Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Tabletki antykoncepcyjne to bezpieczny i skuteczny sposób zapobiegania ciąży. Przez wielu lekarzy są również polecane na złagodzenie uciążliwych zmian skórnych. Czy tabletki antykoncepcyjne pomagają na trądzik? A może wpływają na pogorszenie cery?
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Tabletki hormonalne a trądzik
Trądzik najczęściej występuje w okresie nastoletnim, ale wielu z nas wciąż walczy z pryszczami w wieku 20 lat i później. Najczęściej wówczas ma formę trądziku hormonalnego. Trądzik pojawia się, gdy mieszek włosowy zostaje zatkany martwymi komórkami skóry lub nadmiarem sebum — olejem wytwarzanym przez gruczoły skórne. Wraz z komórkami skóry, sebum może zatykać pory i sprzyjać rozwojowi bakterii, które przyczyniają się do powstawania trądziku.
Kobiety są bardziej narażone na trądzik hormonalny niż mężczyźni, co prowadzi naukowców do przekonania, że zmiany hormonalne związane z cyklem miesiączkowym odgrywają ważną rolę w powstawaniu trądziku u dorosłych. Kobiece jajniki i nadnercza zwykle wytwarzają niski poziom androgenów. Warto wspomnieć, że hormony androgenowe, w tym testosteron, stymulują skórę do produkcji sebum. Z tego powodu w przypadku dorosłych kobiet wahania poziomu hormonów (szczególnie podwyższony poziom androgenów) są często odpowiedzialne za powstawanie wyprysków, które są również znane jako trądzik hormonalny. Kobiety zazwyczaj doświadczają zmian hormonalnych powodujących trądzik w okresie dojrzewania, menstruacji, menopauzy oraz z powodu stanów takich jak zespół policystycznych jajników (PCOS). Z tego powodu niektórym osobom zaleca się tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe, czyli zawierające zarówno estrogen, jak i progesteron. Środki obniżają ilość androgenów w organizmie, co powoduje produkowanie mniejszej ilości sebum i zmniejszenie nasilenia trądziku.
Istnieje również szereg czynników, które mogą powodować trądzik u dorosłych, w tym stres, niepokój, brak snu, czynniki związane ze stylem życia (w tym dieta i aktywność fizyczna), genetyka, a nawet niektóre leki (w tym niektóre kortykosteroidy, leki przeciwdepresyjne i leczenie padaczki).
W cięższych przypadkach trądzik dorosłych objawia się jako rodzaj trądziku zapalnego, który powoduje zaczerwienienie, obrzęk, podrażnienie i głębokie torbiele (mogące z czasem prowadzić do bliznowacenia skóry).
Kiedy tabletki antykoncepcyjne zaczynają działać na trądzik?
Większość ludzi zaczyna dostrzegać poprawę trądziku po upływie około 2-3 miesięcy od rozpoczęcia stosowania doustnych tabletek antykoncepcyjnych. Kontrola urodzeń nie powoduje natychmiastowej zmiany trądziku, ponieważ potrzeba czasu, aby w organizmie unormowała się gospodarka hormonalna i jej zaburzenia przestały powodować trądzik.
Tabletki antykoncepcyjne a pryszcze — przeciwwskazania do leczenia trądziku środkami hormonalnymi
Do bezwzględnych przeciwwskazań stosowania tabletek hormonalnych na trądzik zalicza się:
- ciążę;
- otyłość z BMI powyżej 35;
- palenie papierosów w wieku powyżej 35 lat (więcej niż 15 papierosów dziennie);
- nadciśnienie tętnicze (powyżej 160/100 mm Hg);
- przebyte albo występujące w rodzinie choroby naczyń krwionośnych (w tym żylna choroba zakrzepowo-zatorowa czy zakrzepowe zapalenie żył powierzchniowych);
- choroba niedokrwienna serca;
- incydent naczyniowo-mózgowy;
- wady zastawkowe serca (nadciśnienie płucne, migotanie przedsionków, historia podostrego bakteryjnego zapalenia wsierdzia);
- rak piersi;
- inne nowotwory zależne od estrogenów;
- ciężką marskość wątroby;
- guzy wątroby (np. gruczolak);
- cukrzycę;
- nawracającą migrenę;
- długotrwałe unieruchomienie;
- krwawienie z dróg rodnych o niewyjaśnionej przyczynie.
Nie można samodzielnie rozpocząć stosowania danej metody hormonalnej. Dopiero po konsultacji — zebraniu szczegółowego wywiadu osobistego i rodzinnego z pacjentką, zmierzeniu ciśnienia tętniczego, badaniu ginekologicznym i piersi, pobraniu cytologii — lekarz może dobrać odpowiedni środek.
