Leczenie przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. Jak łagodzić objawy w domu?

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych to problem, który dotyczy wielu osób. W obrębie jam zatok rozwija się wówczas stan zapalny, co spowodowane może być między innymi przez bakterie, wirusy lub infekcję grzybiczą, choć nie tylko. Obrzęk w zatokach może mieć uciążliwe symptomy. Gęsty katar może utrudniać oddychanie, wydzielina może ściekać po gardle, pojawić może się ból niektórych części twarzy, a nawet zaburzenia powonienia. Nieprzyjemnych objawów zaburzenia nie powinno się lekceważyć, gdyż można doprowadzić się do poważnego stanu, a powikłania mogą być bardzo trudne w leczeniu. Co robić w przypadku przewlekłych zapaleń zatok? Jak pozbyć się zalegającej wydzieliny? Kiedy udać się na konsultacje medyczne i badania oraz czy konieczne będzie stosowanie leków, by zadbać o swoje zdrowie? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej. 

Co to jest zapalenie zatok i jakie są jego rodzaje?

Zatoki pełnią wiele ważnych funkcji w organizmie. Między innymi ogrzewają one powietrze, które następnie przekazywane jest do płuc, choć na tym wyłącznie ich rola się nie kończy. Zapalenie zatok to nieprzyjemna dolegliwość, która może mieć podłoże infekcyjne lub alergiczne, ale może również wiązać się z wadami anatomicznymi lub urazami. Choroba może dotknąć pacjentów w każdym wieku, a jej nieprawidłowe leczenie (lub jego brak) może wiązać się z wystąpieniem powikłań. Jeśli zastanawiasz się, co to jest zapalenie zatok, musisz wiedzieć, że jest to stan zapalny błony śluzowej, która wyściela wnętrze zatok. Może on dotyczyć nie tylko zatok przynosowych, ale również czołowych i szczękowych. Jeśli chodzi o czas występowania objawów, wyróżnić można:

• Jak przebiega punkcja zatok – opis zabiegu
• Brak smaku i węchu — czy to wina zatok?
• COVID-19 a zatoki — diagnostyka, powikłania, leczenie

• chroniczne zapalenie zatok, zwane również zapaleniem przewlekłym,
• ostre zapalenie zatok,
• podostre zapalenie zatok.

Ostry stan zapalny zazwyczaj występuje u pacjentów krótko (najczęściej około tygodnia, choć może trwać do 4 tygodni), natomiast podostre zapalenie zatok może trwać 4 tygodnie do 3 miesięcy. Stan przewlekły może ciągnąć się u pacjenta miesiącami i diagnozuje się go, gdy objawy utrzymują się przynajmniej przez 12 tygodni. 

Gdy u pacjenta podejrzeniem jest przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, konieczne będzie wykonanie badań diagnostycznych i ustalenie leczenia. Zazwyczaj nie pomagają w tym przypadku leki dostępne bez recepty czy sposoby domowe, dlatego konieczne mogą okazać się leki na receptę, w tym np. antybiotyki lub sterydy donosowe. Trzeba liczyć się tu z koniecznością leczenia długotrwałego, a w tej sytuacji warto postawić na recepty online, dzięki którym pacjent nie będzie musiał każdorazowo zgłaszać się na stacjonarną wizytę lekarską, by wykupić kończący się lek.

Przewlekły stan zapalny zatok – przyczyny 

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych może mieć różne przyczyny. Chorobę mogą wywołać między innymi alergie, ale może być związana również z infekcją bakteryjną lub wirusową dróg oddechowych, a ponadto wywołać może ją zakażenie grzybicze. Przewlekły stan zapalny zatok może ponadto być skutkiem wad anatomicznych lub urazów, w tym np. krzywej przegrody nosowej, powiększenia migdałka gardłowego czy zapalenia ucha. Wspomnieć należy również o obecności polipów, które także mogą przyczyniać się do przewlekłych problemów z zatokami. Z przewlekłym zapaleniem zatok najczęściej zmagają się bierni i czynni palacze, a także osoby narażone na substancje drażniące (np. w pracy). Choroba pojawia się często u pacjentów zakażonych HIV, a także zmagających się z mukowiscydozą, astmą oskrzelową lub POChP. Do powstawania przewlekłych stanów zapalnych zatok przyczyniać mogą się również zmiany hormonalne (w tym również ciąża), ponadto skłonność do schorzenia mają osoby, które nadużywają kropli do nosa. 

