadamy na te pytania.

Czym jest śluz szyjkowy?

Śluz z pochwy (inaczej śluz szyjkowy) to wydzielina produkowana w trakcie cyklu owulacyjnego. Jej rolą jest ułatwienie plemnikom dotarcia do komórki jajowej celem zapłodnienia [1]. Inne funkcje, jakie pełni wydzielina z pochwy to [1]: 

• Wypadająca pochwa – przyczyny, objawy, leczenie
• Kiedy pojawi się pierwszy okres do cesarskim cięciu?
• Cykl bezowulacyjny – u kogo może występować i jakie są jego przyczyny?

• ochrona szyjki macicy przed drobnoustrojami, 
• zablokowanie ujścia szyjki macicy po zapłodnieniu (za pomocą tzw. czopa śluzowego). 

Śluz z pochwy odgrywa istotną rolę w transporcie plemników do komórki jajowej. Czasami zdarza się jednak, że jest on nieprzyjazny dla plemników i może utrudniać starania o ciążę. Taka sytuacja ma miejsce, np. gdy kobieta stosuje nieodpowiednią dietę, żyje w nadmiernym stresie lub przyjmuje niektóre leki mogące zaburzać płodność [2]. Dostęp do preparatów typu danazol lub tamoksyfen jest bardzo łatwy dzięki rozwiązaniu takim jak e-recepta. Jednak jeśli nie są one stosowane zgodnie z zaleceniami, mogą wpłynąć niekorzystnie na przebieg cyklu owulacyjnego oraz gospodarkę hormonalną, która steruje przygotowaniami organizmu do zapłodnienia. 

Na śluz z pochwy wpływają także niektóre metody antykoncepcji, jednak w tym przypadku działanie to jest zamierzone i ma na celu zapobiec niechcianej ciąży. Leki, które można łatwo nabyć mając e-receptę, zagęszczają śluz szyjkowy, tak, aby uniemożliwić zapłodnienie. Efekt ten jest tymczasowy i utrzymuje się jedynie do momentu, kiedy kobieta stosuje daną formę antykoncepcji. Można go uzyskać także poprzez stosowanie wkładki hormonalnej wewnątrzmacicznej [3].  

Jak wygląda fizjologiczna wydzielina z pochwy podczas cyklu menstruacyjnego?

Wygląd, konsystencja, kolor, a nawet obfitość śluzu z pochwy są odmienne, w zależności od etapu cyklu menstruacyjnego [1]. Wydzielina przed okresem (w trakcie dni niepłodnych) jest zawiesista i nieprzejrzysta, jest jej także mało, co nie sprzyja zapłodnieniu. Śluz przed okresem może mieć biały lub żółtawy kolor i pozostawiać ślady na bieliźnie, niepokój może wzbudzać również galaretowata konsystencja [2]. Tymczasem śluz płodny jest bardziej przezroczysty, wodnisty i ciągliwy, przypomina pod względem wyglądu białko jaja kurzego, jest go także dużo, co sprzyja zapłodnieniu [2]. Gdy w trakcie cyklu owulacyjnego doszło do zapłodnienia, śluz również może zmienić swój wygląd i konsystencję, jednak jest to kwestia indywidualna. Zwiastunem ciąży może być także plamienie przed okresem, jest to tzw. krwawienie implantacyjne. 

Co oznacza biała wydzielina z pochwy?

Biała grudkowata wydzielina z pochwy jest oznaką prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego — tak może bowiem wyglądać śluz w dniach niepłodnych [4]. Czasami zdarza się jednak, że biała wydzielina z pochwy przed okresem może świadczyć także o rozwijającej się infekcji. 

Spóźniający się okres i biała wydzielina — czy to powód do zmartwień?

O nieprawidłowościach może świadczyć nietypowych zapach śluzu oraz wystąpienie dodatkowych niepokojących objawów, takich jak np. ból i pieczenie w okolicach intymnych, spóźniający się okres lub gorączka. Ile może spóźniać się okres? Jeśli mijają 3-4 dni i miesiączka nadal nie nadchodzi, natomiast konsystencja i wygląd wydzieliny z pochwy są nietypowe, takie symptomy mogą świadczyć o infekcji [4]. 

W sytuacji, gdy wystąpiły objawy takie jak: dyskomfort okolic intymnych, spóźniający się okres, białe wydzieliny, warto skonsultować się z lekarzem ginekologiem. Specjalista zleci odpowiednie badania i sprawdzi, czy aby czasem w pochwie nie rozwijają się bakterie, chorobotwórcze grzyby lub pierwotniaki. Biała grudkowata wydzielina z pochwy to charakterystyczny objaw zakażenia drożdżakami – grzyba z rodzaju Candida [4], w ten sposób może się manifestować także bakteryjna waginoza, np. infekcja bakteriami z gatunku Gardnerella vaginalis [4]. 

W pierwszym przypadku leczenie polega na stosowaniu środków przeciwgrzybiczych, doustnych lub dopochwowych oraz przyjmowaniu probiotyków. Leczenie powinno zostać wdrożone nie tylko u chorej, ale i także jej partnera [5]. Natomiast leczenie bakteryjnego zakażenia pochwy polega na stosowaniu substancji bakteriostatycznych, takich jak np. metronidazol podawany doustnie lub dopochwowo [6]. 

Co jeszcze może powodować zaburzenia w wyglądzie śluzu szyjkowego? Co oznacza biała wydzielina z pochwy? Taki objaw może świadczyć o infekcji pochwy pierwotniakiem — rzęsistkiem pochwowym (Trichomonas vaginalis) [7]. W tym przypadku leczenie polega na stosowaniu doustnie leków przeciwpierwotniakowych, np. zawierających metronidazol. Powinna je stosować zarówno osoba chora, jak i jej partner. Leki dopochwowe nie są skuteczne w leczeniu rzęsistkowicy [7].