Leki przeciwhistaminowe – skutki uboczne i niepożądane działania

Napisano 25.03.2022 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 3 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

W leczeniu objawowym alergii stosuje się leki alergiczne. Ich mechanizm działania polega na blokowaniu receptorów histaminowych, na które normalnie działałaby histamina, pobudzając szereg reakcji dających liczne objawy alergii. Leki przeciwhistaminowe skutki uboczne niestety również mogą wykazywać, choć faktem jest, że pewne grupy leków mają mniej działań niepożądanych niż inne. Co trzeba wiedzieć o skutkach ubocznych dostępnych w aptekach leków na alergię? Czy istnieją leki przeciwhistaminowe niepowodujące senności? Zapraszamy do artykułu!

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Leki przeciwhistaminowe a skutki uboczne – co warto wiedzieć?

Alergia wiąże się z występowaniem szeregu nieprzyjemnych objawów, co jest efektem działania histaminy w organizmie, która podrażnia zakończenia nerwowe w skórze. Wiąże się z tym głównie świąd. Inne efekty działania histaminy to skurcz mięśni oskrzeli i przewodu pokarmowego, kichanie związane z okresem pylenia, katar alergiczny, zaczerwienienie, rozszerzenie naczyń krwionośnych i wzrost ich przepuszczalności, spadek ciśnienia krwi oraz zmiany skórne. W przypadku dolegliwości związanych z alergią wziewną, kontaktową lub pokarmową, pacjenci często stosują leki przeciwhistaminowe. Aby mechanizm działania leków był prawidłowy, przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z treścią ulotki i przestrzegać wskazówek lekarza dotyczących ich stosowania. Na co najczęściej pomaga antyhistamina? Mowa zarówno o katarze alergicznym, pokrzywce czy zapaleniu spojówek, jak również o problemie, jakim jest atopowe zapalenie skóry itp.

Czytaj także:

Leki przeciwhistaminowe I i II generacji  

Choć wysoko skuteczne, leki przeciwhistaminowe skutki uboczne również posiadają. Co prawda nie u każdego lek przeciwhistaminowy skutki uboczne musi wykazać nasilone, jednak należy liczyć się z taką możliwością. Obecnie na rynku dostępne są leki przeciwhistaminowe I i II generacji. Różnią się one między innymi ryzykiem występowania działań niepożądanych. Leki przeciwhistaminowe I generacji skutków ubocznych mają więcej, gdyż są to medykamenty nieswoiście działające na receptory histaminowe, przez co pacjent może odczuwać również ich wpływ na inne receptory organizmu. Leki przeciwhistaminowe II generacji skutki uboczne mają mniejsze, co znów wiąże się z tym, że medykamenty te działają bardziej swoiście na receptory histaminowe.

Czy leki przeciwhistaminowe znoszą wszystkie objawy alergii? W aptece kupić można różnego rodzaju antyhistaminowe leki bez recepty, które są bardziej lub mniej skuteczne, jeśli chodzi o redukcję objawów alergii. Niejednokrotnie jednak nawet najsilniejszy lek na alergię bez recepty okazuje się niewystarczający i dopiero dobrze dobrane przez alergologa leki przeciwhistaminowe na receptę okazują się skuteczne w walce z dolegliwościami towarzyszącymi alergii. Nie trzeba jednak martwić się o ich dostępność, gdy niemożliwe będzie umówienie w dogodnym czasie wizyty stacjonarnej u specjalisty, gdyż skorzystać można także z konsultacji zdalnej z możliwością wystawienia recepty online. To wygodne rozwiązanie między innymi w okresie nasilonego pylenia roślin, gdy alergik stara się unikać kontaktu z uczulającymi pyłkami, których stężenie jest w powietrzu wysokie.

Jakie najczęściej występują skutki uboczne podczas stosowania leków przeciwhistaminowych?

Nawet najnowsze przeciwhistaminowe leki dostępne w postaci tabletek, syropów i aerozoli mogą wykazywać różne działania niepożądane. Do najczęściej zgłaszanych skutków ubocznych zaliczyć można osłabienie koncentracji i pamięci (obniżona sprawność psychofizyczna), a nawet zaburzenia widzenia, które czasem bywają na tyle nasilone, że nie mogą podejmować się odpowiedzialnych prac (np. obsługa maszyn, prowadzenie pojazdów) osoby, które zażywają leki antyhistaminowe. Senność i zmęczenie oraz suchość w jamie ustnej także są objawami często zgłaszanymi, podobnie jak dolegliwości ze strony układu nerwowego, czy też przy długotrwałym stosowaniu zaburzenia funkcji krwiotwórczych. Wśród skutków ubocznych leków I generacji wspomnieć należy także o suchości błony śluzowej i zwiększeniu apetytu. Możliwe są także zawroty głowy, zaburzenia snu, nerwowość, zmiana akcji serca (nieregularność lub przyspieszenie bicia), a nawet biegunka czy dolegliwości skórne.

Od czego zależy występowanie skutków ubocznych podczas przyjmowania leków przeciwhistaminowych?

Wspomniano już, że leki przeciwhistaminowe skutki uboczne mogą mieć różne. Zależeć może to między innymi od tego, czy jest to lek I generacji czy II generacji. Występowanie skutków ubocznych zależne jest również od drogi podania leku. Medykamenty podawane miejscowo mają na przykład mniejsze ryzyko wystąpienia skutków ubocznych ogólnoustrojowych, w przeciwieństwie do leków antyhistaminowych, które przyjmowane są doustnie. Nasilenie działań niepożądanych danego leku, może być również winą pacjenta, czego nie każdy jest świadomy. Mowa chociażby o łączeniu leków antyhistaminowych z alkoholem, co nie jest wskazane i może mieć negatywny wpływ na organizm. Kolejna kwestia to niestosowanie się do zaleceń lekarza czy wskazówek znajdujących się w ulotce i przedawkowanie danego leku, czy też jego nieprawidłowe przyjmowanie, co odgrywa kluczową rolę przy leczeniu. Negatywne konsekwencje może mieć również łączenie leków na alergię z lekami, które zobojętniają kwas żołądkowy. Skutki uboczne mogą być ponadto efektem zwiększenia dawki przyjmowanych leków bez konsultacji z lekarzem.

Jak wspomniano wcześniej, jeśli chodzi o leki przeciwhistaminowe, przeciwwskazania uzależnione są od tego, czy są lekami I, czy też II generacji. W przypadku leków I generacji przeciwwskazaniem jest jaskra, a także uszkodzenie szpiku oraz przerost gruczołu krokowego. Przeciwwskazania leków II generacji wynikają głównie z zaburzeń pracy serca. W obu przypadkach przeciwwskazaniem jest natomiast nadwrażliwość na lek i związane z nim działanie. Dla własnego bezpieczeństwa przed zażyciem leku warto skonsultować się z lekarzem, gdyż to właśnie lekarz decyduje o tym, jakie leki należy stosować w konkretnym przypadku.

Czy wśród dzieci mogą występować skutki uboczne zażywania leków przeciwhistaminowych?

Alergie są zmorą naszych czasów i nie omijają również dzieci, w tym także tych najmłodszych. Leki przeciwhistaminowe dla dzieci zawsze powinny być jednak indywidualnie dobrane przez lekarza i nie można ich podawać dziecku na własną rękę, chociażby dlatego, że kupić można je bez recepty w aptece. Pamiętać należy, że leki antyhistaminowe skutki uboczne mogą mieć dokuczliwe, ponadto nie wszystkie preparaty mogą być bezpiecznie stosowane przez najmłodszych pacjentów.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.