Późne powikłania po CC, czyli co powinno niepokoić?

Cesarskie cięcie to zabieg chirurgiczny, w którym dziecko jest wyciągane z łona matki przez nacięcia w jamie brzusznej i macicy. Wykonuje się je, gdy poród siłami natury nie jest możliwy lub bezpieczny, a także w sytuacji, gdy zagrożone jest zdrowie ciężarnej czy jej dziecka. Choć procedura jest wykonywana w bezpiecznych warunkach, istnieją pewne związane z nią powikłania. Jakie są konsekwencje cesarskiego cięcia?

Wskazania do cc

Przede wszystkim każda ciężarna powinna odpowiednio o siebie dbać w ciąży. Jeśli występują choroby czy infekcje, należy je jak najszybciej wyleczyć. Przed spożyciem jakiegokolwiek środka warto skonsultować się ze specjalistą, ponieważ niektóre substancje mogą być szkodliwe dla rozwijającego się płodu. Jeśli tradycyjna wizyta u lekarza nie jest możliwa, pomocna będzie teleporada czy recepta przez internet. Z obu świadczeń medycznych można skorzystać bez wychodzenia z domu.

• Waga w ciąży – jak zmienia się waga w czasie ciąży i co może niepokoić?
• Jak liczyć tygodnie ciąży? Kalkulatory terminy porodu
• Mdłości w ciąży – co na nie pomaga i jak często występują?

Czasami poród siłami natury jest niemożliwy. Planowane cesarskie cięcie ma miejsce, gdy występuje jeden z następujących warunków:

• Dysproporcja główkowo-miednicowa — to termin, który oznacza, że ​​głowa lub ciało dziecka jest zbyt duże, aby bezpiecznie zmieścić się przez miednicę, lub miednica jest zbyt mała, aby kobieta mogła samodzielnie urodzić dziecko.
• Poprzednie cesarskie cięcie — chociaż możliwy jest poród siłami natury po poprzednim cesarskim cięciu, nie jest to opcja dla wszystkich. Czynniki, które mogą mieć na to wpływ to rodzaj nacięcia macicy zastosowanego w poprzednim cesarskim cięciu oraz ryzyko pęknięcia macicy.
• Ciąża mnoga — chociaż bliźnięta często mogą być urodzone drogą pochwową, co najmniej dwoje dzieci może wymagać cesarskiego cięcia.
• Łożysko przodujące — łożysko jest przyczepione zbyt nisko w macicy i blokuje wyjście dziecka przez szyjkę macicy.
• Nieprawidłowe ułożenie płodu — dziecko jest w pozycji miednicowej, poprzecznej albo skośnej.
• Ułożenie pośladkowe — pozycja płodu, w której pośladki lub stopy pojawiają się jako pierwsze podczas porodu. Niektórzy lekarze mogą próbować obrócić dziecko, ale jeśli to się nie powiedzie, konieczne będzie cesarskie cięcie.
• Choroba lub infekcja u matki oraz zagrożenie życia lub zdrowia ciężarnej albo dziecka — szczególnie w przypadku choroby sercowo-naczyniowej, przy konflikcie serologicznym czy ciężkim stanie przedrzucawkowym.
• Tokofobia — paniczny lęk przed porodem.

Natomiast nieplanowany poród przez cesarskie cięcie może być konieczny, jeśli podczas porodu wystąpi którykolwiek z poniższych warunków:

• Poród nie postępuje — problemy z postępem porodu obejmują przedłużony pierwszy etap (przedłużone rozwarcie lub otwarcie szyjki macicy) lub przedłużony drugi etap (przedłużony czas parcia po całkowitym rozwarciu szyjki macicy).
• Problemy z pępowiną — czasami zdarza się, że pępowina wychodzi z szyjki macicy, zanim zrobi to dziecko. Co więcej, pępowina może również owinąć się wokół szyi lub ciała dziecka. Obie sytuacje są niebezpieczne i są wskazaniami do wykonania cesarskiego cięcia.
• Odklejenie łożyska — łożysko oddziela się od ściany macicy przed urodzeniem dziecka.
• Zaburzenia płodu — jak zaburzenie rytmu serca u dziecka czy zagrożenie zamartwicą wewnątrzmaciczną płodu.

