Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Marskość wątroby to poważne uszkodzenie komórek tego narządu, w wyniku którego dochodzi do pojawienia się włóknienia, czyli zastąpienia komórek prawidłowych tkanką bliznowatą. Zaliczana jest do chorób przewlekłych. Do marskości wątroby dojść może w wyniku wirusowego zapalenia tego narządu, a także uszkodzeń wątroby związanych z działaniem alkoholu, leków bądź toksyn. Do wystąpienia schorzenia prowadzić mogą również niektóre wrodzone i nabyte choroby metaboliczne, a także stłuszczenie narządu, które wywołuje stan zapalny. Choroba może mieć bardzo groźne powikłania, dlatego nie wolno jej lekceważyć i warto skupić się na działaniach profilaktycznych, by nie dopuścić do jej rozwoju. Z artykułu dowiesz się, na czym polega diagnostyka i rozpoznanie, a także leczenie marskości wątroby. Podpowiadamy również, do czego mogą prowadzić zaniedbania w tej kwestii.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Marskość wątroby – co to za schorzenie?
Wątroba należy do najważniejszych organów ludzkiego organizmu. Nie możemy bez wątroby prawidłowo funkcjonować, a wszelkie dysfunkcje w jej pracy bardzo poważnie odbijają się na naszym zdrowiu. Narząd ten ma niebagatelne znaczenie, jeśli chodzi o metabolizm składników odżywczych i detoksykację. Bierze ponadto udział w regulacji stężenia glukozy we krwi, a także pełni wiele innych, bardzo istotnych funkcji. Jej zadaniem jest również wydzielanie żółci, która bierze udział w trawieniu tłuszczów.
Schorzeń dotyczących wątroby jest wiele i każde z nich należy traktować poważnie. Przykładem może być marskość wątroby. Jest to stan związany z uszkodzeniem miąższu tego narządu i związanej z tym niewydolności. Do marskości wątroby dochodzi w związku z włóknieniem obejmującym uszkodzone hepatocyty, co przyczynia się do zaburzeń przepływu krwi przez wątrobę. Niestety objawy marskości wątroby często nie są widoczne „jak na dłoni”, przez co schorzenie bywa wykrywane dość późno i przypadkowo. Dopiero w stadium zaawansowanym łatwiej rozpoznać, że pacjent ma marskość wątroby, a wówczas znów często trudno o spektakularne efekty leczenia.
Ze względu na funkcję wątroby w organizmie, problemy związane z pracą tego narządu należy traktować jako poważne. Niewątpliwie do poważnych należą również powikłania, jeśli pacjent w porę nie podda się leczeniu. Jeżeli zatem specjalista przepisze pacjentowi lek na wątrobę, należy przyjmować go zgodnie z zaleceniami. Niejednokrotnie jest to długotrwała terapia, dlatego dobrze pamiętać o możliwości korzystania z recepty online. Umożliwia ona szybki kontakt z lekarzem, bez potrzeby wcześniejszej rezerwacji wizyty w przychodni.
Marskość wątroby – etapy choroby
Należy wiedzieć, że marskość wątroby nie pojawia się z dnia na dzień. Rozwój tego stanu jest bardzo powolny, a tkanki niszczone są latami. Niestety ta choroba wątroby objawy przez długi czas ma ukryte, stąd wielu pacjentów nie wdraża w porę działań, które mogłyby spowolnić proces, czy też go zatrzymać. Wyróżnić można 4 etapy włóknienia wątroby. Pierwsza faza nazywana jest włóknieniem umiarkowanym, faza druga i trzecia to już włóknienie zaawansowane, a faza czwarta obejmuje bardzo zaawansowany stan zwłóknienia i marskość wątroby. Etapy włóknienia trwają długo, jednak w miarę zaawansowania zaburzenia, zwiększona zostaje szybkość narastania zmian w kierunku marskości. Do najczęstszych przyczyn przyspieszonego włóknienia zaliczyć można nadużywanie alkoholu oraz niektórych leków.
