Migrena u dzieci – skąd się bierze i jak sobie z nią poradzić?

Migrena może pojawić się w każdym wieku. Nie jest to przypadłość wyłącznie osób dorosłych, gdyż coraz częściej zmagają się z nią również dzieci i młodzież. Migrenowe bóle głowy i towarzyszące schorzeniu objawy dodatkowe są trudne dla osoby dorosłej, tym bardziej ciężko jest się z tym zmierzyć młodszym pacjentom. Migrena u dzieci i młodzieży to poważny problem, który nie powinien być przez opiekunów bagatelizowany. Co warto wiedzieć o przyczynach i objawach migreny u dzieci? Na czym polega leczenie choroby i czy można zredukować nieprzyjemne dolegliwości dietą?

Migrena u dzieci i młodzieży – czy to normalne?

Choć migrena zazwyczaj dotyka młode kobiety, jest to schorzenie przewlekłe, które dotyczyć może pacjentów w każdym wieku, czego potwierdzeniem może być coraz częściej diagnozowana migrena u dzieci i młodzieży. Jest to oczywiście bardzo poważny problem, który w istotny sposób zaburza codzienne funkcjonowanie dziecka i może wpływać na jego aktywność w szkole czy kontakty społeczne. Migrena u dzieci nie jest łatwa w diagnozie, co wiąże się między innymi z tym, że dzieci nieco inaczej sygnalizują towarzyszące sobie dolegliwości i nie potrafią sprecyzować swoich objawów. Najmłodsze dziecko nie powie rodzicowi, że boli je głowa, ale może stać się apatyczne, wycofane i drażliwe, co również może świadczyć, że pojawił się u niego atak migrenowy. U najmłodszych pacjentów zmagających się z migreną wcale nie musi być nawet obecny charakterystyczny dla migreny ból głowy, a pojawiać mogą się inne objawy, które natomiast rzadziej występują u dorosłych. 

• Przyczyny i objawy migreny ocznej
• Czym jest i jak objawia się aura migrenowa?

Jeżeli rodzic zaobserwuje niepokojące objawy dotyczące zachowania swojego dziecka, powinien niezwłocznie omówić symptomy z lekarzem. Jest to szczególnie istotne, ponieważ najmłodsi pacjenci zwykle nie są w stanie samodzielnie zgłosić, że dzieje się z nimi coś nietypowego. Bardzo istotna jest tu uważna obserwacja pociechy i zgłoszenie się do specjalisty, gdy jest to konieczne. Nie jest wykluczone, że dziecko będzie potrzebowało leczenia, a wówczas e-recepta może ułatwić szybki zakup leków, bez konieczności każdorazowego stawiania się w przychodni.

Migrena u dzieci – przyczyny

Etiologia i patogeneza migreny u młodszych pacjentów nie zostały jeszcze poznane. Nie istnieje dokładne wytłumaczenie tego, skąd bierze się konkretnie migrena u dzieci, choć oczywiście przeczytać można liczne teorie, które próbują wytłumaczyć ten temat. Gdy w grę wchodzi migrena u dzieci, przyczyny najczęściej wymieniane to między innymi genetyczne podłoże choroby, co oznacza, że z migreną często zmagają się dzieci, w których rodzinie pojawiła się już choroba. Ataki mogą wiązać się z nienaturalną aktywnością mózgu, a także z procesami chemicznymi, które zachodzą w organizmie pacjenta.

Wyróżnić można również czynniki prowokujące, które u niektórych dzieci mogą przyczyniać się do występowania napadów migrenowych. Wśród nich są między innymi zbyt intensywne bodźce dźwiękowe i wzrokowe, w tym hałas lub dźwięki natarczywe, a także ekspozycja na nadmierne światło (także zbyt długie spędzanie czasu przed telewizorem czy tabletem). Do napadów migrenowych przyczyniać może się również nadmierny wysiłek fizyczny i psychiczny, czyli np. stres i nadmierne emocje, a także niedostateczna ilość snu i przemęczenie. Również głód może przyczynić się do wystąpienia ataku, podobnie jak niektóre pokarmy. Wspomnieć należy także o chorobach pasożytniczych, infekcjach dróg oddechowych oraz alergiach wziewnych, które również mogą być czynnikami prowokującymi migreny u dzieci i młodzieży, podobnie jak nieleczone wady wzroku, które niestety mogą nasilać migrenę. 

