Wirusowe zapalenie gardła u dzieci — przyczyny, objawy, leczenie

Napisano 08.03.2022 | Asystent Medyczny | Czas czytania: 3 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Wirusowe zapalenie gardła u dzieci zwykle ustępuje samoistnie [1]. Objawy, które towarzyszą chorobie, mogą być jednak bardzo uciążliwe. Co wywołuje wirusowe zapalenie gardła? Po czym poznać to schorzenie? Co na ból gardła u dziecka zastosować, by przynieść maluchowi ulgę? Odpowiadamy na te pytania a niniejszym artykule. 

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Czym jest wirusowe zapalenie gardła u dzieci?

Wirusowe zapalenie gardła to inaczej przeziębienie spowodowane wirusami. Za dolegliwość mogą odpowiadać adenowirusy, rinowirusy, enterowirusy lub inne drobnoustroje. Wirusowe zapalenie gardła u dzieci występuje dość często, ponieważ maluchy nie mają jeszcze w pełni wykształconego układu immunologicznego. Proces dojrzewania układu odpornościowego może trwać nawet 7 lat, przez co małe dzieci są bardziej narażone na patogeny, szczególnie w okresie jesienno-zimowym [2]. 

Czytaj także:

Wirusowe zapalenie gardła u dzieci może zostać pomylone z bakteryjnym zapaleniem gardła wywołanym paciorkowcami grupy A. Ponieważ w przypadku wirusowego zapalenia gardła nie ma konieczności wdrażania antybiotykoterapii, tak jak to ma miejsce w infekcjach bakteryjnych, przed podaniem dziecku jakiegokolwiek leku warto udać się do lekarza na konsultację [3]. Specjalista ustali rozpoznanie i na jego podstawie dobierze odpowiednie leczenie stanu zapalnego. W przypadku gdy infekcja wirusowa gardła nie została doleczona do końca i nadal występuje zaczerwienione gardło u dziecka, może być konieczne odnowienie recepty. Na szczęście wszelkie formalności z uzyskaniem nowego przepisu od lekarza można załatwić zdalnie. Zamiast oczekiwać w kolejce do lekarza, rodzice mogą skorzystać z prostego i wygodnego rozwiązania, jakim są recepty online.

Wirusowe zapalenie gardła u dzieci – przyczyny 

Co może wywołać wirusowe zapalanie gardła? Przyczyny to: 

  • adenowirusy – to wirusy o genomie zbudowanym z dwuniciowego DNA, wysoce odporne na działanie czynników środowiskowych. Mogą zakażać nie tylko układ oddechowy, ale także układ pokarmowy i narząd wzroku, najczęściej do ich roznoszenia dochodzi drogą kropelkową lub fekalno-oralną [4],
  • rinowirusy – mimo że połowa zakażeń tymi wirusami przebiega bezobjawowo [5], nie należy ich lekceważyć. Rinowirusy mogą bowiem zwiększać ryzyko wystąpienia nadkażeń bakteryjnych oraz przyczyniać się do zaostrzeń przewlekłych chorób związanych z układem oddechowym [6],
  • enterowirusy – ten typ wirusa wywołuje tzw. letnią grypę, do zakażeń sezonowych dochodzi najczęściej drogą kropelkową, w wieku dziecięcym, mają one łagodny przebieg [7]. U nosicieli enterowirusów infekcja wirusowa gardła przebiega zwykle bezobjawowo,
  • wirusy grypy i paragrypy – grupa oraz paragrypa dają podobne objawy kliniczne, można się nimi zarazić drogą kropelkową, w tym także od osób, które chorują bezobjawowo. To, co różni te dwa schorzenia to obecność wysokiej gorączki w przebiegu grypy (ból gardła u dziecka bez gorączki świadczy o paragrypie) oraz fakt, iż paragrypa atakuje tylko drogi oddechowe, w związku z czym nieleczona choroba nie wiąże się z powikłaniami takimi jak grypa właściwa [8], 
  • wirusa Epsteina-Barr – drobnoustrój wywołuje niebezpieczną chorobę – mononukleozę zakaźną, w której przebiegu pojawia się wysoka gorączka i angina lub powiększenie węzłów chłonnych. Do zakażenia dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą [9], 
  • wirusa opryszczki – człowiek to jedyny gospodarz i rezerwuar wirusa opryszczki typu 1 oraz typu 2, w związku z czym zakażenia są bardzo powszechne. Dochodzi do nich drogą kropelkową lub przez dotyk. Większość infekcji przebiega bezobjawowo, symptomy zakażenia pierwotnego ujawniają się jedynie w 10% przypadków [10]. 