Przewlekłe zapalenie zatok – objawy

Dolegliwości związane z przewlekłym stanem zapalnym zatok mają zazwyczaj mniejsze natężenie niż objawy towarzyszące ostremu zapaleniu, aczkolwiek objawy w tym przypadku utrzymują się u pacjenta znacznie dłużej. Gdy u pacjenta pojawia się przewlekłe zapalenie zatok, objawy obejmować mogą między innymi uczucie zatkanego nosa, co wiąże się z trudnościami w oddychaniu. Zaobserwować można również wydzielinę z nosa (często w kolorze żółtym lub zielonym), która może również mieć tendencję do spływania po gardle. Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych może wiązać się także z osłabieniem lub wręcz utratą węchu i smaku, ponadto pacjentowi może towarzyszyć nieprzyjemne uczucie rozpierania, tkliwość lub ból w rejonie zatok. W niektórych przypadkach objawy przewlekłego zapalenia zatok obejmować mogą również nieprzyjemny zapach z ust, zmęczenie, chrypę lub kaszel, a także ból gardła i głowy. Gorączka w tym przypadku rzadko występuje – raczej charakterystyczna jest dla ostrego zapalenia zatok.

Przewlekłe zapalenie zatok – leki czy metody naturalne?

Jeśli u pacjenta zdiagnozowane zostanie przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, leczenie metodami naturalnymi nie zawsze będzie skuteczne. W większości przypadków konieczne jest leczenie farmakologiczne i to długotrwałe, ponadto u niektórych pacjentów niezbędny może okazać się nawet zabieg chirurgiczny. Rodzaj terapii należy oczywiście dobrać do przyczyny problemu – inaczej leczona będzie infekcja bakteryjna, a inaczej zapalenie o podłożu alergicznym. 

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych – leczenie farmakologiczne

Jeżeli lekarz stwierdzi, że na przewlekłe zapalenie zatok leki będą najlepszą opcją, pacjent powinien postępować zgodnie z jego wskazaniami. Nieprawidłowo leczone przewlekłe zapalenie zatok przynosowych może bowiem nie tylko utrudniać pacjentowi codzienne funkcjonowanie, ale również może mieć groźne dla zdrowia powikłania. Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych leczy się stosownie do zdiagnozowanej przyczyny choroby. W przypadku zakażenia bakteryjnego konieczne będą antybiotyki, a w przypadku zapalenia zatok przynosowych o podłożu alergicznym, lekarz prawdopodobnie przepisze pacjentowi glikokortykosteroidy donosowe. Przepisywane są często również leki obkurczające śluzówkę i leki przeciwzapalne. 

Jeśli na przewlekłe zapalenie zatok przynosowych leczenie farmakologiczne będzie niewystarczające, ostatnią deską ratunku jest interwencja chirurgiczna, w tym np. punkcja zatok. Zabieg może pomóc w udrożnieniu zatok, a także umożliwi podanie do jamy zatok leków o działaniu przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym.

Jak leczyć przewlekłe zapalenie zatok domowymi metodami?

Wielu pacjentów zadaje sobie pytanie, jak leczyć przewlekłe zapalenie zatok metodami domowymi. Należy zaznaczyć, że zazwyczaj konieczne jest wdrożenie leczenia farmakologicznego, jednak łagodząco można stosować pewne metody domowe. Powinny one jednak stanowić uzupełnienie terapii zaleconej przez lekarza. Ulgę może pacjentowi przynieść między innymi płukanie nosa solą fizjologiczną i inhalacje. Wykorzystać można również dostępne w aptekach zestawy do irygacji zatok. Odpowiednie nawodnienie organizmu w tym czasie również jest bardzo ważne, ponadto chwilowe udrożnienie nosa możliwe będzie dzięki olejkom eterycznym – polecany jest zwłaszcza olejek eukaliptusowy i sosnowy.

Jeśli pacjent zmaga się z częstymi problemami z drogami oddechowymi i zatokami, pomóc może przede wszystkim profilaktyka. Konieczne jest unikanie czynników alergizujących, rzucenie palenia, unikanie przebywania w zadymionych miejscach, a także dbanie o przebywanie w odpowiednio nawilżonym powietrzu i nielekceważenie drobnych przeziębień czy infekcji. Prewencja to oczywiście również pilnowanie higieny, częste mycie rąk, a także wzmacnianie odporności, gdyż nawracające często infekcje mogą wpływać na błonę śluzową zatok, przyczyniając się do nawracającego zapalenia. 

Przewlekłe zapalenie zatok – powikłania

Jak wspomniano wcześniej, przewlekłe zapalenie zatok przynosowych nie powinno być przez pacjenta w żadnym wypadku lekceważone, gdyż nie tylko może utrudniać codzienne funkcjonowanie, ale również może mieć bardzo groźne powikłania. Mowa tu między innymi o problemach z oddychaniem, ponadto przewlekłe zapalenie zatok powikłania może mieć jeszcze poważniejsze. Zaliczyć można do nich między innymi ropnie oczodołu lub mózgu, problemy z ostrością widzenia i zakrzepy zatoki jamistej. Dojść może tu nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie kości czaszki.