Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Wirusowe zapalenie opon mózgowych jest najczęstszym typem choroby. U większości osób następuje samoistna poprawa bez leczenia. Jednak każdy, kto ma objawy zapalenia opon mózgowych, powinien natychmiast zgłosić się do lekarza, ponieważ każdy przypadek może być poważny. Czy wirusowym zapaleniem opon mózgowych można się zarazić od innej osoby? Czy choroba jest niebezpieczna? Ile trwa i jak wygląda leczenie wirusowego zapalenia opon mózgowych?
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Czym jest wirusowe zapalenie opon mózgowych?
Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych to infekcja opon mózgowych (cienkich błonek pokrywających mózg i rdzeń kręgowy) spowodowana przez jeden z wielu różnych wirusów. Jest to dość powszechna choroba. Wirusowe zapalenie opon mózgowych występuje u każdego — i dzieci, i dorosłych. Choroba jest łagodniejsza niż zakażenie bakteryjne i rzadko kończy się śmiercią. Objawy mogą być ciężkie, ale wiele osób powraca do zdrowia bez specjalnego leczenia.
Co ważne, nie ma specyficznego leczenia farmakologicznego wirusowego zapalenia opon mózgowych. Wirusy wywołujące wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych są zaraźliwe i mogą łatwo przenosić się z człowieka na człowieka. Jednak większość osób zarażonych tymi wirusami nie choruje lub po prostu rozwija łagodne przeziębienie lub wysypkę z lekką gorączką. Niemniej nie warto bagatelizować infekcji i należy pójść na konsultację do specjalisty. Lekarz może wystawić nam dokument, jakim jest recepta online, który umożliwia zakup danego leku.
Wirusowe zapalenie opon mózgowych – przyczyny
Wiele różnych wirusów może powodować zapalenie opon mózgowych. Najczęściej zakażenie ma miejsce przez enterowirusy (głównie z grupy Coxsackie). Większość infekcji nie daje żadnych objawów lub doświadcza się łagodnych objawów, takie jak ból gardła, przeziębienie i inne oznaki grypopodobne. Niektóre z nich mogą również powodować rozstrój żołądka i biegunkę. Enterowirusy dotykają głównie dzieci i zakażenia są powszechne w miesiącach letnich i jesiennych.
Innymi wirusami wywołującymi zapalenie opon mózgowych w Polsce są:
- wirus nagminnego zapalenia ślinianek (świnki),
- arbowirusy, w tym wirus kleszczowego zapalenia mózgu (KZM),
- wirus opryszczki zwykłej (HSV),
- wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV).
W rzadkich przypadkach infekcja występuje przez wirusa Ebsteina i Barr (EBV) czy adenowirusy.
Wirusowe zapalenie opon mózgowych — objawy
Wśród objawów wirusowego zapalenia opon mózgowych wymienia się:
- wysoką temperaturę,
- silny ból głowy,
- sztywność karku,
- światłowstręt (gdy jasne światła drażnią oczy),
- wzmożoną senność,
- letarg (brak energii),
- dezorientację,
- drażliwość,
- nudności i wymioty
- brak apetytu.
Objawy u małych dzieci mogą być trudniejsze do zidentyfikowania i obejmują wysoką temperaturę, drażliwość, trudności z wybudzeniem dziecka ze snu i odmowę jedzenia. Objawy bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych mogą być identyczne, szczególnie we wczesnych stadiach choroby. Z tego powodu ważne jest, aby w przypadku podejrzenia, że dziecko może mieć zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Większość objawów wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych zwykle poprawia się samoistnie w ciągu 7 do 10 dni. Początkowe symptomy wirusowej infekcji są podobne do oznak bakteryjnego zapalenia opon mózgowych. Jednak bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest zwykle ciężkie i może powodować poważne komplikacje, takie jak uszkodzenie mózgu, utrata słuchu lub zaburzenia funkcjonowania poznawczego. Patogeny (zarazki) wywołujące bakteryjne zapalenie opon mózgowych mogą być również związane z innymi poważnymi chorobami, w tym posocznicą.
Wirusowe zapalenie opon mózgowych – jak je rozpoznać?
