Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zakrzepica żył jest efektem zapalenia w żyłach związanego z gromadzeniem się w ich świetle skrzeplin. Dolegliwość jest bardzo groźna i może prowadzić do poważnych powikłań. Schorzenie może dotknąć osoby w każdym wieku, choć ryzyko jego wystąpienia rośnie po 40. roku życia, zwłaszcza u osób, które mają pracę siedzącą i stronią od aktywności fizycznej. Objawów charakteryzujących zakrzepicę przez dłuższy czas nie widać, co może być bardzo niebezpieczne. Istnieje tu bowiem realne zagrożenie tego, że skrzep oderwie się i przemieści się wraz z krwią w rejon płuc, a to może nawet skończyć się śmiercią. Jak wygląda diagnostyka tej dolegliwości oraz jej leczenie? Informacje na ten temat znajdziesz poniżej.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zakrzepica żył – czym jest?
O zakrzepicy mówi się w ostatnim czasie dość głośno, jednak wciąż nie każdy wie, co to jest zakrzepica żył, w jaki sposób powstaje oraz jakie czynniki sprzyjają jej tworzeniu się. Zakrzepowe zapalenie żył, czy też inaczej zakrzepica żył lub żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, to dolegliwość związana z nieprawidłowym przepływem żylnym w związku z powstającymi w naczyniach krwionośnych zakrzepami. Skrzepy powstawać mogą w obrębie żył jednej kończyny (zwłaszcza kończyn dolnych), ale nie jest również wykluczone powstawanie skrzeplin w rejonie miednicy, odbytu, żył wątrobowych, czy też naczyń mózgowych. Choroba jest bardzo groźna dla zdrowia i może w skrajnych przypadkach prowadzić nawet do zatorowości płucnej, więc zdecydowanie nie powinna być przez pacjentów lekceważona.
Jeśli u pacjenta zdiagnozowana zostanie zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych lub inny rodzaj zakrzepicy, należy być przygotowanym na długotrwałe leczenie farmakologiczne. Z chorobą nie ma żartów, dlatego trzeba ściśle przestrzegać zaleceń lekarza. Tylko w ten sposób walczyć można z postępującą zakrzepicą i zredukować ryzyko tego, że zakrzepy się oderwą i przyczynią się do wystąpienia zatorowości płucnej. Niejeden lek wówczas stosowany dostępny jest wyłącznie na receptę. Lekarz może wystawić Ci jednak również recepty online, co jest bardzo praktyczną opcją, gdy ciężko umówić się na wizytę stacjonarną.
Przyczyny zakrzepicy żył
Zakrzepica żył to dolegliwość, z którą częściej zmagają się kobiety niż mężczyźni, a jej dużym problemem jest to, że początkowo przebiega bezobjawowo. Nie oznacza to jednak, że choroba wówczas nie postępuje – wręcz przeciwnie i może być to bardzo niebezpieczne.
By doszło do zakrzepicy, wystąpić muszą przynajmniej 2 z trzech czynników tzw. triady Virchowa.
- zmieniony skład krwi (np. nadpłytkowość),
- uszkodzenia śródbłonka naczynia krwionośnego,
- nieprawidłowości żylnego przepływu krwi.
Do zakrzepicy żył prowadzić może oczywiście wiele czynników. Na chorobę są narażone zwłaszcza osoby po 40. roku życia, które stronią od aktywności fizycznej i mają siedzącą pracę. Ryzyko zakrzepicy rośnie u kobiet w ciąży/połogu, ponadto sprzyja jej długotrwałe unieruchomienie pacjenta w związku z urazem czy operacją, a także pewne nowotwory. Niebagatelne znaczenie ma tu nadwaga i otyłość, a także nadmierne spożywanie alkoholu i kofeiny oraz palenie papierosów. Kolejna kwestia to błędy żywieniowe. Dieta bogata w cukry proste i szkodliwe tłuszcze może być w tym przypadku bardzo groźna. Faktem jest, że skłonność do powstawania zakrzepów można dziedziczyć, ale sprzyjają temu również niektóre przyjmowane przez pacjentów leki. Mowa między innymi o tabletkach antykoncepcyjnych. Chorobie zakrzepowo-zatorowej sprzyjają również niektóre schorzenia, w tym między innymi zapalenie żył powierzchniowych, choroby reumatyczne, żylaki, astma, nadmierna krzepliwość krwi, a nawet białaczka, udar czy zawał.
