Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Łuszczyca to choroba, która może pojawić się w każdym wieku – również u dzieci, choć zwykle zmiany rozwijają się u pacjentów po 20 roku życia. Schorzenie ma przede wszystkim postać ognisk na powierzchni skóry, które pokryte są łuską, jednak proces chorobowy może również obejmować obszar płytki paznokci, stawów i podstawy włosów. Nie wszyscy wiedzą, jakie łuszczyca przyczyny posiada, przez co chorzy bywają stygmatyzowani. Co warto wiedzieć o tej dolegliwości i jej przebiegu? Czym charakteryzuje się choroba i jakie jest jej faktyczne pochodzenie? Informacje na ten temat znajdziesz w poniższym artykule. Podpowiadamy ponadto, jakie preparaty medyczne stosuje się w walce ze zmianami łuszczycowymi, a także jak pielęgnować skórę objętą chorobą.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Łuszczyca – co to jest?
Specyficzne zmiany skórne związane z nadmiernym rogowaceniem naskórka mogą świadczyć o tym, że u pacjenta pojawiła się łuszczyca. Co to jest? Łuszczyca (łac. psoriasis) to choroba skóry, której objawy czasem obejmują również paznokcie oraz stawy. Schorzenie jest przewlekłe i ma charakter zapalny. Wyróżnić można łuszczycę typu I, która pojawia się przed 40-stym rokiem życia i zwykle występuje rodzinnie oraz jest bardziej nasilona. Druga opcja to łuszczyca typu II, która pojawia się po 40 roku życia i rzadziej dotyczy występowania rodzinnego, natomiast jest mocno zależna od czynników wyzwalających.
Pacjenci, u których występuje łuszczyca, mają na swojej skórze srebrzyste łuski, które złuszczają się, odsłaniając kolejne partie łusek, aż do pojawienia się gładkiej i świecącej skóry. Najczęściej łuszczyca pojawia się na łokciach i kolanach, ale zmiany chorobowe mogą obejmować również powierzchnię stóp i dłoni, a nawet owłosioną skórę jego głowy i górną część twarzy (tzw. korona łuszczycowa). W stadium zaawansowanym choroba może obejmować również większe obszary skóry pacjenta, ponadto nie można wykluczyć, że zaatakuje również paznokcie i stawy.
Łuszczyca jest schorzeniem, które ma duży wpływ na jakość życia pacjenta. Należy do chorób wstydliwych i wpływa negatywnie nie tylko na zdrowie ogólne człowieka, ale również na jego zdrowie psychiczne. Społeczeństwo ma jeszcze niewielką wiedzę dotyczącą tego, jakie łuszczyca przyczyny posiada, przez co zdarza się, że osoby zmagające się z łuszczycą są stygmatyzowane. Choroba wpływa na obniżenie samooceny pacjentów i ich wycofywanie się z kontaktów społecznych, więc niejednokrotnie potrzebna jest chorym psychoterapia.
Bardzo ważne jest, by chory na łuszczycę poddany był odpowiedniemu leczeniu. W tym celu należy skontaktować się ze specjalistą i dobrać najlepszą dla danego pacjenta farmakoterapię miejscową lub ogólną. Pomocne mogą być również działania zapobiegawcze, w tym między innymi zmiana stylu życia i diety. Podczas leczenia miejscowego lub ogólnego, warto skorzystać z rozwiązania jakim jest e-recepta. Jest to rozwiązanie bardzo praktyczne, gdy pacjentowi kończy się dany lek, a nie może on „od ręki” umówić się na wizytę stacjonarną.
Pierwsze oznaki łuszczycy – jak je rozpoznać?
Łuszczyca skóry zazwyczaj daje dość specyficzne objawy, gdy jest już w stadium zaawansowanym. Pierwsze oznaki łuszczycy to pojawianie się na skórze chorego niewielkich czerwonych grudek z drobnopłatową powierzchnią (wielkości nie większej niż główka od szpilki), a także dość charakterystycznych wykwitów, których średnica zazwyczaj mieści się w zakresie 1-2 cm. Na samym początku choroby zmiany skórne nie są bardzo rozległe. Dopiero z czasem zmiany te zaczynają obejmować większe obszary skóry, a wówczas pojedyncze wykwity mają już średnicę kilku centymetrów.
Czy łuszczyca to choroba genetyczna?
