Jak wygląda zatrucie nikotyną? Pierwsza pomoc, objawy i leczenie

Napisano 19.09.2021 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 4 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Każdy kolejny papieros to większe ryzyko groźnych problemów układu oddechowego, w tym chorób płuc, krtani itp. Należy wiedzieć, że większe ilości przyjmowanych papierosów „jeden za drugim” to również ryzyko poważnego zatrucia nikotyną, które może prowadzić nawet do wstrząsu czy śpiączki. O zatrucie samymi papierosami nie jest trudno, ale należy pamiętać, że wiele innych produktów (np. stosowanych do walki z uzależnieniem od papierosów) również zawiera nikotynę i można się nimi zatruć. Mowa o stosowaniu plastrów nikotynowych, nikotynowych gum do żucia itp. Podpowiadamy, jaka jest toksyczna oraz śmiertelna dawka nikotyny, a także jakie są objawy zatrucia nikotyną. Z artykułu dowiesz się również, jak pomóc osobie z zatruciem nikotynowym.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Co powoduje zatrucie nikotynowe i jaka jest śmiertelna dawka nikotyny?

Wielu osobom wydaje się, że zatrucie nikotyną jest sytuacją prawie niemożliwą, do której trudno doprowadzić, tymczasem fakty są zupełnie inne. Zatrucie nikotynowe jest poważnym stanem, który może dotyczyć nie tylko palacza, ale również osób przebywających w jego otoczeniu. Nie są tu również wykluczone osoby, które stosują produkty nikotynowe, w tym np. gumy czy plastry z nikotyną, a nawet e-papierosy. Szkodliwe dla organizmu dawki nikotyny mogą wywołać szereg nieprzyjemnych objawów. Śmiertelna dawka nikotyny jest raczej trudna do osiągnięcia, więc u pacjentów dochodzi zazwyczaj do zatrucia tą substancją. 

Czytaj także:

Toksyczna dawka nikotyny to 4-8 mg substancji przyjęte jednorazowo przez dorosłą osobę niepalącą. Jeśli natomiast chodzi o palacza, jego wrażliwość na nikotynę z czasem się obniża, jednak zdecydowanie mowa tu o wyższej dawce. Podawana dawka toksyczna to wcale nie tak dużo, ponieważ w jednym papierosie znajduje się zwykle do około 20 mg nikotyny, a do płuc i krwi palacza trafia po jednym papierosie już około 1-2 mg nikotyny. Gdy pacjent wypali zatem 2-3 mocne papierosy jeden za drugim, może już narazić się na toksyczną dawkę nikotyny i związane z zatruciem nikotyną nieprzyjemne dolegliwości. 

Dawka śmiertelna nikotyny to jednorazowa absorpcja około 0,5 mg/kg masy ciała (co w praktyce daje poziom około 40-60 mg u osoby dorosłej). Po prostych przeliczeniach można podać, że dawka śmiertelna dla osoby o masie ciała 80 kg to zatem około 40 mg, co może odpowiadać 20 mocnym papierosom wypalonym naraz. W praktyce jest ciężko taką dawkę jednorazowo przyjąć do organizmu, stąd rzadko dochodzi do śmiertelnego zatrucia nikotyną. Nie oznacza to jednak, że problem nie istnieje, gdyż objawy toksycznej dawki nikotyny również mogą być bardzo poważne. 

Warto pamiętać, że z nałogiem można skutecznie walczyć. Jeśli palacz nie jest w stanie zrobić tego samodzielnie, z pewnością pomoże mu lekarz i odpowiednio dobrana farmakoterapia. Istnieje wiele środków, które ułatwiają walkę z nałogiem, a e-recepta online umożliwi łatwiejszy i szybszy kontakt z lekarzem, gdy będzie to konieczne.

Najczęstsze objawy zatrucia nikotyną.

Najczęściej objawy zatrucia nikotyną pojawiają się po 1-4 godzinach od przyjęcia toksycznej dawki, choć trzeba mieć na uwadze, że im większa dawka zostanie przyjęta, tym czas pojawienia się objawów zatrucia może być krótszy. U niektórych widoczne objawy są już po kilku minutach od absorpcji. Gdy u pacjenta pojawi się ostre zatrucie nikotyną, czuć może on na początku między innymi bóle brzucha i głowy, a także zawroty głowy. Pojawić mogą się dodatkowo nudności, ślinotok i wymioty, a oddech może znacznie przyspieszyć. Bardzo charakterystyczne objawy zatrucia nikotyną obejmują również niedociśnienie, bladość cery oraz tachykardię. Przy zatruciu nikotyną pojawić mogą się również zaburzenia świadomości, źrenice mogą ulec zwężeniu, pacjent może mieć problemy z koordynacją ruchową, a dodatkowo wystąpić mogą u niego dreszcze i drgawki. 

