Jak działa tabletka dzień po? Co warto wiedzieć o działaniu antykoncepcji awaryjnej?

Napisano 27.08.2021 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 4 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Awaryjne środki antykoncepcyjne stosuje się jako metodę zabezpieczenia, która zmniejsza ryzyko, że konsekwencją ryzykownego współżycia będzie nieplanowana ciąża. Jest to metoda ostateczna, którą powinno się stosować jedynie sporadycznie, w sytuacjach wyjątkowych. Potrzebny jest jednak wcześniejszy kontakt z lekarzem, który zadecyduje o przepisaniu kobiecie recepty, dzięki której może być wykupiona w aptece tabletka „dzień po”. Jak działa tego typu preparat i w ile dni od stosunku może być przyjęty, by skuteczność metody została zachowana? Szczegółowe informacje na temat zastosowania awaryjnych środków antykoncepcyjnych znaleźć można poniżej.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Tabletka „dzień po” – co to jest?

Gdy dojdzie do współżycia z wysokim prawdopodobieństwem zajścia w ciążę, ostatnią deską ratunku może być tabletka „dzień po”. Co to tak właściwie jest? To antykoncepcja ratunkowa, czy też awaryjna, która zmniejsza ryzyko ciąży, o ile zostanie przyjęta w porę. Wśród przepisywanych pacjentkom tabletek tego typu są tabletki zawierające lewonorgestrel (Escapelle) oraz octan uliprystalu (ellaOne). Gdy kobieta odbyła stosunek bez zabezpieczania lub stosowana podczas seksu metoda antykoncepcyjna mogła być nieskuteczna, z dużym prawdopodobieństwem sprawdzi się tabletka „dzień po”. Jak działa ten lek? Podstawowy mechanizm działania obejmuje opóźnianie lub wstrzymywanie owulacji. Wówczas uwolnione do dróg rodnych kobiety plemniki nie będą mogły komórki jajowej zapłodnić. Ważną informacją, jeśli chodzi o pytanie, jak działa pigułka „po”, jest również to, że tabletki tego typu nie powodują przerwania ciąży już istniejącej. 

Czytaj także:

Należy również wiedzieć, że tabletki „dzień po” dostępne są wyłącznie na receptę. Ze względu na to jednak, że kluczowy jest tu czas przyjęcia tabletki od stosunku seksualnego, nie trzeba udawać się na wizytę do ginekologa. Tabletka “dzień po” może być również wystawiona przez lekarza innej specjalizacji. Oznacza to, że kobieta może skorzystać ze zdalnej konsultacji medycznej i otrzymać receptę na antykoncepcję awaryjną nawet w 5 minut. Receptę można otrzymać bez wychodzenia z domu, jedynie po uzupełnieniu formularza medycznego przez Internet. Możliwe jest to jednak jedynie, jeśli lekarz stwierdzi, że nie będzie ku temu żadnych przeciwwskazań zdrowotnych.

Kiedy zażyć tabletkę “dzień po”?

Po ryzykownym stosunku seksualnym, ochronę przed ciążą może z dużym prawdopodobieństwem zapewnić tabletka „dzień po”. Kiedy zażyć ją najlepiej, by jej skuteczność była możliwie najwyższa? Tu znów wrócić należy do pytania pt. „tabletka dzień po – jak działa?”. Jak już wspomniano wcześniej, działanie antykoncepcji awaryjnej polega głównie na opóźnianiu lub wstrzymywaniu owulacji, więc pigułkę należy przyjąć możliwie najszybciej po stosunku seksualnym, by nie dopuścić do sytuacji, że kobieta przeoczy owulację. Tabletkę, która zawiera octan uliprystalu (np. ellaOne) powinno się przyjąć w czasie do 120 godzin od stosunku. Największą skuteczność będzie ona mieć, gdy przyjmie się ją w nie więcej niż w 24 godziny od stosunku. Tabletkę „dzień po”, która zawiera lewonorgestrel (np. Escapelle) można przyjąć w czasie do 72 godzin od stosunku. Największą skuteczność będzie jednak mieć, gdy zażyta zostanie w ciągu pierwszych 12 godzin od stosunku. Ważne również, że tabletka „dzień po” nie gwarantuje 100% pewności ochrony przed ciążą, nawet jeśli zostanie przyjęta w odpowiednim czasie. Jeżeli zatem krwawienie miesiączkowe się nie pojawi, dla pewności najlepiej wykonać test ciążowy lub zgłosić się do ginekologa, by wykluczyć ciążę. 

