Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zwolnienie lekarskie w ciąży określa niezdolność kobiety do świadczenia obowiązku pracy. Należy wiedzieć, że jeżeli kobieta zgłoszona jest do ubezpieczenia chorobowego, czyli miała opłacane składki chorobowe, przysługuje jej w tym czasie prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego. Nie musi ona się również obawiać bardzo drastycznego zmniejszenia zarobków, gdyż wypłacane jest świadczenie w wysokości 100% podstawy wymiaru, nawet jeśli w związku ze swoim stanem zdrowia pracownica przebywa w szpitalu. Chcesz wiedzieć więcej o zwolnieniach lekarskich w ciąży i prawach, które przysługują ciężarnej? Przeczytaj poniższy artykuł!
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zwolnienie lekarskie w ciąży – komu przysługuje?
Ciąża to stan szczególny, który wymaga troski o dwa organizmy jednocześnie. By przebiegła bezpiecznie dla przyszłej mamy i jej dziecka, czasem należy podjąć radykalne kroki i ograniczyć codzienną aktywność – również zawodową. Oczywiście każda kobieta ciążę przechodzi inaczej. Niektóre ciężarne są w stanie pracować niemalże do rozwiązania, nie mając przeciwwskazań do wykonywania pracy, inne natomiast w trosce o zdrowie zmuszone są do oszczędzania się. Wówczas wskazane jest często przebywanie w domu i postawienie na zwolnienie lekarskie już w pierwszym trymestrze ciąży. Dotyczy to również sytuacji, kiedy ciąża jest zagrożona i zabronione jest wówczas wykonywanie pracy, z którą może wiązać się nadmierny wysiłek.
Komu przysługuje zwolnienie lekarskie w ciąży?
Nie każda pacjentka jednak wie, jakie kwestie wiążą się z kwestią L4 w ciąży i kto może liczyć na świadczenia związane z czasową niezdolnością do pracy. Zwolnienie lekarskie w ciąży nie przysługuje bowiem każdej kobiecie ciężarnej z urzędu. Szczegółowe ustalenia i prawa wynikają z Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Aby móc świadczenia chorobowe otrzymać, należy spełnić pewne warunki. Podstawowym wymogiem jest to, aby przyszła mama była zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego i przez stosowny czas miała opłacane składki z tego tytułu. O ile w przypadku umowy o pracę jest to obowiązkowe, to już w przypadku umowy zlecenia czy działalności gospodarczej jest to dobrowolne, a wiele osób rezygnuje z tej opcji, by uniknąć zmniejszenia pensji. Okres wyczekiwania to 30 dni w przypadku umowy o pracę i 90 dni w przypadku dobrowolnego opłacania składek chorobowych.
Jak otrzymać zwolnienie lekarskie w ciąży?
Należy wiedzieć, że w przypadku problemu z dostaniem się ciężarnej do lekarza przyjmującego stacjonarnie, można zgłosić się na kontrolę w Internecie. Jeśli w czasie zdalnej konsultacji lekarskiej lekarz stwierdzi niezdolność do pracy, możliwe jest zwolnienie lekarskie online. Funkcjonuje ono na takich samych zasadach, jak L4 wystawiane w czasie wizyty, a jego wystawienie daje kobiecie mającej opłacane składki chorobowe prawo do świadczeń chorobowych. Takie zwolnienie trafia w momencie wystawienia bezpośrednio do ZUS, a także do pracodawcy, o ile ten posiada konto PUE ZUS. Należy podkreślić, że jeśli kobieta ma przebywać na zwolnieniu, a pracodawca nie posiada konta PUE ZUS, pracodawcę należy poinformować o L4 i konieczne jest dostarczenie mu zwolnienia.
Wskazania do L4 kobiety mogą mieć w ostatnich dniach przed porodem, ale mogą mieć je już znacznie wcześniej – na przykład na skutek choroby. Bez względu jednak na przyczynę zwolnienia, kobieta musi wiedzieć, że wykonywanie czynności zawodowych w terminie, który obejmuje wypłata świadczenia chorobowego jest zabronione. Każdy pacjent, który uprawniony jest do otrzymania zwolnienia w konsekwencji swoich chorób, zobowiązany jest, by jego L4 wykorzystywane było jedynie w celach rekonwalescencji, a nie w inny sposób. Przebywając na zwolnieniu, w danym okresie można co prawda wychodzić, jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań, jednak należy pilnować, by aktywność była w całości bezpieczna i sprzyjała powrotowi do zdrowia.