Na tym nie koniec, gdyż w późniejszej fazie zatrucia nikotyną objawy mogą być jeszcze bardziej dokuczliwe. U pacjenta pojawić może się dodatkowo biegunka i poważne zaburzenia rytmu serca. Osoba zatruta nikotyną odczuwa również wówczas nadmierną senność, ma duszności i bezdech, a ponadto może tracić przytomność w związku z zatrzymaniem krążenia. Nie jest również w tym przypadku wykluczony wstrząs, a nawet śpiączka.

Warto wiedzieć, że objawy zatrucia nikotyną pojawiają się nie tylko po jednorazowym przyjęciu dużej dawki, ale również przy stopniowym podtruwaniu organizmu mniejszymi dawkami tej substancji. Wówczas co prawda nie dochodzi do pojawienia się objawów z późniejszej fazy ostrego zatrucia, jednak te z fazy początkowej są jak najbardziej możliwe.

Zatrucie nikotyną – pierwsza pomoc.

Jak zaznaczono wcześniej, o zatrucie nikotyną wcale nie tak trudno, jak mogłoby się to wydawać. Choć śmiertelna dawka nikotyny jest trudna do przyjęcia, nie zmienia to faktu, że absorpcja toksycznej dla organizmu dawki może wywołać szereg niebezpiecznych objawów. Bardzo niebezpieczne jest ponadto zatrucie nikotyną u dzieci. Mowa nie tylko o wypaleniu papierosów, ale również o połknięciu gumy czy tabletki nikotynowej, którą dziecko znajdzie u rodzica. U dzieci pojawić mogą się między innymi bóle brzucha, mdłości, wymioty i biegunki, a także zawroty głowy, osłabienie i wysypka. Na tym nie koniec, gdyż wysokie dawki nikotyny mogą prowadzić nawet do zahamowania wzrostu dziecka.

Gdy w naszym otoczeniu znajduje się osoba, której objawy wskazują na zatrucie nikotyną, pierwsza pomoc to podstawa. Przede wszystkim należy spróbować odciąć taką osobę od źródła zatrucia, czyli narażenia na nikotynę. Trzeba zatem zabrać jej papierosy czy gumy, odkleić plaster i umyć skórę wodą bez mydła. Zatrucie nikotynowe jest również wskazaniem do pilnego kontaktu z lekarzem. 

Jak leczyć zatrucie nikotyną?

Zdecydowanie nie powinno być nigdy bagatelizowane nawet słabe zatrucie nikotyną. Jak leczyć osobę, która ma objawy zatrucia? Jak wspomniano wcześniej, najważniejszą kwestią przy pierwszej pomocy jest odcięcie tej osoby od źródła zatrucia. Przy ostrym zatruciu najlepiej skonsultować się z pogotowiem, gdzie pacjentowi udzielona zostanie specjalistyczna pomoc. Gdy zatrucie nikotyną jest słabsze, a jej dawki nie były bardzo wysokie, pomóc może natomiast dobre nawodnienie organizmu, węgiel aktywny i środki przeciwwymiotne, jednak i te najlepiej wprowadzić po wcześniejszym kontakcie z lekarzem, który zbada pacjenta i oceni, czy nie wymaga on dodatkowej pomocy medycznej. Trzeba również dodać, że pojawienie się zatrucia powinno być powodem do rozważenia przez pacjenta zasadności dalszego palenia. Być może organizm daje wyraźne sygnały, że nikotyna jest dla niego bardzo szkodliwa, czego skutki mogą być poważne. Gdy pacjent zdecyduje się rzucić palenie, lekarz pomoże dobrać mu leki, które zmniejszą chęć na papierosa i pomogą walczyć z nałogiem.

Podsumowując zebrane w artykule informacje, warto przypomnieć, że zatrucie nikotyną nie jest niemożliwe do osiągnięcia, a toksyczna dla organizmu dawka jest wbrew pozorom bardzo łatwa do absorpcji. Czasem wystarczą już 2-3 wypalone jeden za drugim papierosy, a można narazić się na poważne objawy zatrucia nikotyną. Należą do nich między innymi zawroty głowy, mdłości, wymioty, zaburzenia świadomości, tachykardia, drgawki, a w późniejszej fazie nawet duszności, utrata przytomności czy wręcz wstrząs bądź śpiączka. Osoba z objawami zatrucia nikotyną powinna mieć niezwłocznie udzieloną pierwszą pomoc. Należy odciąć ją od źródła nikotyny i możliwie w najkrótszym czasie przetransportować do lekarza.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.