L4 na dziecko – komu przysługuje, jak długo trwa i jaka jest wysokość świadczenia?

Zwolnienie lekarskie na dziecko jest świadczeniem, które przysługuje każdemu rodzicowi posiadającemu ubezpieczenie chorobowe. Można je otrzymać, gdy pojawia się konieczność samodzielnego zapewnienia opieki nad dzieckiem. Ile można wziąć L4 na dziecko? Kto wystawia zwolnienie lekarskie? Ile jest płatne L4 na dziecko?

Komu przysługuje L4 na dziecko?

Temat zwolnienia opiekuńczego na dziecko interesuje każdego rodzica. Czasami, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, zdarza się, że pociecha choruje i pojawia się konieczność zapewnienia samodzielnie opieki nad dzieckiem. Warto wówczas udać się jak najszybciej na wizytę lekarską, żeby wdrożyć odpowiednie leczenie i przynieść ulgę choremu. Wystawiona na konsultacji e-recepta pozwoli zakupić odpowiednie leki. Można ją zrealizować w aptece na terenie całej Polski.

• L4 na urlopie – co mówią przepisy?
• Jednoosobowa działalność gospodarcza a zwolnienie lekarskie – czy można je uzyskać?
• L4 na choroby nie do wykrycia – co warto wiedzieć?

W niektórych przypadkach rodzic albo opiekun prawny może skorzystać ze zwolnienia l4 online na dziecko. Musi jednak posiadać ubezpieczenie chorobowe. Warto zaznaczyć, że takie ubezpieczenie jest obowiązkowe w przypadku umowy o pracę na czas określony oraz nieokreślony. Natomiast w przypadku umowy zlecenia, umowy o dzieło czy prowadzenia własnej działalności gospodarczej — nabycie prawa do zasiłku opiekuńczego jest dobrowolne.

Zasady przyznawania zasiłku na opiekę na dziecko L4 zostały uregulowane przez ustawę o świadczeniach pieniężnych z tytułu choroby i macierzyństwo. Świadczenie w przypadku choroby dziecka przysługuje, gdy rodzic posiada ubezpieczenie chorobowe, a w gospodarstwie domowym nie ma osoby mogącej objąć opieką dziecko. Osobą niemogącą sprawować opieki nad dzieckiem jest jednostka, która m.in.:

• jest w zaawansowanym wieku, co powoduje niesprawność fizyczną lub psychiczną,
• jest chora,
• jest niezdolna do pracy,
• prowadzi gospodarstwo rolne,
• odpoczywa po nocnej zmianie,
• prowadzi działalność gospodarczą, w której nie ma ustalonych godzin pracy.

Jedynie w przypadku dzieci do 2. roku życia można bezwarunkowo uzyskać zwolnienie opiekuńcze, gdy w gospodarstwie domowym znajduje się inna osoba, która może sprawować opiekę nad maluchem.

Co więcej, z zasiłku opiekuńczego można również skorzystać, będąc rodzicem adopcyjnym czy zastępczym, opiekunem prawnym, a także w sytuacji, gdy opieki wymagają dzieci małżonka (również te nieprzysposobione), czy przyjęte na wychowanie i utrzymanie.

Oboje rodziców nie mogą skorzystać z L4 na dziecko w tym samym czasie. Istnieje jednak jeden warunek od tej zasady. W przypadku, gdy jedno dziecko jest chore, a drugie przebywa w szpitalu i oboje z nich wymagają opieki opiekunów — wówczas zwolnienie może otrzymać dwóch rodziców.

Zasiłek L4 nie przysługuje, gdy osoba:

• posłużyła się fałszywym zaświadczeniem lekarskim,
• przebywa w areszcie albo w więzieniu,
• korzysta z urlopu wychowawczego czy bezpłatnego urlopu,
• posiada prawo do wynagrodzenia w oparciu na przepisy szczególne,

Co więcej, można stracić zasiłek, gdy czas, który powinien zostać poświęcony na opiekę, pracownik przeznacza na pracę zarobkową czy inną działalność niezgodną z przeznaczeniem wystawionego świadczenia.

L4 na dziecko – do jakiego wieku przysługuje?

Zasiłek L4 można otrzymać, gdy istnieje konieczność zaopiekowania się dzieckiem, które nie ukończyło 8. roku życia w sytuacji, gdy niespodziewanie zamknięto żłobek, przedszkole czy szkołę dziecka; u jednostki pojawia się ryzyko nosicielstwa choroby zakaźnej; dzienny opiekun dziecka zachoruje bądź przebywa w szpitalu albo innej placówce leczniczej, co uniemożliwia zaopiekowanie się dzieckiem. Mowa wówczas o tzw. zasiłku opiekuńczym na zdrowie dziecko.

Oprócz tego ze świadczenia można skorzystać, gdy należy zaopiekować się dzieckiem niepełnosprawnym do 18. roku życia, a opiekun dzienny jest chory lub przebywa w placówce leczniczej uniemożliwiającej opiekę nad dzieckiem. 

L4 na chore dziecko przysługuje do ukończenia przez nie 18 lat, czyli osiągnięcia pełnoletności.

Na ile dni można dostać L4 na dziecko w roku?

Długość świadczenia jest uzależniona od wieku dziecka. W przypadku dzieci zdrowych do 8. roku życia oraz choroby dziecka do 14. roku życia każdemu opiekunowi przysługuje 60 dni w ciągu roku. Wymiar jest niezależny od ilości dzieci, które wymagają opieki.

W przypadku dziecka, które ma ponad 14 lat — opiekunowi przysługuje 14 dni zasiłku opiekuńczego.