Escapelle i EllaOne – kiedy zaczynają działać?

Zastanawiając się nad zagadnieniem „tabletka dzień po – jak działa”, należy również wspomnieć o właściwościach farmakokinetycznych Escapelle i ellaOne. Kiedy zaczyna działać tabletka? Wiadomym jest, że aby uniknąć zagnieżdżenia zarodka w macicy, tabletki „po” nie dopuszczają do zapłodnienia, opóźniając lub wstrzymując w danym cyklu owulację. Potrzebny jest oczywiście czas na wchłonięcie tabletki. Substancje czynne wchłaniają się dość szybko, jednakże wymioty, które wystąpią w pierwszych 3 godzinach od zażycia pigułki, mogą sprawę utrudnić. Wystąpienie wymiotów krótko po zażyciu tabletki „dzień po” może sprawić, że jej substancja czynna zostanie częściowo lub całkowicie usunięta z organizmu, zanim zacznie prawidłowo działać. W takiej sytuacji zaleca się jak najszybsze przyjęcie drugiej tabletki „po”. 

Jak i jak długo działa tabletka “dzień po”?

Gdy w grę w tabletka „dzień po”, „jak działa” to nie jedyna kwestia, która zastanawia wiele kobiet. Pacjentki często zadają również pytanie, jak długo działa tabletka „dzień po”. Trzeba wiedzieć, że antykoncepcja awaryjna wyróżnia się wysoką skutecznością, jeśli zostanie zażyta po ryzykownym stosunku seksualnym. Nie zapewnia jednak ochrony w przypadku ponownego ryzykownego współżycia, czyli seksu po zażyciu tabletki. Jej działanie obejmuje opóźnienie owulacji w danym cyklu, ale nie będzie już skuteczne w cyklu kolejnym. Oznacza to, że tabletka „po” stosowana zgodnie z zaleceniami producenta nie będzie wpływać na przyszłą płodność kobiety. Trzeba również wiedzieć, że zarówno octan uliprystalu, jak również lewonorgestrel nie będą działały, jeśli do zagnieżdżenia zarodka już dojdzie. Potwierdza to, że tabletki te nie są wczesnoporonne i nie będą przerywały istniejącej już ciąży. 

Czy tabletka “dzień po” jest bezpieczna?

Jak wspomniano wyżej, tylko w sytuacjach sporadycznych może być przyjmowana przez kobietę tabletka „dzień po”. Jak działa już wiadomo, ale należy mieć na uwadze, że tabletka „po”, w tym zarówno Escapelle, jak i ellaOne, może mieć również skutki uboczne. Mogą one, choć nie muszą, pojawić się u danej kobiety. Zażywając tabletkę należy mieć świadomość możliwości wystąpienia działań niepożądanych, o których producent szczegółowo informuje w ulotce preparatu. Rodzaje skutków ubocznych i częstotliwość ich występowania w grupie badanej są różne i zależą przede wszystkim od substancji czynnej, która wchodzi w skład leku. Dobrze zatem zapoznać się z ulotką przed zażyciem tabletki „po”, by wiedzieć, czego można się spodziewać i na jakie objawy należy zwrócić szczególną uwagę. Zastanawiając się nad pytaniem, czy tabletka „dzień po” jest bezpieczna, należy dodatkowo wspomnieć o częstotliwości jej zażywania i zgodności zażywania z zaleceniami producenta. To właśnie między innymi z tego powodu preparat dostępny jest na receptę. Jeśli kobieta podejdzie do tematu z głową i faktycznie stosować będzie tabletki „po” jako metodę awaryjną i ostateczną, nie powinno się to negatywnie odbić na jej stanie zdrowia. Preparatu nie można jednak stosować często, czy też zamiast antykoncepcji innego typu. Bagatelizowanie tych zaleceń może skutkować rozregulowaniem gospodarki hormonalnej i powiązanymi z tym konsekwencjami.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.