Skutki udaru mózgu – jak wygląda życie po udarze?

Udar mózgu to stan zagrażający życiu. W czasie jego wystąpienia w wyniku zatrzymania dopływu krwi do tkanek dochodzi do obumarcia części mózgu. Symptomy tej choroby występują nagle i wymagają szybkiej akcji ratunkowej. Ważny jest czas reakcji. On decyduje o tym, czy pacjent powróci do pełnego zdrowia. Im wcześniej wdrożone zostanie odpowiednie leczenie, tym lepsze rezultaty i większe szanse na życie. Sprawdźmy, jakie są skutki udaru mózgu i jak wygląda życie po udarze.

Typowe fizyczne skutki udaru mózgu

Udar mózgu to bardzo poważne schorzenie, które wymaga szybkiej pomocy lekarskiej. W jego leczeniu konieczna jest diagnostyka i wykonanie szeregu badań. Dodatkowo niezbędne jest jak najszybsze wdrożenie leczenia, aby zapobiec negatywnym skutkom udaru. Aby zdobyć lekarstwa, nie zawsze konieczna jest osobista wizyta u lekarza. Coraz więcej chorych korzysta z takiej możliwości jak recepta online. Uzyskany czterocyfrowy kod wraz z numerem PESEL jest niezbędny do realizacji cyfrowej recepty.

• Cichy udar – objawy. Jak go rozpoznać?
• Pierwsza pomoc w przypadku udaru słonecznego. Jak go rozpoznać?
• Rodzaje udarów i ich konsekwencje

Udar to niewydolność krążenia krwi, która wpływa na część obszaru mózgu i powoduje śmierć komórek nerwowych. Skutkiem udaru może być porażenie lub utrata przytomności. U wielu pacjentów udar nie jest poprzedzony żadnymi sygnałami ani symptomami.

Wyróżniamy trzy rodzaje udarów:

• udar niedokrwienny – najczęściej występujący, w jego wyniku dochodzi do zamknięcia tętnicy i ograniczenia dopływu krwi do mózgu;
• udar krwotoczny – rzadko spotykany, powstaje w wyniku krwotoku śródmózgowego lub podpajęczynówkowego;
• udar żylny – występuje najrzadziej, jest skutkiem zakrzepicy zatok żylnych mózgowia.

Wczesne konsekwencje udaru to:

• porażenie i niedowłady kończyn lub jednostronny paraliż;
• jednostronne wykrzywienie twarzy;
• zaburzenie czucia występujące zwykle z jednej strony;
• zaburzenia widzenia (podwójne widzenie) i mowy;
• zawroty głowy, problem z utrzymaniem równowagi;
• silne, nagłe bóle głowy;
• lęk, niepokój i problemy z oddychaniem;
• narastające zaburzenia świadomości.

Skutki niedokrwiennego udaru mózgu mogą być różne, często są zależne od rodzaju udaru. Jednak jest on częstą przyczyną zgonów na świecie. Dodatkowo pacjentów cierpiących na to schorzenie często dotyka niepełnosprawność ruchowa. Szybkie leczenie po udarze jest niezbędne w kontekście zapobiegania negatywnym skutkom udaru. Schorzenie to może spowodować niedowład całego lub części ciała oraz nadmierne napięcie mięśniowe zwane spastycznością poudarową. Cechą charakterystyczną tej przypadłości są zaciśnięta pięść, ramię przyciśnięte do piersi czy nadmiernie zgięty nadgarstek i łokieć. Spastyczność sprzyja również powstawaniu trwałych przykurczów, deformacji stawowych, odleżyn, zakrzepicy żylnej oraz infekcji.

Psychiczne skutki udaru mózgu

Najczęściej spotykane konsekwencje udaru to problemy z mówieniem lub pisaniem (afazja) oraz problemy z pamięcią i paraliż. Jednak udar powoduje także zaburzenia psychiczne, które są skutkiem uszkodzenia komórek nerwowych oraz negatywnego podejścia pacjenta do nowej, często trudnej sytuacji, w której się znalazł. Człowiek po udarze może cierpieć na zmienność nastrojów, apatyczność, zmiany osobowościowe oraz na depresję. Dodatkowo udar mózgu może wpłynąć na sposób myślenia, odczuwania, a także zachowania pacjenta. Konsekwencje udaru zależą od tego, która część mózgu zostanie uszkodzona, np. w przypadku udaru lewostronnego skutki to skłonność do płaczu i wybuchów złości. Skutkiem prawostronnego udaru mózgu jest pojawianie się u chorego zachowań impulsywnych.

Czy skutki udaru mózgu są zależne od wieku pacjenta?

Najczęstszym i najważniejszym czynnikiem ryzyka w przypadku udaru mózgu jest nadciśnienie tętnicze. W związku z tym pacjenci borykający się z taką przypadłością muszą być pod tym kątem leczeni i powinni regularnie monitorować ciśnienie.

Ryzyko udaru zwiększają także:

• inne choroby naczyniowe, przede wszystkim miażdżyca;
• choroby serca tj. migotanie przedsionków, wrodzone wady serca;
• cukrzyca;
• otyłość;
• zespół bezdechu sennego;
• szkodliwe nawyki jak palenie papierosów, nadużywanie alkoholu.

Dodatkowo wymieniane są także niemodyfikowane czynniki ryzyka sprzyjające udarowi mózgu. To przede wszystkim płeć (mężczyźni częściej doznają udaru mózgu), wiek (ryzyko udaru zwiększa się po 65. roku życia) i predyspozycje genetyczne.

