Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Niekontrolowana prawidłowo hemostaza to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów. Problem z krzepliwością krwi może obejmować zarówno krzepliwość zbyt niską, jak i zbyt wysoką – oba te przypadki wymagają konsultacji z lekarzem i niejednokrotnie również leczenia. Podpowiadamy, jakie są przyczyny i objawy problemów z krzepliwością krwi, a także jakie badania wykonać u osób, które podejrzewają u siebie nieprawidłowości krzepliwości. Z artykułu dowiesz się również kiedy należy poddać się leczeniu.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zaburzenia krzepliwości krwi – rodzaje
Krzepnięcie krwi jest procesem naturalnym, który jest potrzebny, by nasz organizm funkcjonował prawidłowo. To właśnie między innymi w ten sposób organizm człowieka broni się przed przerwaniem ciągłości naczyń krwionośnych i nadmierną utratą krwi. Mechanizm ten jest bardzo złożony, jednak można go w skrócie opisać w następujący sposób: Gdy dochodzi do uszkodzenia naczynia krwionośnego, trombina przyczynia się do przekształcenia znajdującego się w osoczu fibrynogenu w fibrynę. W ten sposób powstaje skrzep, który „zakleja” uszkodzenie, zapobiegając utracie krwi.
Problem z krzepliwością krwi to zaburzenie hemostazy, czyli prawidłowego mechanizmu przepływu krwi, który powinien zachodzić w organizmie. Zarówno zbyt słaba, jak i zbyt mocna krzepliwość krwi to sytuacje, które wymagają interwencji medycznej, gdyż mogą zagrażać zdrowiu lub życiu pacjenta. Zaburzenia krzepliwości krwi mogą mieć wiele przyczyn i nie powinno się ich lekceważyć. Niekontrolowane krwawienie i problem z zatamowaniem krwawień mogą wiązać się ze skazą krwotoczną, co może być niebezpieczne nie tylko podczas zabiegów medycznych, ale również w czasie skaleczenia czy urazu. Powstawanie skrzepów w obrębie naczyń krwionośnych również jest groźne, gdyż może być przyczyną słabszego przepływu krwi, ponadto dojść może również do zatkania naczynia krwionośnego i wielu poważnych powikłań.
Badanie na krzepliwość krwi i interpretacja wyników
Jeśli chodzi o problem z krzepliwością krwi, niepożądana jest zarówno zbyt wysoka, jak i zbyt niska krzepliwość krwi – obie mogą być bardzo niebezpieczne, zwłaszcza gdy nie są kontrolowane przez specjalistę. Badanie na krzepliwość krwi nazywane jest koagulogramem. Pozwala rozpoznać zaburzenia związane z krzepliwością krwi, a na podstawie otrzymanych wyników lekarz będzie w stanie dobrać odpowiednie dla pacjenta leczenie. Badanie wykonuje się na podstawie próbki krwi z żyły łokciowej. Ocenia ono APTT (czas częściowej tromboplastyny po aktywacji) i INR (międzynarodowy współczynnik znormalizowany). Pomocne może być również zbadanie liczby płytek krwi, a także stężenia fibrynogenu. Badania wykonuje się w przypadku podejrzenia zaburzeń krzepnięcia krwi, a także przed operacją, ponadto mogą być niezbędne, by ocenić skuteczność wdrożonej terapii przeciwzakrzepowej. Interpretacją wyników badań najlepiej zajmie się lekarz, biorąc dodatkowo pod uwagę wywiad medyczny z pacjentem, częstotliwość występujących u niego incydentów, leki przyjmowane przez pacjenta, a także jego ogólny stan zdrowia.
W przypadku zbyt wysokiej krzepliwości krwi, pacjent prawdopodobnie będzie musiał przyjmować leki rozrzedzające krew (przeciwzakrzepowe). W przypadku zbyt niskiej krzepliwości konieczna może być suplementacja niedoborów witamin i podawanie koagulantów. W obu tych sytuacjach sprawdzi się bez wątpienia recepta przez internet, dzięki której można szybko uzupełnić zapasy kończących się leków, gdy ciężko dostać się na stacjonarną wizytę lekarską.
Słaba krzepliwość krwi – przyczyny
Poważne zaburzenia krzepliwości krwi to między innymi niska krzepliwość, czyli tzw. skazy krwotoczne. Słaba krzepliwość krwi przyczyny może mieć różne. Wyróżnić można wrodzony i nabyty problem z krzepliwością krwi. Skazy krwotoczne podzielić można na kolejne typy, biorąc pod uwagę przyczynę zaburzenia.