Czym objawia się zakrzepica żył?
Jeśli u pacjenta występuje zakrzepica żył, często początkowo nie ma żadnych symptomów, co bywa zgubne, gdyż proces chorobowy u pacjenta postępuje, a ten nie otrzymuje w porę środków zaradczych. Z czasem jednak zakrzepica żył objawy daje już znacznie bardziej widoczne i dokuczliwe. Oczywiście zależne są one od rodzaju zakrzepicy i jej umiejscowienia.
- Objawy zakrzepicy żył w nogach to między innymi bardzo silny ból nogi (np. łydki). Pacjenci niekiedy opisują go jako skurcz, jednak skurcze mijają, a ten wręcz nasila się, gdy chory próbuje ruszać nogą, czy też na niej stawać. Oprócz bólu pojawia się także obrzęk, a w związku z pojawieniem się stanu zapalnego skóra w miejscu zakrzepu robi się tkliwa i ciepła, ponadto pojawia się zaczerwienienie. Czasem u pacjenta zmienia się również temperatura ciała. Mowa zarówno o lekkim stanie podgorączkowym, jak i o gorączce sięgającej wręcz 40 stopni.
- Zakrzepica żył mózgu objawy daje nieco inne. Na początku pojawia się u pacjenta ból głowy o dużym nasileniu. Wystąpić może także nadciśnienie wewnątrzczaszkowe, którego objawy obejmują między innymi wymioty, porażenia nerwów czaszkowych, a także zaburzenia widzenia. U pacjentów dochodzić może również do zaburzenia świadomości, ponadto pojawić może się wytrzeszcz gałek ocznych czy drgawki. Nie są wykluczone także zaburzenia świadomości, a nawet utrata przytomności, ponadto częstym objawem jest gorączka.
Zakrzepica żyły szyjnej objawy dawać może jeszcze inne, podobnie jak zakrzepica żył okołoodbytowych, żył pachowych itp. Jeśli dojdzie do zatorowości płuc w związku z oderwaniem się skrzepliny i jej dostania się do tętnicy płucnej, pojawiają się nagłe objawy zmniejszonego przepływu krwi i niewydolności. Obejmują one uczucie duszności, ból lub wrażenie ucisku w klatce piersiowej, a także krwioplucie. Czasem dochodzi do tego także suchy kaszel i jest to stan, który wymaga pilnej interwencji medycznej, gdyż może prowadzić do śmierci.
Rodzaje zakrzepicy żył
Wspomniano już wcześniej, że zakrzepica żył wiąże się z procesem zapalnym obejmującym naczynie krwionośne, w którym zebrały się skrzepliny, czyli zakrzep. Biorąc pod uwagę obraz kliniczny, wyróżnić można różne rodzaje zakrzepicy. Przykładem może być zakrzepica żył powierzchownych, ale wyróżnić można również zakrzepice żył głębokich. Najczęściej myśląc o zakrzepicy, mamy na myśli dolegliwość, jaką jest zakrzepica żył kończyn dolnych. Faktem jest, że występuje ona dość często. Należy jednak mieć na uwadze, że nie jest to jedyna możliwa lokalizacja tego schorzenia. Możliwa jest również zakrzepica żył wątrobowych, w tym np. zakrzepica żyły wrotnej. Innym przykładem jest zakrzepica żył biodrowych, zakrzepica żył mózgowych, a także zakrzepica żył okołoodbytowych.
Jak powstaje zakrzepica żył?