Udar niedokrwienny i jego skutki najczęściej kojarzone są z osobami starszymi. Jest to związane z tym, że ryzyko wystąpienia tej choroby wzrasta z wiekiem. Jednak wylew lewostronny i jego skutki mogą dotyczyć także osób młodszych, przed 45. rokiem życia. Udary w tym wieku ustanowią kilka procent wszystkich zachorowań na to schorzenie. Jakie są skutki udaru u pacjentów młodszych? Przyczyny i skutki są podobne jak u osób starszych. Choroba ta najczęściej jest wywołana problemami sercowo-naczyniowymi, wadami serca lub wrodzonym niedoborem w osoczu krwi białka C, białka S czy antytrombiny III.

Konsekwencje udaru mózgu są niezależne od wieku. Osoby młode, jak i starsze po wylewie nie mogą ruszać ręką lub nogą, mają osłabione mięśnie, opada im kącik ust, mówią niezrozumiale, mają zburzenia równowagi, występuje niedowład ciała, zaburzenia czucia itp. Dodatkowo w każdym wieku udar mózgu wywołuje skutki psychiczne.

Czy skutki udaru mózgu są uzależnione od podjętego leczenia?

Skutki udaru oraz stan chorego w przyszłości są zależne od tego, który obszar mózgu został zniszczony. Jeśli był to wylew rozległy, życie i przyszłość pacjenta zależy od tego, jak szybko zostało wdrożone leczenie i w jakim stopniu było ono skuteczne.

Wylew lakunarny lub zatokowy, czyli tzw. lekki udar, powoduje skutki mniej dokuczliwe, ponieważ zniszczeniu ulega mniejszy obszar mózgu. Inaczej jest przy rozległym wylewie, wtedy bardzo szybko dochodzi do obumierania  mózgu po udarze. Istotne są pierwsze dwie, trzy godziny. Jeśli w tym czasie uda się w obszarze dysfunkcyjnym przywrócić krążenie, wtedy jest duża szansa na odwrócenie objawów neurologicznych u pacjenta.

Skutki udaru i stan pacjenta po wylewie w dużej mierze zależą od szybkości diagnozy. Najlepiej jest w przypadku, gdy chory trafi do ośrodka, który jest wyposażony w tomograf udarowy w odpowiednim czasie (czasowe okno terapeutyczne), czyli jak najszybciej po wystąpieniu pierwszych objawów.

W przypadku udaru niedokrwiennego lewostronnego skutki choroby można zminimalizować w pierwszych godzinach  przez podanie leków rozpuszczających skrzeplinę. Natomiast w udarach krwotocznych może być konieczny zabieg operacyjny. W późniejszym etapie leczenia podaje się leki przeciwpłytkowe, przeciwzakrzepowe i obniżające ciśnienie.

Jak zmniejszyć skutki udaru mózgu?

Nieleczony udar mózgu jest stanem zagrożenia życia i może doprowadzić do śmierci pacjenta. W związku z tym ważne jest stosowanie profilaktyki, która zmniejszy ryzyko i skutki wylewu.

Najważniejsze zasady zmniejszające skutki udaru mózgu to:

• Leczenie zdiagnozowanych wcześniej chorób, nieprzekładanie wizyt u lekarza i badań kontrolnych, a także zażywanie zleconych przez lekarza leków obejmujących leczenie chorób serca, nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy.
• Nieignorowanie objawów wskazujących na udar mózgu. Wezwanie pomocy po pierwszych symptomach ostrzegawczych.
• Utrzymywanie prawidłowej masy ciała (regularna aktywność fizyczna i dieta).
• Odstawienie używek jak papierosy, alkohol, narkotyki.

Jaka rehabilitacja na skutki udaru mózgu?

W przypadku udaru mózgu lewostronnego skutki zachorowania mogą być bardzo rozległe. Jednak wiele terapii może mieć znaczący wpływ na proces powrotu do zdrowia i rehabilitację.

Powrót do zdrowia człowieka po udarze w każdym przypadku wygląd inaczej i wymaga wsparcia rodziny oraz różnych specjalistów.

Leczenie skutków udaru niedokrwiennego lewostronnego wymaga pomocy:

• Fizjoterapeutów – trwałe fizyczne skutki udaru mogą obejmować problemy z równowagą i koordynacją, osłabienie mięśni i niedowład jednej strony ciała. Fizjoterapeuta ustala plan ćwiczeń oraz wyznacza kolejne cele do osiągnięcia.
• Psychologów – skutki udaru mózgu to stres, lęk, depresja, często gniew. Regularne wsparcie psychologa pomaga pacjentom po udarze w radzeniu sobie z negatywnymi skutkami wylewu i ich wpływem na relację z bliskimi.
• Terapeutów zajęciowych – skutkiem udaru są trudności z wykonywaniem wielu czynności codziennych. Terapeuta zajęciowy doradza jak przystosować dom lub jak używać specjalistycznego sprzętu, aby umożliwić choremu samodzielność po powrocie do zdrowia.
• Zajęcia z terapeutą mowy i języka – skutkiem udaru są często trudności w porozumiewaniu się i mówieniu. Logopeda uczy chorego jak komunikować się z innymi ludźmi.
• Inni specjaliści – leczenie po udarze może wymagać pomocy dietetyka okulisty lub neurologa.

Udar mózgu to poważne schorzenie zagrażające życiu pacjenta. Skutki wylewu do mózgu mogą mieć poważne konsekwencje wpływające na dalsze funkcjonowanie chorego. Niedowład ciała, niepełnosprawność, problemy z mówieniem oraz skutki psychiczne. Szybka pomoc i błyskawicznie wdrożenie leczenia po udarze daje większe szanse na powrót chorego do zdrowia.