Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Niezdolność do pracy zdarzyć może się każdemu pracownikowi i niestety choroby nie omijają również pracowników świeżo zatrudnionych, a ci niestety nie zawsze mają prawo do wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku. W przypadku zwolnienia L4 niezdolny do pracy pracownik, który zachorował w ciągu pierwszego miesiąca od zatrudnienia, może liczyć na świadczenia chorobowe tylko w konkretnych przypadkach. Świadczenia wypłacane będą takim pracownikom przez pracodawcę lub ZUS, zależnie od tego, jaką liczbę dni w ciągu roku kalendarzowego już wykorzystali na zwolnienia. Jak wygląda w praktyce kwestia L4 w pierwszym miesiącu pracy? Jak to się ma w stosunku do zwolnienia opiekuńczego? Zapraszamy do artykułu!
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
L4 w pierwszym miesiącu pracy – czy jest możliwe?
Choroba nie wybiera płci, wieku czy czasu. Atakuje i to zazwyczaj w najmniej dogodnym momencie, wywracając względnie poukładane życie do góry nogami. Wyobraźmy sobie sytuację, która wbrew pozorom nie należy do rzadkości. Nowozatrudniony w danej firmie pracownik nagle zapada na zdrowiu i nie jest w stanie zjawić się w pracy. W normalnej sytuacji nie musiałby się niczego obawiać, gdyż w przypadku choroby lub macierzyństwa ma zapewnione świadczenia. Po prostu poszedłby zatem wówczas do lekarza po L4 i poinformował pracodawcę o swojej niezdolności do pracy, czekając na świadczenie chorobowe. Co jednak, jeśli mamy potrzebę pójść na L4 w pierwszym miesiącu pracy czy wręcz wziąć zwolnienie lekarskie w pierwszym dniu pracy L4? Czy wówczas również sprawa jest tak prosta? Nie zawsze, co omówimy szerzej w dalszej części tekstu.
Wiele osób obawia się L4 na początku pracy głównie ze względu na „kiepskie” wrażenie, które można zrobić na pracodawcy. Nie jest to jednak koniec przykrych niespodzianek, które mogą nas spotkać, gdy potrzebować będziemy L4. Pierwszy miesiąc pracy, który nie został ukończony, może wiązać się z tym, że nie uzyskamy prawa do świadczeń chorobowych. Przysługują one bowiem wyłącznie w ściśle określonych w ustawie przypadkach. Jeśli zatem pracownik nie należy do tych „wyjątków” i liczba dni jego pracy nie przekroczyła 30, czyli nie został przepracowany pełny miesiąc na umowie o pracę, nie może liczyć na świadczenia chorobowe.
Kto może liczyć na L4 w pierwszym miesiącu pracy?
Wynagrodzenie chorobowe w pierwszym miesiącu pracy może być problemem, gdyż okres wyczekiwania na uznanie ubezpieczenia chorobowego wynosi 30 dni od rozpoczęcia opłacania składek w przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę (i aż 90 dni w przypadku zleceniobiorców i przedsiębiorców, którzy dobrowolnie decydują się opłacać składki). Jeśli pracownik otrzyma na przykład l4 online, zanim minie okres wyczekiwania, może mieć problem z uzyskaniem świadczeń. Są jednak od tego wyjątki. Do okresu wyczekiwania wliczają się również wcześniejsze okresy ubezpieczeniowe, o ile przerwa między nimi była krótsza niż 30 dni. Jeśli zatem dana osoba zmienia jedną pracę na drugą i podejmuje zatrudnienie w przeciągu 30 dni od zakończenia wcześniejszej umowy, może liczyć na świadczenie chorobowe. Inna opcja dotyczy tego, że przerwa między okresami ubezpieczeniowymi dotyczyła bezpłatnego urlopu lub urlopu wychowawczego. Prawo doświadczeń dotyczy także żołnierza niezawodowego, którego przerwa w składkach wiązała się z odbywaniem czynnej służby.
Komu jeszcze przysługuje chorobowe w pierwszym miesiącu pracy?
Są jeszcze inne wyjątki, jeśli chodzi o prawo do świadczeń chorobowych już od pierwszego dnia pracy. Mowa o absolwentach szkół lub szkół wyższych, jeśli zatrudnieni są nie później niż 90 dni od uzyskania urlopu. Jak widać nawet zatem temat „pierwsza praca a zwolnienie lekarskie” nie jest skazany na porażkę na starcie. Dotyczy to także posłów lub senatorów, którzy zakończyli kadencję nie później niż 90 dni wcześniej. Prawo do świadczeń mają także osoby, które stały się niezdolne do pracy w związku z wypadkiem do/z pracy. W grupie tej znajdują się również pracownicy, którzy w przeszłości przynajmniej 10 lat podlegali ubezpieczeniu chorobowemu, przy czym wlicza się tu wszystkie okresy tego ubezpieczenia, bez względu na przerwy między nimi. Ustawa uwzględnia również funkcjonariuszy Służby Celnej, którzy zostali zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej.
Warto jeszcze w tym miejscu dodać, że inaczej nieco sprawa wygląda, jeśli chodzi o zasiłek opiekuńczy w pierwszym miesiącu pracy. W tym przypadku nie ma okresu wyczekiwania, co oznacza, że potrzeba opieki nad dzieckiem czy chorym członkiem rodziny jest już wystarczająca, by mający ubezpieczenie chorobowe pracownik (nawet zatrudniony dopiero tydzień) mógł pójść na L4. Oczywiście w tym przypadku należy spełnić warunki przyznawania świadczeń opiekuńczych, które określa ustawa. Zasiłek opiekuńczy wypłaca ZUS i przysługuje on od pierwszego dnia opłacania składek.
