Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Antydepresanty to leki wykorzystywane u pacjentów między innymi w leczeniu depresji, jednak lekarz może zalecić ich stosowanie również w przypadku terapii innych schorzeń psychicznych. Stosowanie antydepresantów ma oczywiście nie tylko wskazania, ale i przeciwwskazania, dlatego bardzo ważne, by pacjent zgłosił się wcześniej do lekarza, który oceni zasadność leczenia i jego bezpieczeństwo, a także wyda zalecenia, co do dawkowania leku. Jak antydepresanty wpływają na organizm i jaka jest ich skuteczność? Czy możliwe są objawy uboczne przyjmowania antydepresantów? Co z uzależnieniem od dawek leków? Informacje na ten temat znajdziesz poniżej.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Antydepresanty – czym są?
Pacjenci zmagający się z depresją czy chorobami afektywnymi mogą mieć przepisane przez lekarza antydepresanty. Co to konkretnie za leki? Antydepresantami nazywane są środki, które silnie wpływają na układ nerwowy człowieka, przyczyniając się do wyrównania poziomu neuroprzekaźników takich jak dopamina czy serotonina. Leki antydepresyjne to jeden z rodzajów leków psychotropowych. Antydepresanty stosowane są nie tylko w przypadku depresji. Ze względu na swoje właściwości przez psychiatrów pacjentom przepisywane są również w przypadku innych chorób, w tym walki z fobiami, ponadto pomóc mogą na zespół lęku uogólnionego, nerwicę czy bezsenność.
Leki przeciwdepresyjne dostępne są wyłącznie na receptę – bez recepty nie można ich kupić w żadnej aptece. E-receptę na leki przeciwdepresyjne można uzyskać od psychiatry lub lekarza POZ, ponadto możliwa jest również e-recepta online na antydepresanty. To przydatne rozwiązanie, gdy ciężko umówić się od ręki na konsultację stacjonarną, a pacjentowi kończą się przyjmowane dotychczas środki. W przypadku leków przeciwdepresyjnych nie powinno się bowiem robić raptownych przerw w terapii, gdyż można narazić się na działania niepożądane.
Jak działają antydepresanty?
Antydepresantami nazywana jest ogólna grupa leków przeciwdepresyjnych, jednak można ją podzielić na mniejsze, biorąc pod uwagę budowę chemiczną związków oraz mechanizm ich działania. Antydepresanty podzielić można w następujący sposób:
- leki recepturowe,
- inhibitory wychwytu zwrotnego neuroprzekaźników,
- selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (leki SSRI),
- trójpierścieniowe antydepresanty,
- inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny,
- czteropierścieniowe antydepresanty,
- inhibitory monoaminooksydazy,
- inne leki.
Działanie antydepresantów zależne jest od ich rodzaju, jednak ogólnie można powiedzieć, że są to leki, których substancje czynne wpływają na OUN. Wyrównują poziom mózgowych neuroprzekaźników (np. dopaminy i serotoniny), dzięki czemu stopniowo następuje poprawa samopoczucia pacjentów. Leczenie pierwsze efekty daje nie wcześniej niż po 2 tygodniach od rozpoczęcia terapii, a ta kontynuowana jest znacznie dłużej, by osiągnąć pożądane rezultaty. Warto dodać, że depresja jest chorobą, w przypadku której ważna jest nie tylko umiejętnie dobrana farmakoterapia, ale również psychoterapia, która pomoże pacjentowi zrozumieć swój problem i jego źródło, a także wskaże choremu sposób radzenia sobie ze swoimi emocjami. Leki i jednoczesna praca psychoterapeuty z pacjentem daje efekty najbardziej skuteczne i redukuje ryzyko ponownego zachorowania na depresję w przyszłości.
Antydepresanty — zalecenia do stosowania
Zanim pacjent na własną rękę przyjmować zacznie lek antydepresyjny, powinien skonsultować się z lekarzem. Leczenie farmakologiczne dobierane jest indywidualnie w każdym przypadku i mowa tu nie tylko o rodzaju leku przeciwdepresyjnego, ale również o jego dawkowaniu. Nie powinno się przyjmować leków przepisanych innej osobie. Antydepresanty nazwy mają różne, ponadto różnią się również mechanizmami działania, wskazaniami i przeciwwskazaniami, a nawet działaniami niepożądanymi, dlatego każdorazowo to lekarz powinien je dla pacjenta dobierać. Kolejną kwestią jest leczenie niefarmakologiczne, którego wdrożenie często jest zalecane jako uzupełniające terapię lekami. Jeśli pacjentowi przepisany zostanie antydepresant, powinien być on przyjmowany zgodnie z zaleceniami lekarza i w ustalonej przez niego dawce. Pacjent powinien ponadto wnikliwie obserwować reakcje swojego organizmu na stosowany lek, a wszelkie niepokojące sygnały konsultować ze specjalistą. Ważne również, że antydepresanty nie zaczynają dawać widocznych efektów po pierwszej tabletce. Na rezultaty terapii czasem trzeba czekać nawet miesiąc, a terapia zazwyczaj trwa dość długo.