- Wyróżnić można zatem skazy krwotoczne naczyniowe – wówczas problem wiąże się z nieprawidłową budową ścian naczyń krwionośnych. Wrodzone przyczyny tego typu zaburzeń to między innymi choroby tkanki łącznej. Do przyczyn nabytych zaliczyć można efekty uboczne niektórych leków (np. steroidów), a także niedobór witaminy C. Problemy mogą być spowodowane również powikłaniami niektórych zakażeń, chorób i stanów zapalnych, a nawet radioterapii.
- Innym typem jest skaza krwotoczna płytkowa – wtedy obniżona krzepliwość krwi może wiązać się z niedostateczną ilością (małopłytkowość) lub wadą płytek krwi (trombocytów). Wrodzone przyczyny tego typu zaburzeń to między innymi aplazja szpiku. Do przyczyn nabytych zaliczyć można efekty uboczne niektórych leków (np. kwas acetylosalicylowy), ponadto skaza ta może być efektem niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego, czy też powikłaniem przetaczania krwi.
- Kolejna grupa to skazy krwotoczno-osoczowe, które wiązać mogą się z niedoborem czynników krzepnięcia krwi lub obecnością antykoagulantów we krwi. Wrodzone przyczyny tego typu zaburzeń to między innymi hemofilia. Do przyczyn nabytych zaliczyć można efekty uboczne niektórych leków (np. koagulanty doustne). Wpływ może mieć także niedobór witaminy K i niewydolność wątroby.
Niska krzepliwość krwi – objawy i zagrożenia
Jeśli problem z krzepliwością krwi oznacza zbyt małą krzepliwość krwi, pacjent może mieć skłonność do pojawiania się wybroczyn i siniaków na skórze. Pojawiać mogą się u niego również częste krwawienia z nosa, ponadto pacjent może zmagać się z nasilonymi krwawieniami po urazach czy wyrwaniu zęba. Niska krzepliwość krwi objawiać może się również długimi i obfitymi miesiączkami. Jeśli podobne problemy nie są pacjentowi obce, powinien koniecznie zbadać swoją krzepliwość krwi, gdyż konieczne może być stosowanie dobranych przez lekarza leków. Lekceważenie problemu może skończyć się trudnym do opanowania krwotokiem, a wówczas nawet niewielkie skaleczenie może być dla pacjenta zagrożeniem życia.
Wysoka krzepliwość krwi – przyczyny
Również nadmierna krzepliwość krwi jest powodem do zmartwień i może być groźna dla pacjenta. Nadkrzepliwość krwi, czyli tzw. skaza zakrzepowo-zatorowa czy też trombofilia, prowadzić może między innymi do choroby zakrzepowo-zatorowej. Przyczyny wysokiej krzepliwości krwi to między innymi zaburzenia funkcjonowania układu krążenia, a także długotrwałe unieruchomienie. Ten problem z krzepliwością krwi związany może być również z niektórymi chorobami wątroby i trzustki, a także może być efektem niektórych nowotworów. Trombofilia pojawia się również czasem u kobiet w ciąży, ponadto ryzyko jest zwiększone u kobiet, które przyjmują antykoncepcję hormonalną.
Nadmierna krzepliwość krwi – objawy i zagrożenia
Zbyt wysoka krzepliwość krwi to większa skłonność do powstawania zakrzepów w obrębie naczyń krwionośnych. Efektem tego może być częściowe blokowanie przepływu krwi, a nawet całkowite zatkanie naczynia krwionośnego. Nadmierna krzepliwość krwi objawy nie zawsze niestety daje charakterystyczne, przez co i diagnostyka nie jest w tej sytuacji łatwa. U pacjenta mogą co prawda pojawiać się incydenty zakrzepowe związane między innymi z bólem i obrzękiem kończyn (zakrzepica kończyn dolnych), jednak objawy mogą być też mniej specyficzne. Zaburzenia związane z krzepliwością krwi mogą objawiać się spadkiem ciśnienia, kwasicą i białkomoczem. O problemie mogą świadczyć również zmiany martwicze skóry, a także wybroczyny i pęcherze krwotoczne. Nadmiernej krzepliwości również nie można bagatelizować, gdyż powstające w naczyniach krwionośnych skrzepy mogą czasem się odrywać i przemieszczać po układzie krążenia, przyczyniając się na przykład do zatorowości płucnej.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?