Zmiany łuszczycowe na skórze związane są z genetyką. Jest znacznie większe prawdopodobieństwo, że łuszczyca pojawi się u dziecka osoby, która zmaga się z łuszczycą, a ryzyko to jeszcze bardziej rośnie, gdy zarówno matka, jak i ojciec dziecka zmagają się z tą chorobą. Może dojść tu również do ominięcia jednego pokolenia, co oznacza, że dziadkowie będą zmagać się z łuszczycą, rodzice nie, ale dzieci już tak. Gdy w grę wchodzi genetyczna łuszczyca, przyczyny związane są z polimorfizmem w obrębie genu HLA-Cw6. Warto wiedzieć jednak, że choroba pojawia się także u osób, w których wywiadzie rodzinnym łuszczyca nie występuje.
Wyróżnić można różne rodzaje choroby i jej typy, które różnią się lokalizacją zmian i nasileniem objawów. Najpopularniejsza jest łuszczyca zwyczajna, której objawy są charakterystyczne i obejmują wykwity z łuską, którym towarzyszy świąd, pieczenie, uszkodzenia skóry i krwawienie. Możliwe jest również pojawienie się u pacjenta łuszczycy krostkowej z ropnymi zmianami krostkowymi na dłoniach i stopach lub powierzchni całego ciała. Występuje również łuszczyca wysiękowa (odwrócona) z ogniskami rumieniowymi w okolicy pachwin, pach, narządów płciowych, pępka czy pośladków i piersi. Inną opcją jest łuszczyca stawowa, której towarzyszy zapalenie w obrębie stawów i ich okolic. Kolejną formą choroby jest erytrodermia łuszczycowa, w przypadku której zmiany skórne obejmują całą powierzchnię ciała. Wyróżnić można również łuszczycę paznokci, która często mylona bywa z grzybicą.
Jak powstaje łuszczyca? Przyczyny
Gdy w grę wchodzi łuszczyca, przyczyny choroby nie zostały jeszcze jednoznacznie wyjaśnione. Jak wspomniano wcześniej, łuszczyca skóry przyczyny może mieć genetyczne, ale wskazuje się również na immunologiczne pochodzenie choroby. Jak powstaje łuszczyca na tle immunologicznym? Związane jest to z naskórkowymi komórkami Langerhansa, a także z grasicozależnymi limfocytami T.
Istotą schorzenia jest fakt, że komórki naskórka ulegają zwiększonej ilości podziałów. Nadmierna proliferacja i szybkie obumieranie komórek przyczyniają się do gromadzenia się niezłuszczonej warstwy, co jest podstawą choroby. Wykwitom często towarzyszy świąd, ponadto na skórze rozwija się stan zapalny.
Choć łuszczyca przyczyny ma genetyczne i immunologiczne, wyróżnić można również czynniki, które przyczyniają się do nasilenia objawów choroby. Bardzo dużą rolę odgrywa tutaj stres i dieta, ponadto wspomnieć należy również o nadużywaniu alkoholu i paleniu papierosów. Wpływ na przebieg choroby i objawy ze strony organizmu może mieć również stosowanie niektórych leków. Udział mogą mieć tu również zmiany hormonalne, a także infekcje drobnoustrojami.
Jak wygląda łuszczyca?
Jak wspomniano wcześniej, bez względu na to, jakie łuszczyca przyczyny posiada u danego pacjenta, jej objawy w fazie aktywności są dość charakterystyczne i trudno pomylić je z inną chorobą. Jeśli zastanawiasz się, jak wygląda łuszczyca, musisz wiedzieć, że u pacjenta zazwyczaj w pierwszej kolejności pojawiają się niewielkie, czerwone lub czerwonobrunatne grudki. Są one bardzo dobrze widoczne i wyróżniają się zwykle na tle skóry, ponadto można łatwo zauważyć, że ich powierzchnia się złuszcza. U chorego występują również nieco większe wykwity pierwotne z łuskami. Gdy wspomniane zmiany skórne się złuszczają, skóra pod nimi jest charakterystycznie błyszcząca i gładka, co nazywane jest objawem świecy stearynowej. Wspomnieć należy również o tym, że pacjenci zmagający się z łuszczycą mają bardzo wrażliwą skórę w miejscu zmian chorobowych. Bardzo łatwo tu o jej uszkodzenia mechaniczne (np. na skutek potarcia), a wówczas dochodzi do niewielkiego krwawienia, związanego z uszkodzeniem naczyń krwionośnych. U chorych zaobserwowano ponadto, że w przypadku aktywnej postaci schorzenia, niewielkie uszkodzenia zdrowej skóry stają się po około 1-2 tygodniach miejscem, gdzie zaczynają pojawiać się nowe zmiany łuszczycowe. Lokalizują się one wzdłuż naruszonej skóry.