Zastosowanie antydepresantów na depresję czy inne choroby psychiczne wymaga stosowania się do zaleceń lekarzy. Duże ryzyko powikłań odbijających się na zdrowiu daje na przykład łączenie antydepresantów z alkoholem, o czym alarmuje wielu lekarzy nie od dziś. Połączenie tych substancji może wywoływać wiele dolegliwości i może mieć niebagatelne znaczenie dla powodzenia terapii. Alkohol może osłabiać działanie leków i nasilać ich skutki uboczne, ponadto preparaty antydepresyjne mogą zwiększać toksyczność alkoholu. Nie jest również wykluczone zwiększenie ryzyka uzależnienia od alkoholu w tym przypadku. Z lekarzem lub farmaceutą należy omówić także ewentualne łączenie antydepresantów z innymi lekami, gdyż nie wyklucza się tu występowania pewnych szkodliwych dla zdrowia interakcji bądź interakcji wpływających na skuteczność działania leków. Przykładem może być temat „antydepresanty a antykoncepcja” – antydepresanty mogą bowiem obniżać skuteczność działania tabletek antykoncepcyjnych.
Przeciwwskazania i działania niepożądane stosowania antydepresantów
Leki przeciwdepresyjne nie mogą być stosowane przez wszystkich pacjentów, którzy mają wskazania do terapii. Antydepresanty w ciąży na przykład nie powinny być przyjmowane, gdyż mogą przyczynić się do jej powikłań i odbić się na zdrowiu i rozwoju dziecka, a także przyczynić się do wcześniactwa. Przeciwwskazań do terapii jest znacznie więcej, dlatego bardzo ważny jest kontakt z lekarzem przed ewentualnym rozpoczęciem terapii, by ten mógł sprawdzić jej bezpieczeństwo.
Antydepresanty to również skutki uboczne, których możliwości wystąpienia należy być świadomym. W przypadku dobrze dobranego przez lekarza leku korzyści przewyższają potencjalne następstwa niepożądane. Wśród najczęściej pojawiających się działań niepożądanych wymienić można zawroty głowy, uczucie splątania, suchość w ustach czy zaburzenia równowagi, a także bóle brzucha, nudności, wymioty, zwiększoną senność, a także uczucie zmęczenia i problemy z oddawaniem moczu. Są niektóre antydepresanty hamujące łaknienie, ale są i takie, które przyczyniają się do przyrostu masy ciała. Pacjent, którego interesują antydepresanty bez tycia, czy też wręcz antydepresanty, po których się chudnie, powinien z lekarzem skonsultować swoje obawy dotyczące nadmiernego przyrostu masy ciała – być może uda się indywidualnie dobrać taki lek i jego dawkowanie, by działania niepożądane były jak najmniejsze.
Czy antydepresanty uzależniają?
Pacjenci, którym przepisuje się antydepresanty, często obawiają się uzależnienia związanego z terapią, w tym zarówno uzależnienia fizycznego, jak i psychicznego. Przemawia za tym również fakt, że antydepresanty należą do leków, które przyjmuje się dość długo, zanim zaczną dawać zauważalne efekty, a odstawia się je minimum 6 miesięcy po ustąpieniu objawów. Jest to jednak niepotrzebny niepokój – psychiatrzy uspokajają, że leki przeciwdepresyjnie nie uzależniają. Nie wolno natomiast odstawiać tych leków na własną rękę, bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. W związku z ich zbyt raptownym odstawieniem mogą pojawić się pewne objawy, które wiążą się z nagłym zachwianiem poziomu neurotransmiterów. Zespół odstawienia to między innymi zachowania euforyczne, gorsze samopoczucie, drażliwość, niepokój, zaburzenia psychomotoryczne, większa potliwość czy dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