Powikłania po cesarskim cięciu — zrosty na ranach

Zrosty w bliźnie po cesarce są włóknistymi połączeniami, które tworzą się między tkankami a organami po ich uszkodzeniu podczas gojenia. Są zgłaszane jako częste powikłanie cc. O zrostach po cesarskim cięciu informują objawy jak ból, wzdęcia, zaparcia, gazy, uczucie rozpierania w jamie brzusznej, dyskomfort w jamie brzusznej, bolesne miesiączki, ból w trakcie stosunku i związaną z symptomami niższą jakość życia. W dłuższej perspektywie zrosty mogą komplikować przyszłe cesarskie cięcie ze względu na zwiększoną trudność zabiegu chirurgicznego skutkującą powikłaniami, takimi jak uszkodzenie pęcherza moczowego i wydłużenie czasu trwania operacji. Szczególnie w przypadku nagłego (powtórnego) cesarskiego cięcia te często nieoczekiwane trudności mogą skutkować niekorzystnymi wynikami okołoporodowymi i matczynymi, takimi jak zamartwica porodowa i wyczerpanie matki. Co więcej, zrosty na ranach mogą powodować niedrożność jelit, a także niepłodność mechaniczną.

Ból jelit jako późne powikłanie po cesarskim cięciu — o czym może świadczyć?

Ból brzucha po cc jest jednym z elementów połogu. Jednak ból po cesarce może dotyczyć również innych miejsc. Dolegliwości bólowe jelit mogą sygnalizować tworzenie się zrostów po cc, co z kolei często prowadzi do niedrożności jelita cienkiego. Można wówczas odczuwać wzdęcia, gromadzenie się gazów oraz bolesne zaparcia. Problemy z wypróżnianiem po cc są najczęściej odczuwalne w ciągu pierwszych kilku dni od zabiegu. 

Niemniej należy zaznaczyć, że problemy z jelitami po cesarce dotyczą nie tylko matek, ale i noworodków. W przypadku dzieci urodzonych poprzez cesarskie cięcie mogą występować zaburzenia flory bakteryjnej. Podczas porodu naturalnego dziecko ma kontakt z „dobrymi bakteriami” znajdującymi się w drogach rodnych matki — jednak przy cesarce częściej obserwuje się narażenie dziecka na niepożądane drobnoustroje. To może skutkować nieprawidłowym metabolizmem oraz obniżeniem odporności.

Krwotok, czyli groźne powikłanie po CC

Podczas gdy średnia utrata krwi przy porodzie drogą pochwową wynosi około 500 cm³ (około dwóch filiżanek), średnia utrata krwi przy cięciu cesarskim jest dwa razy większa. Dzieje się tak dlatego, że podczas ciąży w macicy gromadzi się wiele krwi. W trakcie każdego cesarskiego cięcia duże naczynia krwionośne są przecinane, gdy chirurg otwiera ścianę macicy, aby uzyskać dostęp do dziecka. Większość zdrowych kobiet w ciąży może bez problemu tolerować tak dużą utratę krwi. Czasami jednak utrata krwi może być większa i powodować lub wynikać z komplikacji. Następujące formy niebezpiecznej utraty krwi mogą wystąpić podczas lub po cięciu cesarskim: krwotok poporodowy, atonia, rany szarpane i przyrośnięte łożysko.

Co więcej, prawdopodobnie najbardziej przerażającym powikłaniem cesarskiego cięcia jest tworzenie się skrzepów krwi w nogach matki lub w okolicy miednicy. Te skrzepy krwi mogą oderwać się i przedostać się do płuc. Jeśli tak się stanie, nazywa się to zatorowością płucną. Zakrzepy zwykle powodują obrzęk i ból nóg, a większość kobiet zwraca na to uwagę lekarza, zanim zakrzepy dotrą do płuc. Jeśli zakrzep krwi zostanie wykryty wcześnie, można go leczyć za pomocą farmakoterapii.