Leczenie łuszczycy
By ustalić sposób leczenia łuszczycy, w pierwszej kolejności potrzebna jest specjalistyczna diagnoza. W tym celu wykonywane jest badanie chorego i towarzyszących mu zmian skórnych, ponadto przeprowadza się wywiad medyczny, by dowiedzieć się, czy występują przypadki zachorowań na łuszczycę w rodzinie pacjenta. Leczenie łuszczycy dobiera się do nasilenia choroby, obszaru objętego chorobą, a także do ogólnego stanu zdrowotnego pacjenta. W przypadku zmian o niewielkim obszarze występowania, zazwyczaj stawia się na leczenie miejscowe. Jeśli natomiast choroba obejmuje znaczny obszar ciała, lekarz może zdecydować o konieczności połączenia leczenia ogólnego i miejscowego. Należy mieć na uwadze, że leczenie łuszczycy to leczenie objawowe, gdyż choroba nie jest uleczalna. Występują tu zarówno okresy remisji, jak i okresy z nawrotu choroby i jej zaostrzenia.
Gdy w grę wchodzi łuszczyca, przyczyny wiążą się z nadmierną proliferacją komórek naskórka, dlatego farmakoterapia skupia się na początku na likwidacji łusek, a następnie na hamowaniu tejże proliferacji. W tym celu stosuje się między innymi leki keratolityczne (np. na bazie mocznika lub kwasu salicylowego), które zmiękczają zmiany i redukują ilość łusek. W leczeniu wykorzystuje się również dziegcie. Pomocne mogą być miejscowo podawane glikokortykosteroidy lub alternatywnie analogi witaminy D3. Jeśli chodzi o leczenie ogólne, lekarz może zdecydować o terapii cytostatykami, cyklosporyną lub retinoidami. Jeśli dojdzie do infekcji, konieczne mogą być również antybiotyki – nie przepisuje się ich na samą łuszczycę, jednak w przypadku nadkażenia zmian skórnych, leki te będą niezbędne. Pomocna może być również fototerapia (UVA i UVB) lub fotochemioterapia (PUVA, czyli Psoralen + UVA). Pacjentowi mogą być ponadto podane również leki biologiczne, które wyróżniają się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem.
Czy łuszczyca skóry jest zaraźliwa?
Wiele osób, u których pojawia się pierwszy raz łuszczyca, przyczyny szuka w zarażeniu się od osoby z otoczenia. Podobnie jest w drugą stronę – sporo osób unika kontaktu z chorymi na łuszczycę w obawie, że zarażą się tą nieprzyjemną chorobą. Należy jednak w tym miejscu zaznaczyć, że nie można zarazić się łuszczycą przez kontakt z chorym lub przedmiotami, których on dotykał. Nie można zarazić się również drogą kropelkową itp. Łuszczyca nie jest związana z infekcją bakteryjną, wirusową czy grzybiczą. Choroba genetyczna to nie choroba zakaźna, choć jest oczywiście – jak wspomniano wcześniej – zapalna i przewlekła. Można mieć predyspozycje do tego, by pojawiła się u danej osoby łuszczyca, ponadto pewne czynniki mogą ją nasilać.
Jak pielęgnować zmiany łuszczycowe na skórze?
Jak zaznaczono wcześniej, łuszczyca przyczyny ma genetyczne i immunologiczne, jednak do zaostrzenia objawów choroby przyczynić może się wiele czynników, na które pacjent ma wpływ i które może kontrolować. By zmiany łuszczycowe nie były tak dokuczliwe, należy w pierwszej kolejności postawić na dobrane przez lekarza leczenie. Ważne jest również zwrócenie uwagi na swoją codzienność, dietę, używki, stres itp. Kolejna kwestia to prawidłowa pielęgnacja skóry, na której zlokalizowane są zmiany chorobowe. Zazwyczaj stosuje się przeciwzapalne maści lub kremy na łuszczycę, które redukują zapalenia i polepszają stan skóry. Ważne jest również stosowanie preparatów delikatnie złuszczających naskórek, a także nawilżających i natłuszczających skórę. Sprawdzą się tu między innymi emolienty i kosmetyki łagodzące. Należy unikać stosowania zwykłych mydeł, gdyż mogą przesuszać skórę, co zwiększa prawdopodobieństwo jej uszkodzenia i pojawiania się nowych zmian łuszczycowych. Unikać trzeba również szorstkich gąbek, a także szorstkich ręczników, które mogą bardzo podrażniać wrażliwą skórę pacjenta.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