Zakrzepica żył powstaje w związku z nieprawidłowo działającym układem krwionośnym. U człowieka zdrowego krew z nóg przemieszcza się wbrew sile grawitacji i nie cofa się dzięki sprawnemu działaniu zastawek. Może się jednak zdarzyć, że dochodzi do zalegania krwi w naczyniach krwionośnych, w związku z nieprawidłowo działającym układem, który został opisany powyżej. Wówczas rozwija się stan zapalny i uszkodzeniu ulega śródbłonek naczynia krwionośnego. W miejscach takich uszkodzeń zbierają się płytki krwi, w efekcie czego powstaje skrzeplina (zakrzep). Początkowo jest ona niewielka, jednak z czasem wielkość zakrzepu tak rośnie, że średnica naczynia krwionośnego staje się mniejsza. To bardzo poważny problem, gdyż zakrzep znacznie utrudnia odpływ krwi do serca. W ten sposób właśnie powstaje choroba zakrzepowo-zatorowa, której przykładem jest wspomniana już wcześniej zakrzepica żył nóg.
Gdy w naczyniu krwionośnym pojawi się zakrzep, organizm może zareagować różnorodnie. Bywa, że dochodzi do jego wchłonięcia, choć to również nie jest rozwiązane, gdyż uszkodzenia związane z tym mechanizmem sprzyjają powstawaniu nowych zakrzepów. Skrzep, który nie ulegnie wchłonięciu natomiast wciąż rośnie, zwiększając swoje wymiary i coraz bardziej blokując przepływ żylny, aż do całkowitego zatkania światła naczynia. Kolejnym problemem jest to, że może dojść do oderwania się zakrzepu od śródbłonka. Wówczas przemieszcza się on wraz z krwią i może spowodować zator tętnicy płucnej. To stan bardzo niebezpieczny, który skutkuje niewydolnością krążenia i zgonem.
Diagnostyka zakrzepicy żył
Często pacjent przez długi czas nie wie, że jego problemem jest właśnie zakrzepica żył. Na początku choroba przebiega bezobjawowo, a następnie jej objawy bywają błędnie interpretowane, przez co pacjent trafia do lekarzy wielu specjalizacji. By właściwie rozpoznać problem zakrzepicy, koniecznie należy zgłosić się do lekarza, jakim jest angiolog lub chirurg naczyniowy. Jeśli podejrzeniem jest zakrzepica żył, badanie krwi zapewne zostanie zlecone. Jest to tzw. koagulogram, pozwalający sprawdzić, jak działa układ krzepnięcia chorego. W diagnostyce wykorzystuje się również USG żył głębokich, a czasem również RTG z kontrastem (flebografia).
Leczenie zakrzepicy żył
Zdiagnozowana zakrzepica żył wymaga leczenia, gdyż problem może postępować i nie tylko znacząco odbijać się na jakości życia pacjenta, ale wręcz przyczynić się do jego przedwczesnego zgonu. Kiedy problemem jest zakrzepica żył, leczenie najczęściej jest zachowawcze ambulatoryjne lub szpitalne, zależnie od miejsca tworzenia się zakrzepów i stanu ogólnego chorego. Podstawą jest podawanie pacjentowi leków przeciwzakrzepowych. Takie leki mają przede wszystkim za zadanie chronić chorego przed powiększaniem się zakrzeplin i tworzeniem się nowych, a przy tym redukują ryzyko groźnego zatoru płucnego. Pacjentom podaje się leki na bazie heparyny, leki rozrzedzające krew, a także środki, których zadaniem jest wzmocnienie naczyń krwionośnych.
Leczenie farmakologiczne to nie wszystko. Pacjentom zaleca się specjalne podkolanówki lub rajstopy uciskowe, a jeśli to okazuje się niewystarczające, konieczny może być zabieg chirurgiczny. Polecana jest również umiarkowana i dobrana odpowiednio aktywność fizyczna. Ćwiczenia przy zakrzepicy żył głębokich mają głównie pobudzać układ krążenia i redukować postępowanie choroby. Najlepiej w tej kwestii skonsultować się z fizjoterapeutą, który dobierze pacjentowi najlepsze i najbezpieczniejsze ćwiczenia. Wielu pacjentów zadaje sobie również pytanie, jakie sporty można bezpiecznie przy zakrzepicy uprawiać. Czy można jeździć rowerem przy zakrzepicy żył? Jest to wręcz zalecane, choć ze względów bezpieczeństwa poleca się głównie rower stacjonarny. Inne aktywności, na które warto postawić, to na przykład pływanie.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