Można również otrzymać 30 dni L4 w roku, gdy:

• zachoruje dziecko niepełnosprawne w wieku od 14 do 18 lat,
• należy sprawować opiekę nad dzieckiem niepełnosprawnym w wieku od 8 do 18 lat,
• osoba sprawująca opiekę dzienną nie może zaopiekować się dzieckiem niepełnosprawnym, ponieważ przebywa w placówce leczniczej albo z powodu choroby czy porodu.

Jaka jest wysokość świadczenia chorobowego na dziecko?

Trzeba pamiętać, że L4 na dziecko nie wynosi 100 procent. Miesięczny zasiłek opiekuńczy to 80% podstawy wymiaru zasiłku. Świadczenie jest wypłacone za każdy dzień, w którym opiekun sprawuje opiekę nad dzieckiem — również za dni, które są ustawowo wolne od pracy.

W przypadku, gdy jest się pracownikiem, zasiłek wynosi przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto z ostatnich 12 miesięcy przed miesiącem, w którym nastąpiło objęcie opieki nad dzieckiem — od kwoty odejmuje się składki na ubezpieczenia społeczne. Natomiast gdy prowadzi się działalność gospodarczą, to podstawą wysokości zasiłku jest przeciętny miesięczny przychód, który otrzymywało się w ciągu ostatnich 12 dni (przed miesiącem, w którym objęto opieką chorego), po odjęciu 13,71%.

L4 na dziecko – kto wystawia?

Pracownik samodzielnie składa wniosek o otrzymanie zasiłku. Dokumenty najlepiej złożyć od razu. Niemniej istnieje możliwość starania się o zasiłek o miniony okres — do 6 miesięcy od ostatniego dnia, za który można było uzyskać zasiłek. 

Do otrzymania zasiłku opiekuńczego będą potrzebne odpowiednio wypełnione dokumenty:

• wniosek o zasiłek opiekuńczy Z-15A;
• wydruk zwolnienia elektronicznego (w przypadku gdy płatnik nie posiada profilu PUE ZUS; jeśli ma — zwolnienie, które wystawi lekarz, zostanie automatycznie przesłane do ZUS-u i płatnika);
• ewentualnie — zaświadczenie lekarskie wystawione na wydruku z systemu w trybie awaryjnym np. w sytuacji, gdy lekarz nie ma połączenia z Internetem;
• zaświadczenie płatnika składek, gdy ZUS ma wypłacić zasiłek (Z-3 dla pracownika; Z-3b dla osoby, która prowadzi pozarolniczą działalność, współpracuje z osobą prowadzącą działalność pozarolniczą albo dla osoby duchownej; Z-3a w innych przypadkach);
• orzeczenie o niepełnosprawności dziecka — w przypadku zasiłku L4 dla chorych dzieci niepełnosprawnych od 14. do 18. roku życia;
• dokument tożsamości rodzica lub opiekuna — gdy składa się osobiście dokumenty w placówce ZUS-u.

Gdy rodzic opiekuje się dzieckiem w trakcie pobytu za granicą, należy dołączyć zaświadczenia od lokalnego lekarza. Dokument musi zawierać:

• nazwę zakładu leczniczego,
• imię i nazwisko lekarza,
• datę wystawienia zaświadczenia,
• datę początkową i końcową okresu, w którym rodzic będzie opiekować się dzieckiem,
• podpis lekarza.

Jeśli płatnik składek zatrudnia powyżej 20 osób — do niego należy złożyć dokumenty. Gdy płatnik zatrudnia do 20 osób — dokumenty należy złożyć u płatnika albo w jednostce ZUS, która jest odpowiednia dla siedziby płatnika. Wówczas płatnikowi składek należy wręczyć wydruk zwolnienia elektronicznego. W przypadku osób prowadzących działalność pozarolniczą, współpracujących z jednostkami prowadzącymi taką działalność oraz osób duchownych — dokumenty składa się w jednostce ZUS adekwatnej dla siedziby płatnika składek.

L4 na dziecko – kto płaci wynagrodzenie?

Zasiłek jest wypłacany w ciągu 30 dni kalendarzowych od momentu złożenia wszelkich niezbędnych dokumentów. Świadczenie można otrzymać od ZUS-u — bezpośrednio dla pracownika albo pośrednio poprzez płatnika składek.

W niektórych przypadkach ZUS może odmówić wypłaty zasiłku opiekuńczego. Wówczas opiekun otrzymuje uzasadnienie. Do decyzji można się odwołać w przeciągu 30 dni od otrzymania decyzji.

Czy podczas L4 na dziecko można wychodzić z domu?

Przepisy nie orzekają tej kwestii w jednoznaczny sposób. Trzeba pamiętać, że podstawą do cofnięcia zasiłku opiekuńczego jest:

• wykonywanie pracy zarobkowej przez opiekuna,
• obecność innych osób w gospodarstwie domowym mogących sprawować opiekę nad dzieckiem,
• inne wykorzystywanie świadczenia niezgodne z jego celem.

Gdy opiekuna nie będzie w domu w trakcie kontroli ZUS, urzędnik może zweryfikować gdzie i w jakim celu udał się rodzic. Wówczas może podjąć decyzję o kontynuowaniu albo wstrzymaniu wypłacania zasiłku. Przyjęto, że pilne wyjście do sklepu czy apteki nie jest wystarczającą przesłanką do cofnięcia świadczenia, jednak załatwianie własnych prywatnych spraw może być przejawem nieprawidłowego wykorzystywania L4 na dziecko.