Przyczyny marskości wątroby
Marskość wątroby przyczyny może mieć różnorodne.
- Do uszkodzenia hepatocytów przyczynić może się między innymi alkohol i niektóre toksyny, jednak nie można wykluczyć w tej sytuacji również wpływu niektórych leków.
- Do marskości prowadzić może również wirusowe zapalenie wątroby, w tym zwłaszcza przewlekłe WZWB i WZWC.
- Problemem w tym przypadku może być również nowotwór wątroby lub guzki na wątrobie będące efektem przerzutów z innych narządów.
- Do marskości wątroby przyczynić mogą się niektóre choroby metaboliczne i autoimmunologiczne. Mowa między innymi o schorzeniach takich jak mukowiscydoza, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, czy też choroba Wilsona.
- Nie można wykluczyć również wpływu choroby dróg żółciowych. Może być to na przykład pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, niedrożność dróg żółciowych, czy też pierwotna marskość żółciowa.
- Warto wiedzieć, że do marskości prowadzić mogą również zmiany stłuszczeniowe tego narządu.
Marskość wątroby – objawy
Wspomniano już wcześniej, że marskość wątroby rozwija się w związku z uszkodzeniem hepatocytów przez różne czynniki. Chora wątroba objawy daje różne (od nieswoistych po związane z układem pokarmowym i innych), zależnie od czasu trwania problemu oraz stopnia degradacji narządu i zaburzeń w jego krążeniu wrotnym. Niestety faktem jest, że marskość wątroby objawy zazwyczaj przez długi czas daje niezauważalne. Jej bezobjawowy niemal przebieg utrudnia postawienie szybkiej diagnozy i wdrożenia leczenia w porę. Zwiększa to niestety ryzyko powikłań, gdyż problem najczęściej wykrywa się przy badaniach rutynowych, a te – jak wiadomo – w naszym kraju bywają lekceważone.
Jak objawiać może się marskość wątroby?
Można co prawda wyróżnić pewne ogólne objawy chorej wątroby, jednakże nie są one często wystarczająco charakterystyczne, by pacjent zaczął się niepokoić. Mowa między innymi o osłabieniu oraz łatwiejszym męczeniu się i małej tolerancji wysiłku. Marskość wątroby może przyczynić się także do spadku masy ciała oraz utraty apetytu, a dodatkowo do nietolerancji potraw tłustych i smażonych. U niektórych chorych pojawia się nocny świąd skóry i bywa on bardzo dokuczliwy. Innym objawem, na który warto zwrócić uwagę, jest wodobrzusze, które często występuje wraz z zanikiem masy mięśniowej kończyn. Sylwetka chorego ma wówczas charakterystyczny wygląd – obwód brzucha jest duży, a kończyny bardzo szczupłe. Dojść może również do dolegliwości ze strony układu pokarmowego, w tym do nudności i wymiotów, wzdęć i odbijania, a także do bólu w prawym podżebrzu. Objawem jest również powiększenie wątroby.
Inne objawy marskości wątroby
Na skórze również mogą pojawić się zmiany związane z marskością wątroby. Przykładem jest żółtaczka, ale możliwe są również inne zmiany, w tym rumień na kończynach czy pajączki wątrobowe, czyli gwiaździste naczyniaki, które zazwyczaj widoczne są na klatce piersiowej, rękach lub twarzy. Objawem może być też większa pigmentacja skóry i białe przebarwienia na paznokciach. Nie są wykluczone również w tym przypadku żylaki dna żołądka i przełyku. To duży problem, gdyż ich pęknięcie może przyczynić się do znacznej utraty krwi i jednocześnie znacznie pogłębić problem niewydolności.