Migrena u dzieci – objawy

Migrena zazwyczaj charakteryzuje się nawracającymi, silnymi objawami bólowymi i również migrena u dzieci objawia się podobnie. U chorego najczęściej pojawia się jednostronny ból o charakterze pulsującym, najczęściej w okolicy czołowo-skroniowej. Może być on w niektórych przypadkach na tyle intensywny, by zakłócać codzienną aktywność, ponadto towarzyszyć mogą mu inne nieprzyjemne objawy migreny u dzieci. Do dolegliwości dodatkowych zaliczyć można zaburzenia równowagi i oczopląs, a także wymioty. Dzieci zmagające się z napadami migrenowymi mogą ponadto być nadwrażliwe na bodźce dźwiękowe i świetlne, a także zmagać mogą się z nudnościami i wymiotami oraz nadmierną potliwością. 

Trzeba również wspomnieć o tym, że migrena u dzieci i młodzieży może również przebiegać z aurą. Wówczas napad aury poprzedza wystąpienie napadu bólu migrenowego. Objawy aury mogą wiązać się między innymi z mroczkami, zaburzeniami mowy i widzenia, a także z halucynacjami. 

U dzieci migrena może również objawiać się zupełnie inaczej niż w opisany powyżej sposób „charakterystyczny”. Napady migrenowe mogą dotyczyć brzucha (migrena brzuszna) – wówczas pojawia się utrudniający funkcjonowanie ból brzucha, któremu mogą towarzyszyć nudności i wymioty, a także zaburzenia apetytu oraz bladość. Wspomnieć można również o samych cyklicznych wymiotach, które pojawiają się u dziecka regularnie, a między nimi pacjent nie ma żadnych objawów choroby. Migrena u najmłodszych objawiać się może również napadowymi zawrotami głowy i trudnością w utrzymaniu równowagi, czemu towarzyszyć może oczopląs, bladość dziecka, a także niepokój i problemy z koordynacją ruchową. Wspomnieć trzeba również o atakach z kręczem szyi, którym mogą towarzyszyć zaburzenia koordynacji ruchowej, bladość, wymioty, drażliwość, czy też gorsze samopoczucie dziecka. 

Migrena u dzieci – leczenie

Diagnoza schorzenia przez lekarza wymaga wcześniejszego wywiadu medycznego i wykonania szeregu badań, które wykluczą występowanie innego typu zaburzeń i chorób wieku dziecięcego, które mogą dawać podobne symptomy. Jeśli zostanie rozpoznana migrena u dzieci, lekarz ustali odpowiednie do wieku i stopnia nasilenia objawów leczenie. Terapia ustalana jest indywidualnie, zależnie od wielu czynników, jednak jej główne metody w leczeniu to obserwacja pacjenta i eliminacja z jego codzienności czynników prowokujących, które wywołują ataki migrenowe, w tym zwłaszcza stresu. Leczenie migreny u dzieci obejmuje między innymi podawanie leków przeciwbólowych. Pomocne może być także stosowanie leków przeciwwymiotnych, gdy objawy migreny to również nasilone mdłości i wymioty. Najmłodszym dzieciom nie powinno podawać się silnych leków – leki zawierające tryptany stosować można u młodzieży, która ukończyła 16 lat. 

Dieta a migrena – co jeść, a czego unikać przy migrenie?

Gdy w grę wchodzi migrena u dzieci, dieta również nie jest bez znaczenia. Przede wszystkim należy unikać głodu i nieregularnego stylu życia, gdyż ten może wywoływać ataki migrenowe. Również niektóre produkty mogą przyczyniać się do ataków bólowych, dlatego warto wiedzieć, czego unikać przy migrenie. Chory pacjent nie powinien jeść na przykład czekolady i cytrusów, ponadto nie są polecane w jego przypadku sery dojrzewające i pleśniowe. Opiekun w diecie dziecka powinien ograniczyć także konserwanty oraz barwniki spożywcze, a dodatkowo również produkty marynowane mogą przyczyniać się do pojawiania się ataków. Starsza młodzież powinna również unikać produktów z kofeiną i alkoholu, gdyż one również należą do czynników prowokujących, w związku z którymi pojawić może się migrena. Co jeść, by zminimalizować ryzyko ataków? Dieta powinna być pełnowartościowa, ponadto należy zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu.