Rozstrój żołądka — czym jest i jak sobie pomóc?

Rozstrój żołądka może na jakiś czas wyłączyć z życia zawodowego oraz towarzyskiego. Co to takiego? Co zastosować na problemy żołądkowe? Co jeść na rozstrój żołądka, a czego lepiej unikać? Odpowiadamy na wszystkie pytania.

Czym jest rozstrój żołądka?

Rozstrój żołądka to powszechna dolegliwość gastryczna, którą w większości przypadków można leczyć w warunkach domowych. Zanim podpowiemy, czym uspokoić żołądek oraz co na dolegliwości żołądkowe zastosować, warto wymienić możliwe przyczyny rozstroju żołądka, a także przedstawić, jak objawia się ten problem zdrowotny.

• Nadżerka żołądka – czym jest? Objawy, przyczyny, leczenie
• Nerwica żołądka – objawy, przyczyny i leczenie.
• Wszystko, co ważne na temat wrzodów na żołądku – co jeść, jak leczyć?

Co powoduje rozstrój żołądka?

Co odpowiada za rozstrój żołądka? Przyczyny nie zawsze są oczywiste. Rewolucje żołądkowe mogą wynikać z [1] [2]: 

• choroby przewlekłej (np. zespołu jelita drażliwego lub choroby Leśniowskiego-Crohna), 
• infekcji bakteryjnej (np. zakażenia bakterią Salmonella lub Escherichia Coli),
• infekcji wirusowej (np. zakażenia rotawirusem),
• nadmiernego spożycia alkoholu, 
• nadmiernego spożycia kofeiny,
• nadmiernego stresu lub lęku,
• nietolerancji pokarmowej (np. celiakii),
• reakcji alergicznej po spożyciu określonego produktu,
• spożycia zbyt tłustej potrawy,
• zakażenia pasożytami (np. Giardia lamblia),
• zatrucia pokarmowego. 

W sytuacji zaobserwowania objawów rozstroju żołądka warto skonsultować się z lekarzem. Specjalista przeprowadzi z pacjentem wywiad, doradzi również czy w danym przypadku wystarczy leczenie naturalnymi sposobami, czy lepiej wdrożyć jakieś konkretne leki. Jeśli zostanie podjęta decyzja o wdrożeniu metod farmakologicznych, e-recepta umożliwi szybkie uzyskanie recepty na potrzebne leki, zanim stan zdrowia ulegnie pogorszeniu. 

Objawy rozstroju żołądka

Po czym poznać rozstrój żołądka? Objawy można łatwo zauważyć, należą do nich [1] [3]: 

• biegunka, 
• dreszcze, 
• mdłości, 
• nadmierne gazy,
• niestrawność,
• ogólne osłabienie, 
• skurczowy ból brzucha, 
• wymioty, 
• wzdęcia. 

W przebiegu rozstroju żołądka może się pojawić gorączka [3], warto zwrócić uwagę również na charakterystyczne oznaki, które wskazują na konkretne jednostki chorobowe, które mogą być odpowiedzialne za problemy żołądkowe: 

• ból brzucha i zaburzenia rytmu wypróżnień, niewynikające z zakażenia, zatrucia, zapalenia ani innych nieprawidłowości, o charakterze nawracającym, mogą świadczyć o chorobie przewlekłej — IBS (zespół jelita drażliwego) [5],
• ból brzucha, nawracające biegunki, osłabienie, gorączka, a przy tym niewyjaśnione zmniejszenie masy ciała, mogą świadczyć o chorobie Leśniowskiego-Crohna [6]), 
• ostra biegunka, nudności, wymioty i gorączka, przy czym objawy te mają przebieg samoograniczający się, mogą wskazywać na zakażenie pałeczkami Salmonella [7], 
• ostra biegunka, której towarzyszą także inne objawy infekcji wirusowej, np. gorączka lub wymioty, a także szybkie rozprzestrzenianie się rozstroju żołądka w otoczeniu chorego, mogą świadczyć o zakażeniu rotawirusem [8], 
• przewlekła biegunka tłuszczowa lub wodnista, utrata masy ciała, bóle brzucha, wzdęcia, zwiększenie obwodu brzucha, zgaga, wymioty oraz nawracające afty jamy ustnej, mogą świadczyć o trwałej nietolerancji glutenu, czyli celiakii [9],
• ostra biegunka z cuchnącym stolcem, ból kurczowy w górnej części brzucha, nudności, brak apetytu, osłabienie i wzdęcia, przy czym wszystkie te objawy mają samoograniczający się przebieg, to charakterystyczne symptomy lambliozy, czyli zakażenia pierwotniakiem Giardia Lamblia [10],
• nudności i wymioty, bóle brzucha, osłabienie, bóle mięśniowe oraz biegunka, mijające samoistnie po kilku godzinach, świadczą zwykle o zatruciu pokarmowym [11]. 

Postawienie rozpoznania w powyższych przypadkach nie jest możliwe bez konsultacji z lekarzem. 

Jak radzić sobie z rozstrojonym żołądkiem?

W większości przypadków nie trzeba się udawać do lekarza, gdy wystąpiły problemy z żołądkiem. Co pomaga, jeśli chodzi o domowe sposoby? Aby załagodzić dolegliwości, warto [1] [2]: 

• wstrzymać się z podażą pokarmów stałych — dopiero gdy płyny są dobrze tolerowane, można powoli wprowadzać pokarmy o innej konsystencji,
• zwiększyć spożycie płynów — dobrze sprawdzi się nie tylko woda, ale również: napoje izotoniczne, piwo imbirowe, rozcieńczone soki, bulion, herbata rumiankowa lub miętowa. 

Rozstrój żołądka — ile trwa? Kiedy udać się do lekarza?

Powrót do formy sprzed rozstroju żołądka zajmuje zwykle do kilku dni. Jeżeli tak się nie dzieje lub objawy rozstroju żołądka są bardzo nasilone, konieczna jest konsultacja z lekarzem. W szczególności nie należy zwlekać z wizytą u lekarza, gdy wystąpiły symptomy takie jak [1]: 

• bolesne oddawanie moczu, 
• brak oddawania moczu przez ponad 8 godzin, 
• gorączka powyżej 38,3°C,
• gorączka utrzymująca się powyżej 3 dni, 
• krew w stolcu, 
• krew w wymiotach,
• silny ból brzucha, uniemożliwiający normalne funkcjonowanie, 
• wymioty lub biegunka, utrzymujące się powyżej doby.

Sposoby na łagodzenie rozstroju żołądka

Poza zwiększonym spożyciem płynów, w załagodzeniu problemów żołądkowych pomoże także [2] [4]: 

• przebranie się w lekką odzież, która nie uciska brzucha, 
• rezygnacja z palenia papierosów, picia alkoholu oraz napojów zawierających kofeinę, ze względu na efekt w postaci nasilenia rewolucji żołądkowych,
• spożycie imbiru, w dowolnej postaci (korzeń do ssania, piwo imbirowe czy też herbata imbirowa),
• spożycie rumianku lub mięty pieprzowej, np. w postaci herbaty,
• unikanie pozycji leżącej oraz pochylania się, 
• użycie kompresu celem rozluźnienia mięśni i załagodzenia dolegliwości bólowych,
• zastosowanie leków zobojętniających kwas żołądkowy, dostępnych bez recepty.

Zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego warto znać zasady profilaktyki rozstroju żołądka. Należy do nich [1]: 

• dokładne mycie rąk po skorzystaniu z łazienki, przed jedzeniem, po jedzeniu, a także w innych sytuacjach, które niosą ryzyko zarażenia się jakimiś drobnoustrojami (np. po zabawach ze zwierzętami domowymi lub pracach w ogródku),
• niekorzystanie ze wspólnych sztućców, naczyń, akcesoriów higienicznych czy też innych przedmiotów osobistego użytku,
• unikanie spożywania surowego lub półsurowego mięsa, dokładne mycie powierzchni roboczych po jego przygotowywaniu,
• unikanie spożywania produktów na bazie mleka, jaj lub sera, które nie były odpowiednio przechowywane,
• w czasie podróży do krajów o złych warunkach sanitarno-higienicznych picie tylko butelkowanych napojów, a także unikanie spożywania surowych owoców i warzyw. 

Co jeść przy rozstroju żołądka?

Co jeść na rozstrój żołądka? Zalecana jest przede wszystkim  dieta BRAT (z języka angielskiego: Banana, Rice, Apple, Toast). Spożycie lekkostrawnych i mdłych produktów takich jak banany, biały ryż, mus jabłkowy czy tosty z pszennej mąki, pomaga załagodzić wiele dolegliwości gastrycznych [3] [4]. W szczególności dobroczynny wpływ mają banany, ponieważ zobojętniają one kwas żołądkowy oraz są bogate w potas, dzięki czemu błona śluzowa żołądka jest lepiej chroniona [3]. 

Przy rozstroju żołądka dozwolone są także [1] [2] [3]: 

• krakersy sodowe, 
• pokarmy półstałe, takie jak np. zupy.

Czego unikać przy rozstroju żołądka?

Produkty spożywcze, których należy unikać przy rozstroju żołądka to [1] [2] [3]: 

• nabiał i produkty mleczne (z wyjątkiem jogurtów o obniżonej zawartości tłuszczu, natomiast bogatych w probiotyki),
• pikantne przyprawy,
• potrawy smażone,
• potrawy tłuste,
• produkty pełnoziarniste,
• surowe owoce i warzywa (w szczególności nie należy spożywać owoców o wysokiej kwasowości),
• żywność wysokoprzetworzona.