Adiponektyna – co to takiego i jak wpływa na otyłość?

Napisano 22.10.2022 | Medyczna Asystentka | Czas czytania: 3 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Adiponektyna to białko, które jest syntetyzowane przez tkankę tłuszczową. Wspomaga regulację przemian metabolicznych, szczególnie węglowodanów i kwasów tłuszczowych w mięśniach oraz w wątrobie. Niski poziom adiponektyny wiąże się z kilkoma schorzeniami, w tym otyłością, cukrzycą typu 2 i miażdżycą.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Adiponektyna — co to jest?

Adiponektyna (APM1) jest białkiem złożonym z 247 aminokwasów. Jest syntezowana przez dojrzałe adipocyty, czyli komórki tkanki tłuszczowej. Stanowi 0,01% białek osocza. Adipocyty wydzielają adiponektynę w postaci trymerycznej — niskocząsteczkowej (LMW) będącej podstawową formą białka. Jednak we krwi znajdują się również inne formy adiponektyny, czyli postać średniocząsteczkowa (MMW, heksamery) oraz wysokocząsteczkowa (HMW, multimery wyższego rzędu). 

Czytaj także:

Adiponektyna — jak zwiększyć jej poziom w organizmie?

Pełni ważne funkcje w procesach energetycznych i metabolicznych. Z tego powodu niezwykle ważne jest utrzymanie jej optymalnego poziomu w organizmie. Na szczęście można zadbać o swoje zdrowie fizyczne bez wychodzenia z domu, dzięki nowoczesnemu rozwiązaniu, jakim jest e-recepta. W przypadku zbyt niskiego stężenia adiponektyny — suplementy pozwolą podnieść poziom białka.

Adiponektyna — działanie?

Adiponektyna odgrywa ważną rolę w kilku procesach metabolicznych i komórkowych. Działa na komórki organizmu za pomocą dwóch receptorów. Pierwszy z nich to AdipoR1 znajdujący się głównie w mięśniach, ale też w mózgu, nerkach i trzustce. Natomiast drugi receptor — AdipoR2 występuje w mięśniach szkieletowych i wątrobie.

Adiponektyna wpływa na utlenianie glukozy i kwasów tłuszczowych, a także pomaga w usprawnianiu przyswajania glukozy przez mięśnie. Dzięki temu pośrednio przyczynia się do zmiany wrażliwości komórek na insulinę, czyli hormon wytwarzany przez trzustkę, który reguluje poziom glukozy (cukru) we krwi poprzez jego obniżanie. Mówiąc dokładniej, insulina pomaga glukozie we krwi przedostać się do komórek mięśni, tłuszczu i wątroby, dzięki czemu mogą one wykorzystać ją jako energię lub przechowywać do późniejszego wykorzystania. 

Wrażliwość na insulinę odnosi się do zdolności organizmu do efektywnego wykorzystania insuliny. Im jest większa, tym łatwiej organizm może wykorzystywać insulinę i utrzymywać poziom glukozy we krwi w zdrowym zakresie. Adiponektyna odgrywa rolę w zmianie wrażliwości na insulinę poprzez hamowanie produkcji glukozy w wątrobie oraz zwiększenie utleniania kwasów tłuszczowych.

Adiponektyna ma również działanie przeciwmiażdżycowe, ponieważ wpływa na metabolizm lipidów oraz na proces powstawania i pękania blaszki miażdżycowej, który odbywa się w naczyniach krwionośnych. Białko sprawia, że naczynia stają się bardziej elastyczne i zyskują większą zdolność do rozciągania się. Co więcej, adiponektyna wykazuje działanie przeciwzapalne, poprzez hamowanie namnażania się leukocytów i zwiększenie produkcji przeciwzapalnych mediatorów.

Z jakimi schorzeniami związany jest niski poziom adiponektyny?

Poziom adiponektyny w osoczu osoby zdrowej waha się od 5 do 30 mg/ml, przy czym jest wyższy u kobiet niż u mężczyzn. Stężenie białka jest stabilne i nie wykazuje zmienności okołodobowej.

Niski poziom adiponektyny jest związany z kilkoma stanami endokrynologicznymi i metabolicznymi, jak:

  • insulinooporność,
  • cukrzyca typu II,
  • miażdżyca,
  • choroba wieńcowa,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • dyslipidemia,
  • otyłość brzuszna.

Natomiast wzrost stężenia adiponektyny wiąże się szczególnie z chorobami, w których występuje spadek masy ciała jak anoreksja, a także niewydolność krążenia czy nerek.

Adiponektyna — badanie

Poziom adiponektyny można oznaczyć dzięki laboratoryjnemu badaniu próbki krwi. Jest przydatne przy diagnostyce niektórych chorób ogólnoustrojowych, a także może mieć znaczenie w ocenie zaawansowania schorzeń. Jego cena wynosi około 200-300 zł i jest zależna od oferty konkretnej placówki. Nie jest wymagane specjalne przygotowanie do badania. Jak wspomniano wyżej nie wykazano zmienności dobowej adiponektyny, dlatego procedurę można wykonać o każdej porze dnia.

Co wpływa na poziom adiponektyny?

Adiponektyna jest kodowana przez gen ADPN, na którego ekspresję wpływają liczne czynniki. Z tego powodu stężenie poszczególnych rodzajów białka jest zależne od m.in. stężenia insuliny czy trójglicerydów w organizmie, masy ciała, płci, wieku, wartości ciśnienia tętniczego krwi, poziomu cholesterolu HDL oraz wartości wskaźnika insulinooporności HOMA. 

Choć za syntezę adiponektyny odpowiada tkanka tłuszczowa, u osób z nadwagą czy otyłością wykazuje się obniżony poziom białka niż u osób o prawidłowej masie ciała. Jest to tak zwany paradoks adiponektyny. W leczeniu niskiego poziomu adiponektyny wykorzystuje się farmakologię. W tabletkach nie jest podawany sam hormon, a substancje, które wspomagają wzrost stężenia adiponektyny w organizmie.

Na poziom białka można również wpływać, zmieniając swój styl życia. Istotna jest odpowiednia dieta i regularna aktywność fizyczna pomagające normalizować wagę i zwiększyć poziom hormonu w organizmie.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.