Czasami nie ma żadnych znaków ostrzegawczych, dopóki skrzepy nie oderwą się i nie dotrą do płuc. Większość kobiet wraca do zdrowia po leczeniu, ale czasami skrzep może być tak duży, że matka umiera. Niestety wydaje się, że nie ma niezawodnego sposobu na uniknięcie lub wykrycie tego stanu.

Zakrzepy krwi występują częściej w następujących sytuacjach:

• Matka ma nadwagę.
• Operacja była długa lub skomplikowana.
• Po operacji matka długo leżała w łóżku.

Rzadkie powikłania po cesarskim cięciu — dziury w macicy

Do rzadkich, ale możliwych powikłań po cesarce zalicza się rozejście się struktur macicy. Dochodzi do nich najczęściej podczas kolejnego porodu — tym razem siłami natury. Pęknięcie pojawia się w miejscu zabliźnienia po cesarskim cięciu. Czynnikami ryzyka rozejścia się struktur macicy są wiek matki (powyżej 35. roku życia), duża masa dziecka (więcej niż 4000 g), a także poprzednie cesarskie cięcie, a nie poród siłami natury lub bycie nieródką.

Zakażenia — późne powikłania po cesarskim cięciu

Niektóre kobiety rozwijają infekcję w miejscu nacięcia na zewnętrznych warstwach skóry, zamiast w macicy. Nazywa się to często infekcją rany po cięciu cesarskim. Infekcjom rany często towarzyszy gorączka i ból brzucha. Zakażenie skóry lub jakiejkolwiek warstwy tkanki, która została przecięta, można leczyć antybiotykami. Infekcje te mogą również powodować ropnie, czyli zbiorowiska ropy w przestrzeni tkankowej. Jeśli ropień istnieje, lekarz może być zmuszony do ponownego otwarcia rany w celu osuszenia i oczyszczenia zainfekowanego obszaru.

Czasami infekcja może rozprzestrzenić się na inne narządy lub rodzaj bakterii, który infekuje ranę, może być bardzo agresywny. Infekcje te są rzadkie, ale mogą być niebezpieczne. Przy odpowiednim leczeniu, takim jak antybiotyki i hospitalizacja, można wyleczyć nawet najpoważniejsze infekcje.

Trudności emocjonalne

Wiele kobiet doświadczających porodu drogą cesarskiego cięcia boryka się z problemami emocjonalnymi po urodzeniu dziecka. Niektóre kobiety wyrażają niezadowolenie z doświadczenia lub procesu porodu i żałują utratę możliwości porodu drogą pochwową. Inne kobiety mogą początkowo mieć trudności z nawiązaniem więzi z dzieckiem. Wiele osób przezwycięża te trudności emocjonalne, spędzając czas z dzieckiem (szczególnie w bezpośrednim kontakcie — skóra do skóry), dołączając do grupy wsparcia po porodzie przez cesarskie cięcie lub omawiając swoje obawy podczas terapii.

Pozostałe powikłania po cesarskim cięciu

Do innych powikłań, które mogą wystąpić po CC zalicza się:

• problemy związane z reakcją na znieczulenie,
• uraz chirurgiczny,
• histerektomię (wycięcie macicy).

Co więcej, po cesarskim cięciu częściej występuje dłuższa rekonwalescencja niż w przypadku porodu siłami natury. Istnieje również większe prawdopodobieństwo, że kolejne ciąże zostaną również rozwiązane przez cesarkę. Dodatkowo mogą występować problemy z karmieniem piersią, a dziecko może być narażone na zaburzenia układu oddechowego i układu odpornościowego.

Kiedy dziecko jest urodzone w terminie i planowane jest cesarskie cięcie, powikłania dla dziecka są rzadkie i zwykle tymczasowe. Nie ma badań, które wykazałyby trwałą różnicę między dziećmi urodzonymi drogą pochwową a dziećmi urodzonymi przez cesarskie cięcie. Warto po przebytym porodzie dbać o odpoczynek i zdrowie swoje oraz nowo narodzonego dziecka.