Tabletki antykoncepcyjne a trądzik — jak należy przyjmować środki?
W jednym opakowaniu zazwyczaj znajduje się 28 tabletek antykoncepcyjnych, ponieważ tyle dni średnio trwa typowy cykl miesiączkowy. Pigułki należy przyjmować doustnie, codziennie o tej samej porze. W przypadku pominięcia danej dawki należy postępować zgodnie z dołączoną do opakowania instrukcją.
Tabletki dwuskładnikowe najczęściej są dostępne w schemacie 21+7. Wówczas w blistrze znajduje się 21 pigułek z aktywnymi hormonami, natomiast pozostałe 7 tabletek nie posiada progestagenu ani estrogenów. Podczas przyjmowania placebo w organizmie nadal znajduje się odpowiednie stężenie hormonów, żeby było zachowane działanie antykoncepcyjne i możliwe leczenie zmian skórnych. Po siedmiodniowej przerwie należy rozpocząć nowe opakowanie.
Jakie inne metody antykoncepcji pozytywnie wpływają na trądzik?
Leczenie trądziku zależy od jego nasilenia i reakcji na różne metody. Trzeba pamiętać, że w leczeniu pierwszego rzutu najczęściej wykorzystuje się kuracje miejscowe i doustne antybiotyki. Antybiotykoterapia nie jest jednak długotrwałym rozwiązaniem. Pełne działanie jest możliwe do zaobserwowania po 3 miesiącach kuracji, a jeśli zmiana nie nastąpi, to należy zmienić sposób leczenia.
Oprócz stosowania tabletek lekarz może również zalecić inne metody antykoncepcji hormonalnej, które zawierają estrogeny, w tym plastry. W celu leczenia zmian skórnych nie stosuje się innych metod antykoncepcji — mechanicznej czy chemicznej, ponieważ te środki nie wpływają na gospodarkę hormonalną.
Warto również wprowadzić zmiany w swoim stylu życia. Należy poświęcać czas na odpoczynek i dbać o higienę snu. Dobrą praktyką jest również wprowadzenie do swojego życia regularnej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności. Zalecane jest prowadzenie zdrowej diety, która będzie bogata w substancje odżywcze i minerały (szczególnie witaminy A, C, E i z grupy B, a także selen i cynk) oraz odpowiednie nawodnienie.
Co więcej, niezwykle istotna jest odpowiednia pielęgnacja skóry. Należy myć twarz dwa razy dziennie (rano po przebudzeniu i przed snem) oraz po spoceniu się. Warto stosować dobrej jakości produkty o naturalnym składzie i przeznaczone do cery problematycznej. Trzeba pamiętać o regularnym złuszczaniu naskórka, pozbywaniu się nagromadzonego sebum i nawilżaniu skóry. Takie zabiegi pozwolą poprawić wygląd i kondycję cery, a także są pomocne w zapobieganiu powstawania zmian skórnych. Istotne jest również stosowanie kremów z filtrem UV oraz dokładny demakijaż.
Czy możliwy jest trądzik od tabletek antykoncepcyjnych?
Wiele osób obawia się wysypu trądziku po tabletkach antykoncepcyjnych. Stosowanie antykoncepcji wiąże się z ryzykiem, dlatego przed rozpoczęciem przyjmowania jakichkolwiek metod kontroli urodzeń należy wziąć pod uwagę czynniki ryzyka. Najlepszymi kandydatami do stosowania leków antykoncepcyjnych na trądzik są osoby, które nie mają osobistej ani rodzinnej historii zaburzeń krzepnięcia czy powstawania zakrzepów krwi, mają zdrowy poziom BMI, nie palą i nie mają więcej 35 lat. Jeśli pacjentka martwi się przyrostem masy ciała i wahaniami nastroju, można rozważyć opcje, które zawierają nieco mniej estrogenu.
Jednak warto wspomnieć, że hormonalna kontrola urodzeń nie jest pewnym sposobem na pozbycie się trądziku. Możliwe jest pogorszenie cery po tabletkach antykoncepcyjnych. Niestety, może zająć trochę czasu i pracy, aby znaleźć odpowiednią pigułkę, która poprawi trądzik z niewielkimi lub zerowymi skutkami ubocznymi. Nie ma sposobu, aby przewidzieć, co będzie dla danej osoby skuteczne, a co nie. Trzeba również zaznaczyć, że zaprzestanie stosowania tabletek antykoncepcyjnych może skutkować nawrotem zmian skórnych — w tym trądziku.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
