Najczęstsze przyczyny łzawienia oczu. Co powinno niepokoić?

Wiele osób w obliczu przedłużającej się pracy przy komputerze lub po wyjściu na mróz reaguje łzawieniem oczu. Dolegliwość zwykle ustępuje samoistnie, gdy narząd wzroku przyzwyczai się do panujących warunków albo należycie odpocznie. Co jednak gdy łzawienie z jednego oka lub z obu oczu wynika z innych przyczyn? Kiedy objaw ten powinien stanowić powód do niepokoju? Odpowiadamy na te pytania. 

Łzawienie oczu – najczęstsze przyczyny 

Co może wywołać łzawienie oczu? Przyczyny, które są uznawane za najczęstsze to nadmierna produkcja łez oraz niewydolność kanalików łzowych [1]. Do nadprodukcji łez może dojść, gdy oko zostało podrażnione (np. oparami substancji chemicznych lub w wyniku infekcji), a także wtedy, kiedy narząd wzroku został nadwyrężony (np. podczas długotrwałej pracy przy komputerze). Natomiast niewydolność kanalików łzowych to cecha, która może być wrodzona lub nabyta. Do zablokowania kanałów łzowych dochodzi często u noworodków, natomiast u osób dorosłych może się ono rozwinąć w wyniku obrzęku lub stanu zapalnego, powodując nadmierne łzawienie oczu [1] [2]. 

• Przekrwione oczy — czego mogą być objawem?
• Laserowa korekcja wzroku – czy jest bezpieczna? Przebieg i rezultaty
• Opadająca powieka – rodzaje i przyczyny. Jak ją leczyć?

Inne możliwe przyczyny łzawienia oczu to [1] [2] [3]: 

• alergiczne zapalenie spojówek,
• ekspozycja na dym papierosowy, wiatr lub mróz,
• ektropium, czyli wywinięcie dolnej powieki na zewnątrz od oka,
• jęczmień, 
• mechaniczne uszkodzenie oka, np. zadrapanie ciałem obcym,
• nieprawidłowe funkcjonowanie gruczołów powiekowych,
• nieprawidłowe użytkowanie soczewek kontaktowych,
• owrzodzenie rogówki, 
• porażenie Bella,
• stosowanie niektórych leków, np. pilokarpiny,
• śmiech, wymioty, ziewanie,
• trichiasis, czyli nadmiernie wywinięte do wewnątrz rzęsy, 
• zaburzenia w składzie łez, 
• zapalenie rogówki, 
• zespół suchego oka – paradoksalnie narząd wzroku może wtedy wytwarzać łzy w nadmiernej ilości w celu nawilżenia.   

Zwykle łzawienie oczu ustępuje samoistnie, kiedy zostanie wyeliminowana przyczyna nadmiernego wydzielania łez. Gdy jednak stan ten się utrzymuje, ulega pogorszeniu lub towarzysza mu dodatkowe objawy, niezbędna może się okazać wizyta u lekarza okulisty. Aby zaoszczędzić czas, można skorzystać z nowoczesnych usług medycznych, takich jak e-recepta online czy też teleporada, natomiast jeśli dany przypadek jest poważniejszy, warto zapisać się na wizytę stacjonarną u specjalisty. W szczególności osoby, które noszą soczewki kontaktowe, powinny zgłosić się po pomoc w trybie nagłym.

Łzawienie oczu a infekcje oka

U małych dzieci łzawienie oczu jest często powiązane z infekcjami bakteryjnymi – charakterystycznym objawem zakażenia jest nie tylko nadmierne wydzielanie łez, ale także obecność gęstej wydzieliny koloru żółtego, która utrudnia maluchowi otwieranie oczu [4] [5]. Stan zapalny w obrębie oczu i nadmierne łzawienie może zwiastować również niektóre choroby wieku dziecięcego, np. ospę lub różyczka [4]. Jeśli stan zdrowia dziecka się nie poprawia, niezbędna jest konsultacja z lekarzem. Specjalista zidentyfikuje przyczyny łzawienia oka. Leczenie zależy od nich! 

Czy łzawienie oczu może być spowodowane czynnikami zewnętrznymi?

Nadmierna produkcja łez może wynikać także z czynników zewnętrznych. Poza bardzo częstym łzawieniem oczu na powietrzu, np. z powodu silnego wiatru lub mrozu, bardzo popularną chorobą związaną z narządem wzroku jest także alergiczne zapalenie spojówek. Wskutek ekspozycji na alergeny, np. pyłki roślin wiatropylnych, sierść zwierząt futerkowych, określone leki lub kurz pojawiają się następujące objawy: przekrwienie spojówek, świąd oczu, a także łzawienie [6]. Dodatkowo można zaobserwować inne dolegliwości, np. katar lub kichanie. 

Inne czynniki zewnętrzne, które mogą wywoływać nadmierne łzawienie oczu to [7]: 

• długotrwałe przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych, 
• ekspozycja na dym tytoniowy,
• noszenie zbyt długo soczewek kontaktowych,
• wielogodzinna praca przed komputerem lub przy sztucznym oświetleniu. 

Kiedy łzawienie oczu powinno budzić niepokój?

Nadmierne łzawienie oczu ustępuje zwykle samoistnie, aby tak się jednak stało, musi zostać wyeliminowana przyczyna dolegliwości. Do wizyty u specjalisty powinno skłonić zaobserwowanie niepokojących objawów, takich jak [3]: 

• bolesna opuchlizna oka, 
• krwawienie z oka, 
• obecność guzka na powiece lub w kąciku oka,
• obecność surowiczej lub ropnej wydzieliny w worku spojówkowym,
• przedłużające się łzawienie, 
• silny ból głowy, 
• siniaki wokół oka niejasnego pochodzenia,
• światłowstręt,
• tkliwość wokół nosa lub zatok,
• zaburzenia widzenia, 
• zaczerwienienie lub przekrwienie oczu.

Do lekarza należy się udać niezwłocznie także wtedy, kiedy doszło do uszkodzenia w obrębie gałki ocznej (np. zranienia) oraz jeśli do narządu wzroku dostały się jakieś chemikalia lub ciało obce [4]. 

Przy zakażeniu oczu konsultacja z lekarzem może się odbyć w ciągu 1-2 dni od wystąpienia dolegliwości, natomiast jeśli chory nosi soczewki kontaktowe, należy się zwrócić o pomoc w trybie nagłym [5]. Jeśli chodzi o małe dzieci, do lekarza pediatry i następnie okulisty należy się udać, gdy mimo odpowiedniej pielęgnacji łzawienie oczu nie ustępuje w ciągu kilku dni [8].