Wirusowe zapalenie gardła u dzieci – objawy 

Po czym poznać wirusowe zapalenie gardła u dziecka? Objawy, które są charakterystyczne to [11] [12]: 

  • ból gardła,
  • bóle głowy i mięśni,
  • czerwone gardło u dziecka,
  • kaszel, 
  • katar,
  • nadmierne osłabienie,
  • powiększenie obwodowych węzłów chłonnych,
  • problemy z przełykaniem, 
  • stan podgorączkowy lub gorączka,
  • suchość w gardle,
  • utrata łaknienia,
  • wymioty.

Szczególną postacią wirusowego zapalenia gardła jest herpangina – chorobę wywołują enterowirusy, w jej przebiegu pojawia się wysoka gorączka, a także pęcherzyki i owrzodzenia na tylnej ścianie gardła i błonach śluzowych, przywodzące na myśl anginę paciorkowcową [3]. Herpangina pojawia się przede wszystkim w wieku dziecięcym, przed ukończeniem 5. roku życia, choroba często odpowiada za zapalenie gardła u niemowlaka. Objawy ustępują samoistnie.

Leczenie wirusowego zapalania gardła u dzieci 

Wirusowe zapalenie gardła u dzieci ustępuje samoistnie [1]. Leczenie wirusowego zapalenia gardła jest objawowe i ma na celu załagodzenie symptomów. Co podać dziecku? Skuteczne mogą się okazać:

  • leki przeciwzapalne oraz przeciwbólowe dostępne bez recepty, 
  • miejscowo odkażające spraye do gardła, dostępne bez recepty, 
  • płukanie gardła ziołowymi wywarami (np. szałwią lub rumiankiem),
  • ziołowe tabletki do ssania na gardło, np. z korzeniem prawoślazu. 

Bardzo ważna jest także odpowiednia podaż płynów oraz unikanie pokarmów, które mogłyby podrażniać gardło, natomiast nie mają one wpływu na wirusowe zapalenie gardła u dzieci. Ile trwa leczenie domowymi sposobami? Zwykle dolegliwość ustępuje po około tygodniu.

Czy można podawać antybiotyki dziecku, u którego zdiagnozowano wirusowe zapalenie gardła? Leczenie antybiotykoterapią przy wirusowym zapaleniu gardła jest niewskazane, ponieważ tego typu leki działają na bakterie, a nie na wirusy. Stosowanie antybiotykoterapii bez wyraźnej potrzeby (po rozpoznaniu infekcji bakteryjnej) może doprowadzić do uszkodzenia flory bakteryjnej jamy ustnej i układu pokarmowego [13]. 

Kiedy należy zasięgnąć porady u lekarza? Jest to wskazane, gdy [1]: 

  • dziecko ma gorączkę powyżej 38,4°C,
  • dziecko niewyraźnie mówi lub nadmiernie się ślini,
  • maluch nie przyjmuje płynów i ma trudności w połykaniu i oddychaniu,

Natomiast natychmiastowa pomoc jest konieczna, gdy wystąpiły [1]:

  • duszność, 
  • powiększenie obwodu szyi i utrudnione poruszanie nią, 
  • szczękościsk,
  • wyciek śliny z ust. 

W takim przypadku konieczny jest niezwłoczny transport do szpitala lub na SOR. 

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.