Gonadotropina kosmówkowa – najistotniejszy ciążowy hormon

Napisano 08.10.2022 | Medyczna Asystentka | Czas czytania: 3 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Gonadotropina kosmówkowa jest jednym z najważniejszych ciążowych hormonów. Odgrywa ważną rolę zarówno w wykrywaniu, jak i w podtrzymywaniu ciąży, dlatego niezwykle istotne jest monitorowanie jej poziomu. Jakie normy są w kolejnych tygodniach ciąży?

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Co to jest gonadotropina kosmówkowa?

Gonadotropina kosmówkowa (inaczej: hCG) jest hormonem białkowym wytwarzanym przez zarodek i łożysko. Jest zbudowany z dwóch podjednostek: alfa oraz beta. Pierwsza z nich pojawia się w całej rodzinie gonadotropin jak LH, TSH i FSH. Natomiast druga, czyli b-hcg gonadotropina kosmówkowa zawiera ją jako jedyna. Z tego powodu oznacza się ją przy wykonywaniu testów ciążowych.

Czytaj także:

Odgrywa istotne role w organizmie, ponieważ bierze udział w procesach rozwojowych i rozrodczych. Pomaga zapobiegać zanikaniu ciałka żółtego, a także pobudzać ciałko żółte do produkcji progesteronu oraz estrogenów. Wpływa również na pobudzanie wzrostu macicy, płodu oraz pępowiny. Posiada działanie immunosupresyjne. Dzięki temu hormon umożliwia utrzymanie ciąży i pozwala na jej prawidłowy przebieg w początkowej fazie.

Na rynku dostępne są preparaty z gonadotropiną kosmówkową. Wpływają na kontrolowanie czynności narządów płciowych (jajników i jąder). U kobiet mogą być stosowane przy indukcji owulacji w niepłodności, której przyczyną jest brak owulacji czy upośledzenie dojrzewania pęcherzyków. Pomagają monitorować stymulację jajników, by uzyskać komórki jajowe do zapłodnienia pozaustrojowego, a także pozwalają zapobiegać niewydolności ciałka żółtego. Natomiast u mężczyzn są zalecane przy hipogonadyzmie hipogonadotropowym, wnętrostwie czy opóźnionym dojrzewaniu z niedomogą gonadotropową przysadki mózgowej. Do zakupu preparatów z gonadotropiną kosmówkową potrzebna będzie e-recepta online, którą lekarz wystawi na konsultacji.

Warto zaznaczyć, że gonadotropina kosmówkowa pełni również funkcję markera nowotworowego. Podwyższony poziom hormonu można zaobserwować np. przy zachorowaniu na raka jajnika u kobiet czy jąder u mężczyzn.

Gonadotropina kosmówkowa — kiedy wzrasta?

Produkcja gonadotropiny kosmówkowej zaczyna się wraz z implantacją zarodka w endometrium macicy. Hormon pojawia się w moczu kobiety około 6-12. dnia po zapłodnieniu. Najwyższy poziom gonadotropiny kosmówkowej jest osiągnięty w pierwszym trymestrze. W drugim oraz trzecim trymestrze stężenie gonadotropiny kosmówkowej będzie systematycznie spadać.

Dlaczego badanie poziomu gonadotropina kosmówkowa w ciąży jest ważne w profilaktyce prenatalnej?

Oznaczenie poziomu beta hCG pozwala potwierdzić lub wykluczyć ciążę. Badanie jest proste oraz szybkie – można je wykonać, posługując się domowym testem ciążowym. Metoda pozwala zmierzyć poziom hormonu z próbki moczu, najlepiej porannego, kiedy stężenie hormonów jest najwyższe. 

Test należy wykonać w odpowiednim czasie. W przypadku gdy zrobi się go za wcześnie (czyli przed upływem ok. 2 tygodni od stosunku) może wyjść fałszywie ujemny, ponieważ mogło nie dojść do implantacji. Z tego względu precyzyjne określenie poziomu gonadotropiny kosmówkowej w organizmie jest możliwe po wykonaniu badania laboratoryjnego z próbki moczu albo krwi.

Gonadotropina kosmówkowa pozwala podtrzymać ciążę. Hormon osłabia układ odpornościowy ciężarnej, dzięki czemu organizm matki nie traktuje płodu jako ciała obcego, co zapobiega jego zniszczeniu. W przypadku płodów męskich hormon pobudza komórki jąder do produkowania testosteronu. Pozwala również zwiększyć ilość hormonów tarczycy, co ma pozytywny wpływ na rozwijającą się przysadkę mózgową. Działa również na zwiększenie wchłaniania substancji odżywczych przez płód z krwi matki, co pozwala płodowi czerpać więcej energii do rozwoju. Badanie stężenia hCG pomaga również wykryć chromosomalne wady płodowe.

Poziom gonadotropina kosmówkowa w kolejnych tygodniach ciąży — normy

Niski poziom gonadotropiny kosmówkowej (poniżej 5 mIU/ml) występuje u kobiet, które nie są w ciąży. Gdy wynik badania przekroczy 25 mIU/ml zostaje uznany za dodatni i potwierdza zapłodnienie.

Normy poziomu gonadotropiny kosmówkowej zależą od etapu ciąży. Jak wspomniano wyżej, odpowiedni przyrost stężenia hormonu to oznaka prawidłowo rozwijającej się ciąży. W pierwszym trymestrze następuje największy wzrost poziomu gonadotropiny kosmówkowej. Najwyższy poziom gonadotropiny kosmówkowej jest osiągnięty w okolicach 11. – 13. tygodnia ciąży. Następnie można zaobserwować spadek beta hCG, jednak stężenie hormonu pozostanie względnie wysokie do końca ciąży.

Gonadotropina kosmówkowa normy:

  • 3. tydzień ciąży: 5 – 50 mIU/ml 
  • 4. tydzień ciąży: 5 – 426 mIU/ml 
  • 5. tydzień ciąży: 18 – 7 340 mIU/ml 
  • 6. tydzień ciąży: 1 080 – 56 500 mIU/ml 
  • 7. – 8. tydzień ciąży: 7 650 – 229 000 mIU/ml 
  • 9. – 12. tydzień  ciąży: 25 700 – 280 000 mIU/ml 
  • 13. – 16. tydzień ciąży: 13 300 – 254 000 mIU/ml 
  • 17. – 24. tydzień ciąży: 4 060 – 165 400 mIU/ml 
  • 25. – 40. tydzień ciąży: 3 640 – 117 000 mIU/ml

O czym może świadczyć niewłaściwy poziom gonadotropiny kosmówkowej w ciąży?

Ważne jest, aby pamiętać, że w zależności od przypadku może być różny poziom gonadotropiny kosmówkowej ciąża to indywidualny proces i każda jest inna. Dlatego normy podawane są w widełkach. Jednak nieodpowiednie stężenie gonadotropiny kosmówkowej może oznaczać niepoprawny rozwój płodu. Niski albo spadający poziom hormonu może świadczyć o ciąży pozamacicznej (ektopowej) albo poronieniu. W przypadku zapłodnienia metodą in vitro niskie stężenie będzie oznaczać niepowodzenie procesu. Natomiast wysoki poziom może być sygnałem ciąży wielodzietnej.

Warto monitorować stężenie hormonu, w czym pomoże regularne badanie beta hcg. W przypadku pojawienia się jakichkolwiek niepokojących objawów należy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty, dzięki czemu możliwe będzie wdrożenie odpowiedniego działania. 

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.