Swędząca skóra a później siniaki – czy takie objawy powinny niepokoić?

Zmiany skórne są nieprzyjemnymi dolegliwościami, które mogą być sygnałem o występowaniu problemów zdrowotnych. Zwykle przyjmują formę wysypki na ciele, guzków, owrzodzenia czy siniaków. Warto udać się do specjalisty, żeby zbadać podłoże pojawiania się tych zmian skórnych i rozpocząć odpowiednie leczenie. O jakiej chorobie świadczą świąd i siniaki?

Siniaki – jak powstają?

Siniak często powstaje w wyniku stłuczenia, czyli gdy naczynie krwionośne tuż pod powierzchnią skóry pęknie i krew wycieknie do otaczającej go tkanki. Najczęściej są spowodowane urazem, takim jak uderzenie się coś lub upadek, ale mogą pojawić się również jako skutek nadwyrężenia mięśni, zwichnięcia więzadeł lub złamania kości. Niektóre schorzenia mogą zwiększać podatność na powstawanie siniaków, zwłaszcza stany powodujące niski poziom płytek krwi lub zaburzenia krzepnięcia krwi. Co więcej, z wiekiem człowiek staje się bardziej podatny na tworzenie się siniaków, ponieważ skóra robi się cieńsza i traci część ochronnej warstwy tłuszczowej, która pomaga amortyzować naczynia krwionośne przed urazami. Wraz z siniakiem można również odczuwać ból w miejscu urazu. Siniak zmieni kolor, z czerwonego przez fioletowy i brązowy na żółty, zanim całkowicie zniknie.

• Czego objawem są czerwone plamy na ciele i kiedy należy udać się do lekarza?
• Łuszcząca się skóra na stopach – czego może być objawem?
• Suche plamy na skórze u dorosłych i dzieci. O czym mogą świadczyć?

Niektórzy ludzie zgłaszają się do lekarza, twierdząc, że ich siniaki swędzą albo powstają od drapania. Na konsultacji specjalista zbierze potrzebne do postawienia diagnozy dane — przeprowadzi z pacjentem wywiad i wykona badania fizykalne. Dzięki uzyskanym informacjom może zlecić wykonanie pogłębionych testów albo zaproponować leczenie. Zwykle stosuje się farmakologię — lekarz dopasuje lek do przypadłości, a wystawiona recepta online pozwoli na zakup danego środka.

Warto również zaznaczyć, że siniaki mogą być konsekwencją nadmiernego swędzenia i drapania podrażnionych miejsc np. na nogach czy rękach. Wówczas dochodzi do intensywnego nacisku i dotyku na skórę, co może wpływać na pękanie naczyń krwionośnych.

Co oznaczają kolory siniaków? 

Można oszacować, kiedy powstał siniak na podstawie jego zabarwienia. Gdy organizm się leczy, to rozkłada hemoglobinę, czyli związek, który nadaje krwi czerwony kolor, a siniak zmienia kolor. Jest to stałą częścią procesu gojenia.

Pierwszym etapem powstawania siniaka jest pojawienie się czerwonego śladu na skórze, ponieważ uraz powoduje gromadzenie się świeżej, bogatej w tlen krwi w uszkodzonym obszarze. Po upływie około 1-2 dni od urazu, świeża krew, która zebrała się pod skórą, zaczyna tracić tlen, co powoduje zmianę koloru siniaka. Barwa może wydawać się niebieska, fioletowa lub czarna, w zależności od wielkości i lokalizacji siniaka, a także intensywności urazu.

Po 5-10 dniach od początkowego urazu siniak zmienia kolor na żółty lub zielony. Jest to związane z tym, że organizm rozkładając hemoglobinę, uwalnia związki zwane biliwerdyną i bilirubiną, które powodują zmianę zabarwienia siniaka. Po 10-14 dniach następuje ostatni etap formowania się siniaka, podczas którego zmienia on swój kolor na żółtobrązowy lub jasnobrązowy, co oznacza, że ​​wkrótce zniknie. 

Siniaki są najczęstszymi zmianami pourazowymi, ale mogą się pogorszyć, jeśli uszkodzenie jest poważne. Ponieważ w wyniku urazu zostały uszkodzone tkanki podskórne, prawidłowe gojenie zajmuje około 10 do 15 dni. 

Jakie choroby mogą objawiać się świądem i siniakami?

Jak wspomniano wyżej, siniakom często współtowarzyszy świąd. Jest to szczególnie widoczne w łatwo dostępnych miejscach np. nogach, na których swędzenie skóry powoduje intensywną potrzebę drapania i pocierania skóry, sprzyjając powstawaniu siniaków. Niektóre schorzenia i stany medyczne mogą prowadzić zarówno do rozwoju siniaków, jak i powodować swędzenie skóry (nawet bez objawów skórnych). Zalicza się do nich między innymi:

• białaczkę,
• choroby wątroby,
• choroby nerek,
• zaburzenia krzepnięcia krwi,
• anemię,
• choroby skórne (w tym atopowe zapalenie skóry, łuszczycę, kontaktowe zapalenie skóry, zakażenie grzybicze, wszawicę czy świerzb),
• choroby endokrynologiczne (np. niedoczynność tarczycy),
• choroby metaboliczne (jak cukrzyca),
• ugryzienia owadów.

Na występowanie siniaków, a także świądu mogą mieć wpływ przyjmowane niektóre substancje w tym leków, a także chemioterapia. Również niedobór witamin może objawiać się tymi nieprzyjemnymi dolegliwościami skórnymi.

Jakie leczenie jest zalecane w przypadku swędzącej skóry i siniaków?

W przypadku siniaków pourazowych często zaleca się odczekanie 10-15 dni, po których zmiany powinny ustąpić samoistnie. Niemniej gdy obecne są również inne symptomy świadczące o pogorszeniu stanu zdrowia, warto udać się do specjalisty i wdrożyć odpowiednie leczenie. Postępowanie będzie dostosowane do przyczyny powodującej występowanie zmian skórnych.

Często zaleca się stosowanie odpowiednich kremów, maści czy żelów, które łagodzą objawy swędzenia skóry. Niektórym osobom poleca się skorzystanie z terapii światłem (fototerapii), czyli naświetlaniu danego obszaru skóry specjalnym rodzajem światła. 

Warto codziennie nawilżać podrażnioną skórę, korzystając z odpowiednich preparatów. Nie należy korzystać z podrażniających kosmetyków, które mogą nasilić suchość skóry i spowodować zaognienie problemu. Podczas kąpieli warto przemywać ciało ciepłą, ale nie gorącą wodą.

Istotną zasadą jest również unikanie drapania podrażnionego miejsca. W miarę możliwości warto dać skórze oddychać i nie zakrywać jej materiałami — szczególnie tymi syntetycznymi, nieprzepuszczającym powietrza, ale i wykonanymi z naturalnych, drażniących włókien (np. z wełny).