Wysokość wynagrodzenia w czasie zwolnienia chorobowego w ciąży
Jeśli ciężarna długotrwale choruje i pozostaje niezdolna do świadczenia obowiązków pracy, pojawia się obawa o utratę źródła dochodu w wysokości, na którą wcześniej można było liczyć. Prywatne wizyty lekarskie w ciąży bywają kosztowne, a przygotowanie wyprawki dla maluszka również nie należy do najtańszych. Przy tym wszystkim kwota 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia czy też nawet 70% podstawy wymiaru wynagrodzenia byłaby bardzo krzywdząca. Jeśli chodzi jednak o zwolnienie lekarskie w ciąży i świadczenia chorobowe z tym związane, przyszła mama nie musi się niczym martwić. Jeśli jej stan zdrowia nie pozwala na pracę, może śmiało poprosić o zwolnienie lekarskie w ciąży. Ile płatne jest zatem świadczenie w tym przypadku? Wynagrodzenie chorobowe na zwolnieniu lekarskim w ciąży, czy też zasiłek chorobowy w ciąży, wypłacane są w wysokości 100% podstawy wymiaru. Do podstawy zasiłku wlicza się również premie. Zasiłek wypłacany jest nie później niż do dnia, w którym nastąpił poród.
Kto może wystawić zwolnienie lekarskie kobiecie w ciąży?
Nie każdy wie, że zwolnienie lekarskie w ciąży nie musi być powiązane jedynie z dolegliwościami związanymi z samą ciążą czy np. jej zagrożeniem, choć niewątpliwie często tak bywa. Oznacza to zatem, że nie tylko lekarz ginekolog uprawniony jest do wystawienia ciężarnej L4, ale również lekarze o innych specjalizacjach. W grę wchodzi zatem jak najbardziej również zwolnienie lekarskie od lekarza rodzinnego w ciąży i to z różnych przyczyn. Należy dodać, że o zwolnienie można ubiegać się nie tylko stacjonarnie, ale również przez Internet – np. w formie teleporady czy konsultacji lekarskiej online. W szczególnych przypadkach jak najbardziej możliwe jest również w razie potrzeby zwolnienie lekarskie wstecz w ciąży. Oczywiście może być wystawione maksymalnie na 3 dni wstecz, chyba że jest to zwolnienie od psychiatry w związku z zaburzeniami psychicznymi.
Jak powinno wyglądać zwolnienie lekarskie w ciąży?
Wiesz już doskonale, że zwolnienie lekarskie w ciąży wiąże się z pewnymi udogodnieniami. Mowa nie tylko o wysokości świadczenia chorobowego, ale również o maksymalnej długości świadczeń chorobowych itp. Bardzo ważne zatem, by takie L4 było prawidłowo oznaczone. Na zwolnieniu lekarskim w ciąży koniecznie znaleźć musi się kod „B”, w przeciwnym wypadku świadczenie będzie obniżone do wysokości 80% podstawy.
Na druku zwolnienia znajdują się również dane osobowe ciężarnej i miejsce jej zamieszkania – ma to wbrew pozorom duże znaczenie, gdyż w przypadku ewentualnej kontroli z ZUS to właśnie w to miejsce udać mogą się kontrolerzy. Jeśli zatem na czas zwolnienia chorobowego ciężarna planuje przebywać w innym miejscu – np. wyjechać do rodziców – zmiana adresu powinna znaleźć się na zwolnieniu. Ważna jest również adnotacja cyfrowa. Jeśli na zwolnieniu znajdzie się cyfra „1”, oznacza to, że pacjentka powinna leżeć. Jeśli znajdzie się tam cyfra „2”, oznacza to, że może, jeśli czuje się na siłach, udać się np. na spacer.
Na jak długo może być wystawione zwolnienie lekarskie w ciąży?