Podobnie wyglądają objawy chorej wątroby u alkoholika. Zalicza się do nich między innymi żółtaczkę, obrzęki kończyn, utrzymujące się stany podgorączkowe, a także obecność żylaków przełyku. Pojawia się czasem również wodobrzusze, ponadto objawem jest także encefalopatia wątrobowa, która obejmuje różnego rodzaju zaburzenia. Dotyczą one m.in. snu, czuwania, świadomości, a także koncentracji.
Badania i diagnostyka marskości wątroby – jak ją rozpoznać?
W przebiegu diagnostyki pod uwagę bierze się m.in. objawy pojawiające się u pacjenta oraz wyniki badań i testów, które określają wydolność wątroby. By zdiagnozować marskość wątroby, potrzebny jest więc wywiad medyczny z pacjentem, który uwzględniać będzie dolegliwości, z którymi chory się zmaga. Lekarz zaleci również zapewne wykonanie badań specjalistycznych, by sprawdzić wydolność organu. Pacjentom zleca się najczęściej próby wątrobowe, czyli biochemiczne badanie krwi obejmujące cztery enzymy wątrobowe oraz bilirubinę. Wspomniane badania wątrobowe z krwi obejmują zatem oznaczenie aktywności ALT (aminotransferaza alaninowa), AST (aminotransferaza asparaginianowa), ALP (fosfataza asparaginianowa) i GGTP (gamma-glutamylotranspeptydaza).
Nieznacznie podwyższone próby wątrobowe objawy nie zawsze dają zauważalne przez pacjenta, stąd tak ważne są badania profilaktyczne, by problem wykryć w zarodku i w porę wprowadzić działania zaradcze, zanim dolegliwość się pogłębi. W przypadku podejrzenia marskości wątroby czasem zaleca się również wykonanie biopsji (biopsja to zabieg, który wiąże się z pobraniem miąższu wątroby), a także badanie histopatologiczne wycinka wątroby. Inne wykonywane czasem badania to morfologia, badanie układu krzepnięcia krwi, USG wątroby, które jest częścią badania jamy brzusznej i tomografia komputerowa.
Powikłania po nieleczonej marskości wątroby
Marskość wątroby nie jest błahostką i nie powinna być tak przez pacjenta traktowana. Leczenie należy wdrożyć jak najszybciej, jednak same leki na wątrobę to za mało. Bezwzględnie należy również zmienić styl życia. Konieczna jest abstynencja alkoholowa, rezygnacja z palenia papierosów, a także zdrowa dieta wątrobowa. Jadłospis powinien być tak dobrany, by dostarczyć organizmowi niezbędnych składników odżywczych i witamin, ale ograniczyć jednocześnie niezdrowe tłuszcze i cukry proste. Wracając do tematu leczenia, należy dodać, że tabletki na wątrobę dobierane są do przyczyny marskości, ale również do objawów, z którymi zmaga się pacjent. Stawia się zatem zarówno na leczenie przyczynowe, jak również na leczenie objawowe.
Czym grozi marskość wątroby?
Jeśli choroba zostanie rozpoznana w porę, leczenie farmakologiczne, dieta wątrobowa, rezygnacja z alkoholu i tytoniu mogą okazać się bardzo skuteczne. W stanie zaawansowanym konieczny może być jednak przeszczep. Z leczeniem nie można zwlekać, gdyż rośnie wówczas ryzyko powikłań. Zaliczyć można do nich między innymi krwawienia z przewodu pokarmowego, wodobrzusze i zapalenie otrzewnej. Powikłaniem może być nawet encefalopatia wątrobowa. Jest to zespół zaburzeń centralnego układu nerwowego, który wiązać może się między innymi z zaburzeniami orientacji przestrzennej i koncentracji, zmianami cyklu snu i czuwania, a także z zaburzeniami mowy i wahaniami nastroju. W przypadku dekompensacji funkcji wątroby (wodobrzusze, obrzęki, encefalopatia, żółtaczka) konieczne bywa leczenie szpitalne.
