Opuchnięte oczy — co je powoduje i co na nie pomaga?

Opuchnięte oczy mogą wynikać z nieprzespanej nocy, jednak jeśli objaw ten pojawia się częściej lub długo nie ustępuje, warto sprawdzić, czy nie świadczy on o poważniejszej chorobie. Jakie są najczęstsze przyczyny opuchnięcia oczu? Co na opuchnięte oczy zastosować, jeśli chodzi o domowe sposoby? Odpowiadamy na pytania.

Najczęstsze przyczyny opuchniętych oczu

Co może odpowiadać za opuchnięte oczy? Przyczyny, które są najczęstsze to [1] [2]: 

• Jakie są przyczyny zapalenia rogówki i jak ją wyleczyć
• Laserowa korekcja wzroku – czy jest bezpieczna? Przebieg i rezultaty
• Najczęstsze przyczyny łzawienia oczu. Co powinno niepokoić?

• alergia, a zwłaszcza sezonowa,
• nadużywanie alkoholu, prowadzące do odwodnienia organizmu,
• naturalny proces starzenia — wraz z wiekiem skóra oraz mięśnie tracą jędrność,
• obecność obcego ciała w oku, np. rzęsy,
• płacz — obrzęk może wynikać z nadmiernej pracy gruczołów łzowych, 
• stosowanie diety bogatej w sól i co za tym idzie, zatrzymywanie wody w organizmie, 
• stosowanie niektórych leków (np. luteiny, co może przyczynić się do zwiększonego zatrzymywania płynów w organizmie).

Nawet bardzo opuchnięte oczy, jeśli są spowodowane powyżej wymienionymi przyczynami (poza opuchlizną wynikającą ze starzenia), zwykle ustępują szybko. Jeżeli tak się nie dzieje, może to oznaczać, że opuchlizna wynika z jakiejś poważniejszej choroby. W takiej sytuacji najlepiej udać się do lekarza okulisty, alergologa lub dermatologa i dokładnie zbadać powód wystąpienia dolegliwości. Gdy już zostanie postawione rozpoznanie, pacjent nie musi się udawać za każdym razem do lekarza, wiele spraw można załatwić na odległość, np. e-recepta pozwala szybko uzyskać receptę na zalecone przez lekarza leki. 

Opuchnięte oczy a inne schorzenia

Opuchnięte oczy mogą stanowić efekt przeziębienia lub zapalenia spojówek [2]. O ile pierwsza przyczyna jest łatwa do samodzielnego wyleczenia w warunkach domowych, o tyle druga wymaga udania się do lekarza okulisty. Specjalista postawi rozpoznanie, pomoże również w odkryciu przyczyny stanu zapalnego (mogą do niego doprowadzić np. infekcje bakteryjne lub wirusowe). Następnie dobierze odpowiednie dla danego przypadku leczenie, przykładowo, jeśli powodem jest zakażenie bakteryjne, konieczne będzie stosowanie kropli antybiotykowych [3]. 

Inną możliwą przyczyną opuchniętych oczu są choroby tarczycy. Zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy, mogą się przyczyniać do suchości oczu i w efekcie ich puchnięcia [2]. Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto, natomiast za nadczynność odpowiada często choroba Gravesa i Basedowa [4]. 

Za opuchnięte oczy może odpowiadać zapalenie zatok. Wtedy, poza opuchlizną występują także inne objawy: ból twarzy, niedrożność nosa, przedni lub tylny katar, a także upośledzenie węchu [5]. Ostre zapalenie zatok, zarówno bakteryjne, jak i wirusowe, ustępuje zwykle samoistnie w ciągu kilkunastu dni, natomiast przewlekłe może się utrzymywać przez wiele lat, z okresami remisji i zaostrzeń [5]. 

Gdy wystąpiły opuchnięte oczy, przyczyną może być także rzadka choroba, blepharochalasis. W przebiegu schorzenia dochodzi do nawracania obrzęku powiek, epizody te mogą trwać kilka dni [6]. Jego przyczyna jest nieznana, przypuszcza się, że po części za zaburzenie odpowiadają czynniki genetyczne, natomiast czynnikami wyzwalającymi są [6]:   

• alergia, 
• ekspozycja na wiatr, 
• infekcje górnych dróg oddechowych, 
• ukąszenia owadów, 
• urazy powieki,
• zmiany hormonalne.

Opuchnięte oczy rano — co je powoduje?

Jeśli chodzi o opuchnięte oczy rano, przyczyna jest często bardzo prozaiczna. Objaw ten może stanowić efekt nieprzespanej lub źle przespanej nocy [2]. Nadmierny stres w połączeniu z niedostateczną ilością wypoczynku wpływa bowiem z jednej strony do nadmiernego wysuszenia oczu, a z drugiej — zwiększonego zatrzymywania płynów w organizmie. Jak pozbyć się opuchniętych oczu rano? Co zrobić, aby problem ten nie występował ponownie? Wskazane jest przede wszystkim zadbanie o zdrowy i dobry jakościowo sen. 

Domowe sposoby na opuchnięte oczy

Co na opuchnięte oczy zastosować, gdy przyczyną nie jest poważniejsza choroba? Najskuteczniejszym sposobem są domowej roboty chłodzące okłady na opuchnięte oczy, np. z ostudzonych torebek zaparzonej wcześniej herbaty, kawałków lodu zawiniętych w ręcznik lub plastrów ogórka. Dodatkowo można również [1] [6]: 

• opryskać twarz zimną wodą, 
• zwiększyć podaż wody, aby zapobiec odwodnieniu. 

Natomiast gdy przyczyną jest poważniejszy problem, należy się skonsultować z lekarzem i wdrożyć zalecany przez niego sposób leczenia opuchniętych oczu. Co pomaga, gdy problem leży w genetyce? Co zrobić z opuchniętymi oczami zapisanymi w genach? Wtedy może pomóc [1] [16]:

• chirurgiczne podniesienie dolnej zabiegi, 
• peeling chemiczny, 
• zabieg laserowy.

Czy opuchnięte oczy mogą świadczyć o poważniejszych schorzeniach?

Skoro wiemy już, jakie są najczęstsze przyczyny opuchniętych oczu oraz co zrobić na opuchnięte oczy, warto na koniec wspomnieć o poważniejszych chorobach, których wczesnym objawem może być opuchlizna wokół oczu. Należą do nich np. [2] [7]: 

• choroby nerek, 
• choroby wątroby,
• cukrzyca, 
• zaburzenia rytmu serca, 
• zapalenie rogówki,
• zapalenie skórno-mięśniowe.

Choroby nerek a opuchnięte oczy

Jedną z poważniejszych przyczyn opuchlizny wokół oczu, są zaburzenia w funkcjonowaniu nerek. Wskutek zakłóconej pracy tego narządu dochodzi do zwiększenia skłonności do obrzęków wskutek nadmiernego gromadzenia się wody w organizmie. Jeśli problem leży w nerkach, można zauważyć dodatkowe symptomy, takie jak np. zmiana w wyglądzie moczu czy też ból w dole pleców. 

Choroby wątroby a opuchnięte oczy

Także choroby wątroby mogą powodować nadmierne odkładanie wody w organizmie i co za tym idzie, opuchnięte oczy. Schorzenia w obrębie wątroby często rozwijają się bardzo długo i początkowo nie powodują żadnych dolegliwości. Dopiero na dalszym etapie pojawiają się objawy, takie jak np. charakterystyczna żółtaczka czy też uczucie zmęczenia i pogorszona tolerancja wysiłku. 

Cukrzyca a opuchnięte oczy

Cukrzyca to znana przyczyna obrzęków w ciele. Do powikłań cukrzycowych zaliczają się również zmiany w obrębie skóry oraz narządu wzroku. Począwszy od obrzęków i zwiotczenia skóry wokół oczu po bardzo poważne uszkodzenia naczyń krwionośnych w oczach, skutkujące upośledzeniem widzenia, a nawet ślepotą.

Zaburzenia rytmu serca a opuchnięte oczy

Obrzęki mogą być związane z niewydolnością serca, ostrą, przewlekłą lub zastoinową. Najczęściej stan ten wynika z choroby niedokrwiennej, nadciśnienia tętniczego, wrodzonych wad serca, przebytego zapalenia mięśnia sercowego lub niedostatecznie leczonej cukrzycy [9]. Charakterystyczne objawy podmiotowe (odczuwane przez chorego), które mogą wskazywać na niewydolność serca to między innymi [9]: 

• duszność, 
• napadowa duszność nocna, 
• obrzęki wokół kostek u nóg, 
• świszczący oddech, 
• zmęczenie, 
• zmniejszona tolerancja wysiłku.

Zapalenie rogówki a opuchnięte oczy

Chorobą, która może odpowiadać za opuchnięte oczy, a która, jeśli nie jest leczona, może dawać poważne powikłania (w tym prowadzić do ślepoty), jest zapalenie rogówki. Schorzenie może wynikać z urazu oka i następnie przedostania się do narządu wzroku bakterii, wirusów, grzybów lub pierwotniaków [10]. Znane przyczyny zapalenia rogówki to także brak odpowiedniej higieny podczas noszenia szkieł kontaktowych, stosowanie zakażonych leków okulistycznych oraz zaburzenia w składzie i wydzielaniu filmu łzowego [10]. 

Zapalenie skórno-mięśniowe a opuchnięte oczy

Chorobą, której przyczyna nie została do końca poznana, a która również może wywołać objaw w postaci opuchniętych oczu, jest zapalenie skórno-mięśniowe. Prawdopodobnie za rozwój schorzenia odpowiada określona predyspozycja genetyczna w połączeniu z czynnikami środowiskowymi i immunologicznymi [11]. Zapalenie skórno-mięśniowe często towarzyszy chorobie Hashimoto, cukrzycy typu 1 oraz chorobie Gravesa i Basedowa. Zmiany zapalne mogą obejmować różne obszary organizmu, od przewodu pokarmowego, przez stawy, po mięsień sercowy [11]. Leczenie polega na stosowaniu glikokortykosteroidów oraz, w przypadku braku poprawy, leków immunosupresyjnych [11]. Obecnie trwają prace nad opracowaniem nowych możliwości leczenia tego schorzenia.