Kalkulator wynagrodzenia na L4 w czasie pierwszego miesiąca pracy
Gdy pacjent zatrudniony na umowę o pracę idzie na L4 w pierwszym miesiącu pracy, jego wynagrodzenie chorobowe przez pierwszych 33 dni roku kalendarzowego wypłaca pracodawca. Chorobowe w pierwszym miesiącu pracy osób po 50. roku życia zatrudnionych na umowę o pracę pracodawcy wypłacają jedynie przez pierwszych 14 dni roku kalendarzowego. W obu tych przypadkach po wspomnianych terminach nie jest to już wynagrodzenie chorobowe dla nowo zatrudnionego pracownika, tylko zasiłek chorobowy, który wypłacany jest przez ZUS. W przypadku zleceniobiorców i przedsiębiorców to ZUS natomiast od pierwszego dnia L4 wypłaca zasiłek chorobowy, jednak tu należy pamiętać o dłuższym okresie karencji.
Zastanawiając się, jak obliczyć chorobowe w pierwszym miesiącu pracy, należy wziąć pod uwagę jego przyczynę. Pacjentowi może przysługiwać bowiem 80%, 70% lub 100% podstawy wymiaru. W sieci znaleźć można wiele kalkulatorów, które w kilka chwil po podaniu podstawowych informacji wyliczą choremu wysokość należnego z czas niezdolności do pracy świadczenia. Oczywiście możesz w tej sytuacji spokojnie zdać się również na pracodawcę, czy współpracującą z pracodawcą księgową. Posiadają oni z pewnością wzory, dzięki którym prawidłowo wyliczą wysokość Twojego świadczenia chorobowego, podobnie jak wyliczają wynagrodzenie miesięczne.
Jak wylicza się podstawę wynagrodzenia w przypadku L4 w pierwszym miesiącu zatrudnienia
L4 w pierwszym miesiącu pracy może przysparzać pracodawcom wielu problemów – chociażby jeśli chodzi o kwestie związane z rozliczeniami. Choroba pracownika w pierwszym miesiącu pracy niestety zdarzyć może się zawsze i to niezależnie od niego, dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób wówczas należy wyliczyć wysokość świadczenia.
Kiedy należy wyliczyć wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek za L4 po miesiącu pracy, podstawą świadczenia będzie stawka miesięczna określona w umowie o pracę, jeśli takowa jest stała. Gdy natomiast zwolnienie chorobowe w pierwszym miesiącu pracy dotyczy osoby o zmiennych składnikach wynagrodzenia, podstawę wymiaru wylicza się na podstawie kwoty, którą pracownik otrzymałby, gdyby pierwszy miesiąc przepracował. By wyliczyć zasiłek chorobowy w pierwszym miesiącu pracy, należy pamiętać, że podstawa ma być pomniejszona o 13,71% składek. Od obliczonej w ten sposób kwoty można liczyć 80%, 70% (pobyt w szpitalu) lub 100% (ciąża, wypadek do/z pracy, dawcy komórek/tkanek/narządów w czasie badań lub zabiegu) świadczenia. W tym przypadku wystarczy zatem pomnożenie uzyskanej kwoty przez przysługujący procent świadczenia.
Zwolnienie dłuższe niż 30 dni tuż po rozpoczęciu zatrudnienia – co warto wiedzieć?
Należy wspomnieć jeszcze o jednej kwestii, jeśli chodzi o długie L4 w pierwszym miesiącu pracy, czy też w późniejszych miesiącach. Jeśli pacjent otrzyma zwolnienie lekarskie na dłużej niż 30 dni, musi liczyć się z tym, że jego powrót do pracy poprzedzony będzie musiał być poddaniem się obowiązkowym badaniom kontrolnym. Na takie badania kieruje nowego pracownika pracodawca – nie ma on prawa dopuścić do pracy osoby, która przebywała ponad 30 dni na L4 i nie dostarczyła oświadczenia z medycyny pracy o zdolności do pełnienia wcześniejszych obowiązków. Pracownik nie może odmówić poddania się takim badaniom. Ewentualna odmowa w tym zakresie skutkować będzie nie tylko niedopuszczeniem do pracy, ale również może być uznana za powód do rozwiązania umowy o pracę.
Na badania kontrolne zazwyczaj pracownik wysyłany jest pierwszego dnia pracy po upływie zwolnienia, najlepiej w godziny robocze. Koszt takich badań należy do pracodawcy, podobnie jak innych badań pracowniczych. Jeżeli ponadto badanie musi się odbyć w innym mieście, koszt dojazdu do innego miasta powinien być pokryty przez pracodawcę na zasadach przejazdów służbowych. Badania mają na celu weryfikację tego, czy stan zdrowia pracownika po zakończeniu tak długiego zwolnienia pozwala na należyte i bezpieczne wykonywanie obowiązków przypisanych do danego stanowiska. Jeśli okaże się, że lekarz medycyny pracy będzie mieć jakieś uwagi w tej kwestii (czyli w jego opinii pracownik nie będzie mógł wykonywać pewnych obowiązków), pracodawca ma obowiązek się do nich ustosunkować.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