Kobieta, która spodziewa się dziecka, może liczyć na szczególną ochronę prawną w czasie swojej ciąży. Ze względu na to, że 9 miesięcy ciąży przebiegać może u kobiet różnorodnie, urzędowe 182 dni zwolnienia lekarskiego, które przysługują „normalnie” pacjentom mogłoby być w niektórych przypadkach niewystarczające. Jeśli zatem chodzi o zwolnienie lekarskie w ciąży, kobiety mogą liczyć na wykorzystanie nieprzerwanie aż 270 dni L4, co w praktyce przekłada się na niemalże okres całej ciąży.
Nie ma tu wymogów dotyczących możliwego terminu, kiedy można wziąć zwolnienie lekarskie w ciąży. Od kiedy tylko będzie ono potrzebne, lekarz z pewnością je wystawi – nawet jeśli w grę wchodzi zagrożenie ciąży już w pierwszym trymestrze. Należy liczyć się jednak z tym, że długotrwałe zwolnienie lekarskie, czyli takie, w przypadku którego ciągłość zwolnienia lekarskiego w ciąży przekracza 30 dni, związane jest z dodatkowymi obowiązkami. Jeśli nastąpi po tym czasie polepszenie stanu zdrowia pacjentki i zdecyduje ona, że możliwa jest przerwa w zwolnieniu lekarskim w ciąży oraz powrót do pracy, musi liczyć się z koniecznością kontroli w medycynie pracy. Badania kontrolne po zwolnieniu lekarskim w ciąży, które było długotrwałe, są niezbędne, by pracownica mogła wrócić na swoje stanowisko po upływie L4.
Kto opłaca zasiłek chorobowy kobiecie w ciąży?
Jeśli chodzi o zwolnienie lekarskie w ciąży, kto płaci zależne jest od wielu czynników, jednak odbywa się to na tych samych zasadach, które standardowo obejmują świadczenia chorobowe. Pierwsze 33 dni zwolnienia chorobowego w roku kalendarzowym opłaca pracownicy zatrudnionej na umowę o pracę pracodawca. Po tym czasie, czyli od 34. dnia zwolnienia, wynagrodzenie chorobowe przechodzi w zasiłek chorobowy, a jego wypłatę przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jeśli natomiast zwolnienie lekarskie w ciąży bierze kobieta będąca zleceniobiorcą lub prowadząca własną działalność gospodarczą, wypłatą zasiłku od pierwszego dnia zajmuje się ZUS. Oczywiście należy w tej sytuacji pamiętać, że zasiłek lub wynagrodzenie na zwolnieniu lekarskim w ciąży kalkulator wyliczy tylko wówczas, gdy pracownica zgłoszona będzie do ubezpieczenia chorobowego i minie czas wyczekiwania.
Jeśli chodzi o kwestię „pit a zwolnienie lekarskie w ciąży”, przerwanie zwolnienia lekarskiego w ciąży i powrót do pracy wiążą się z tym, że kobieta otrzyma do rozliczenia dwa PIT-y. Jeden od pracodawcy, w związku ze świadczeniem pracy, a drugi od ZUS-u, w związku z zasiłkiem chorobowym.
Zwolnienie lekarskie w ciąży – kontrole
Należy na koniec zaznaczyć, że zwolnienie lekarskie w ciąży, jak każde inne zaświadczenie lekarskie tego typu, związane powinno być z faktyczną niezdolnością do pracy, w związku ze stanem zdrowia kobiety. Przyczyny zwolnienia mogą być co prawda różne, aczkolwiek nie są dozwolone nadużycia w tym przypadku.
By przeciwdziałać takim sytuacjom, ZUS przeprowadza wyrywkowe kontrole osób przebywających na L4, w tym również na L4 ciążowym. Kontrola ma na celu sprawdzenie, czy kobieta wykorzystuje czas zwolnienia lekarskiego zgodnie z przeznaczeniem i czy przeznaczony jest przez pracownicę na faktyczną rekonwalescencję. Czas ten nie powinien być traktowany bowiem jako urlop wypoczynkowy, a zwolnienie lekarskie w ciąży nie uprawnia ponadto do podejmowania się innych prac zarobkowych. Nie jest w tym czasie zatem dozwolona na przykład praca na zlecenie na pół etatu, a zwolnienie lekarskie w ciąży w przypadku udowodnienia takiej sytuacji może zostać poddane podważeniu. Konsekwencji, które mogą wówczas nastąpić może być wiele – może być to np. podstawą do zmniejszenia, a nawet całkowitego odebrania kobiecie świadczenia.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