Przede wszystkim na konsultacji lekarskiej specjalista przeprowadzi wywiad z pacjentem. Chorobę należy podejrzewać u każdej osoby, u której występuje lub występowała gorączką z objawami neurologicznymi (w tym silnymi bólami głowy, zaburzeniami świadomości, neurologicznymi objawami ogniskowymi, światłowstrętem czy sztywnością karku). Lekarz zwróci uwagę na:
- czas trwania objawów,
- kolejności występowania symptomów,
- poprzednie zakażenia, a także urazy,
- możliwy kontakt z chorymi lub odbyte podróże na tereny endemiczne,
- występowanie chorób współistniejących, które sprzyjają zakażeniu wirusami (jak cukrzyca czy obniżenie odporności),
- styl życia i warunki socjalne pacjenta (przykładowo niedożywienie czy zażywanie używek).
Podczas badania lekarskiego specjalista sprawdzi ogólny stan zdrowia, a także zaburzenia świadomości oraz ocenę czynności życiowych w tym ciśnienia tętniczego i częstotliwość rytmu serca. Lekarz dokona również uważnej obserwacji w tym śladów po ewentualnych urazach głowy lub zabiegach neurochirurgicznych.
Lekarze diagnozują zapalenie opon mózgowych, zlecając określone badania laboratoryjne. Specjalista może pobrać próbki do badań z wymazu z nosa lub gardła, pobranie próbki krwi czy kału, a także wykonanie nakłucia lędźwiowego. Następnie próbki wysyła się do dalszych badań laboratoryjnych. Działanie pozwala potwierdzić diagnozę zapalenia opon mózgowych i pokazać, który zarazek powoduje chorobę.
Czy wirusowe zapalenie opon mózgowych może być niebezpieczne dla zdrowia i życia?
Nie ma skutecznych terapii dla większości wirusów wywołujących zapalenie opon mózgowych (antybiotyki są nieskuteczne przeciwko wirusom), dlatego leczenie zwykle ogranicza się do łagodzenia objawów choroby. Warto jednak pamiętać, że większość pacjentów wraca do zdrowia bez żadnego leczenia w ciągu 5 dni do dwóch tygodni, ale dla niektórych okres rekonwalescencji jest dłuższy.
Leczenie wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych ma przede wszystkim charakter wspomagający, szczególnie w przypadku enterowirusa. Niektórzy pacjenci wymagają hospitalizacji w celu podania płynów i złagodzenia bólu, podczas gdy inni mogą być bezpiecznie leczeni w domu. Wyjątki obejmują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wywołane wirusem ospy wietrznej i opryszczki pospolitej, które jeśli są ciężkie, leczy się środkami przeciwwirusowymi, takimi jak acyklowir.
Większość przypadków choroby nie jest ciężka i infekcja nie powoduje poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest lżejszą odmianą niż choroba wywołana przez bakterie.
Skutki wirusowego zapalenia opon mózgowych
Jak wspomniano wyżej, większość ludzi wraca do zdrowia bez zauważalnych efektów, jednak ostatnie badania wykazały, że u niektórych pacjentów z wirusowym zapaleniem opon mózgowych może wystąpić krótkotrwała utrata pamięci i deficyty uwagi. Istnieją również dowody na to, że u dzieci z wirusowym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych w wieku poniżej 1. roku życia mogą wystąpić subtelne problemy neurologiczne w późniejszym życiu.
Niemniej łagodna forma wirusowego zapalenia opon mózgowych nie powinna wywoływać negatywnych problemów zdrowotnych. Natomiast do możliwych powikłań ostrej infekcji zalicza się: napady padaczkowe, obrzęk i uszkodzenia mózgu, utrata słuchu i wzroku, a także zaburzenia funkcji poznawczych.
Większości przyczyn wirusowego zapalenia opon mózgowych nie można zapobiec, chociaż dobrym ogólnym środkiem ostrożności przeciwko infekcji jest zwracanie uwagi na mycie rąk, ponieważ w szczególności enterowirusy zwykle dostają się do organizmu drogą ręka-usta. Istotne jest ograniczenie kontaktu z chorymi osobami oraz unikanie zatłoczonych miejsc, jeśli sami jesteśmy chorzy. Warto dbać o ogólną higienę, pamiętając, żeby często i dokładnie myć dłonie. Na niektóre szczepy bakterii są również dostępne szczepienia, które warto włączyć do profilaktyki.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