Inne powikłania marskości wątroby
Niekiedy marskość może sprzyjać rozwojowi groźnej choroby o charakterze niezłośliwym lub złośliwym, jaką jest rak wątroby. Objawy w przypadku raka to przede wszystkim ogólne zmęczenie, a także częste wymioty i nudności. Bardzo często chorobie towarzyszy długotrwały brak apetytu, a także spadek wagi i ból w prawym podżebrzu. Podobnie, jak przy marskości, pojawiać się może również wodobrzusze, stany podgorączkowe, a także obrzęki kończyn. Choroba prowadzi do postępującego wyniszczenia organizmu. Niestety szybko postępuje również rak wątroby. Ile się żyje z chorobą, to bardzo częste pytanie, jakie zadają sobie pacjenci. Trzeba wiedzieć, że średnia długość życia w przypadku osób ze zdiagnozowanym rakiem wątroby nie przekracza zazwyczaj 5 lat.
Marskość wątroby – rokowania
Gdy u pacjenta zdiagnozowana zostanie marskość wątroby, należy liczyć się z tym, że jest to bardzo poważna dolegliwość i nie zawsze istnieje możliwość całkowitego wyleczenia. W niektórych przypadkach wręcz konieczny okazuje się przeszczep. Marskość wątroby rokowania daje różne, zależnie od przyczyny, która doprowadziła do tego stanu, a także czasu jej trwania bez interwencji i stopnia zniszczenia narządu. Niestety należy mieć na uwadze, że kwalifikacja do przeszczepu wątroby to nie pstryknięcie palcem, a lista osób, które oczekują na możliwość przeszczepu, jest bardzo długa. Kolejna kwestia jest taka, że nie zawsze przeszczep wątroby kończy się wyzdrowieniem pacjenta. W niektórych przypadkach choroba może nawrócić, niszcząc przeszczepiony narząd.
Gdy dojdzie do uszkodzenia narządu w związku z włóknieniem, nie jest możliwa regeneracja wątroby. Można jednak znacznie spowolnić proces postępowania choroby, ponadto jest to niezbędne, jeśli chodzi o zapobieganie powikłaniom. Nieleczona marskość może stać się bowiem przyczyną wielu groźnych powikłań i dolegliwości. Może być to np. nadciśnienie wrotne (kiedy marskość spowodowana jest żółtaczką typu B, alkoholem lub jest efektem wirusowego zapalenia wątroby typu C). Przy marskości wątroby pierwotne zaburzenie, które prowadzi do nadciśnienia wrotnego to wzrost oporu przepływu dla krwi wrotnej. Z marskością może być ponadto związana zakrzepica żyły wrotnej.
Profilaktyka, czyli jak nie dopuścić do marskości wątroby?
Marskość wątroby to poważny stan, któremu zdecydowanie lepiej zapobiegać. By zadbać o swoją wątrobę, trzeba przede wszystkim zmienić codzienne nawyki, pamiętając o właściwym postępowaniu. Zapobieganie nadmiernemu obciążeniu tego organu to podstawa, by mógł on pracować prawidłowo. Przede wszystkim postawić należy na zdrową i zbilansowaną dietę. Unikać trzeba potraw smażonych na głębokim tłuszczu, pełnych konserwantów, sztucznych dodatków i wzmacniaczy smaku. Z diety dobrze również wykluczyć cukry proste i niezdrowe tłuszcze, a skupić się na diecie bogatej w nienasycone kwasy tłuszczowe i węglowodany złożone, warzywa, owoce, chude mięsa i ryby, a także nabiał, orzechy i nasiona. Bardzo dużym zagrożeniem dla wątroby jest ponadto nadużywanie alkoholu, co niejednokrotnie już w artykule zostało wspomniane. Najlepsze będzie całkowite zrezygnowanie z napojów procentowych, a przy okazji także z tytoniu. Ważna jest również regularna aktywność fizyczna. Sport wzmacnia organizm i chroni przed wieloma zaburzeniami.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
