Co to są leki przeciwhistaminowe i kiedy się je stosuje?

Napisano 26.03.2022 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 3 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Alergie to problem szczególnie obecnie nasilony. Część z nich ma charakter sezonowy, inne towarzyszą pacjentom przez cały rok. Gdy objawy alergiczne są uciążliwe, zalecane jest stosowanie leków przeciwhistaminowych. Są to preparaty w krótkim czasie blokujące aktywność receptorów histaminowych, co hamuje odczyn alergiczny. Z artykułu dowiesz się, co to są leki przeciwhistaminowe, w jakich przypadkach powinno się je stosować, a także w jaki sposób działają.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Leki przeciwhistaminowe – w jakim celu się je stosuje?

Medykamenty przeciwhistaminowe przyjmowane są przez pacjentów w różnym wieku, w związku z nasilonymi objawami alergii. By odpowiedzieć na pytanie, co to są leki przeciwhistaminowe, należy w pierwszej kolejności wspomnieć o mechanizmie odpowiedzi na alergen. Mediatorem reakcji alergicznych i procesów zapalnych jest histamina. Do jej uwolnienia dochodzi na skutek kontaktu z alergenem. Wpływa ona na receptory histaminowe, przyczyniając się do pojawienia się objawów alergii. Histamina zwiększa rozszerzenie i przepuszczalność naczyń krwionośnych, ponadto przyspiesza akcję serca i obniża ciśnienie krwi, a także przyczynia się do skurczy mięśni gładkich przewodu pokarmowego oraz oskrzeli. Co to jest lek przeciwhistaminowy? To środek, którego działanie jest konkurencyjne w stosunku do histaminy, czyli w pewien sposób znosi jej działanie. Konkretny mechanizm działania zależy od rodzaju leku przeciwhistaminowego, co omówione będzie szczegółowo w dalszej części tekstu.

Czytaj także:

Na rynku znajdują się obecnie różne preparaty wykorzystywane w terapii alergii – różnią się one między innymi stopniem bezpieczeństwa, ponadto inna jest częstość ich skutków ubocznych oraz nasilenie działań niepożądanych. W aptece można kupić pewne leki przeciwhistaminowe bez recepty, w tym między innymi leki przeciwhistaminowe na ukąszenia, czy też słabsze leki antyalergiczne w postaci tabletek, syropów czy aerozoli do nosa. W przypadku poważnych problemów z alergią lepiej jednak skonsultować się z lekarzem, gdyż prawdopodobnie potrzebne będą leki przeciwhistaminowe na receptę. W tym przypadku można skorzystać również z recepty online, co będzie dobrym rozwiązaniem, gdy nie można umówić się na stacjonarną wizytę od ręki, a uciążliwe objawy alergii utrudniają codzienne funkcjonowanie.

Co to są leki przeciwhistaminowe – wskazania do stosowania

Wyjaśniono już, co to znaczy lek przeciwhistaminowy, ale jakie są konkretne wskazania do jego przyjmowania? Podstawowym wskazaniem są objawy reakcji alergicznych, w tym między innymi nieżyt nosa, katar, łzawienie oczu i alergiczne zapalenie spojówek, obrzęk naczynioruchowy, reakcje skórne czy pokrzywka, a nawet duszności. Kiedy konkretnie mogą być przydatne leki przeciwhistaminowe? Uczulenie na słońce, alergia na pyłki roślin, ukąszenia owadów i roztocza to tylko wybrane przykłady z długiej listy.

Biorąc pod uwagę, co to są leki antyhistaminowe i w jaki sposób działają, ich zastosowanie może zredukować nieprzyjemne dolegliwości choroby w stopniu umożliwiającym normalne funkcjonowanie. Podstawą mechanizmu działania leków na alergię jest bowiem blokowanie receptorów histaminowych, a tym samym minimalizacja odpowiedzi alergicznej na kontakt z substancją uczulającą. Leki przeciwhistaminowe dla dzieci również mogą okazać się przydatne, gdyż alergia nie omija również najmłodszych. Nie wolno jednak podawać ich na własną rękę – ze względu na bezpieczeństwo dzieci, leki powinien dobrać im bezpośrednio lekarz, ustalając również bezpieczne w leczeniu dawkowanie.

Rodzaje i klasyfikacja leków przeciwhistaminowych

Wspominając, co to są leki przeciwhistaminowe, należy wymienić ich rodzaje, gdyż różnią się one sposobem działania i przeciwwskazaniami. Wyróżnić można leki przeciwhistaminowe I generacji oraz leki II generacji. Jeśli chodzi o pierwszej generacji leki przeciwhistaminowe, przykłady to między innymi etanoloaminy, alkiloaminy, fenotiazyny, etylenodiaminy czy piperazyny. Ich działanie opiera się nie tylko na blokowaniu receptora H1, ale również na blokowaniu innych receptorów, co może wiązać się ze skutkami ubocznymi. Leki antyalergiczne II generacji uważane są za bezpieczniejsze, a przy tym szybciej i dłużej działające. Generują również mniej skutków ubocznych. W tej grupie znajdują się zarówno leki działające miejscowo, jak i przyjmowane doustnie.

Przeciwwskazania do stosowania leków antyhistaminowych

Biorąc pod uwagę to, co to są leki histaminowe, trzeba dodać, że nie każdy może je bezpiecznie przyjmować. Co prawda można zakupić bez problemu chociażby leki przeciwhistaminowe bez recepty na pokrzywkę, krople do nosa czy oczu, a nawet liczne syropy i tabletki, nie są dedykowane każdemu. Niestety nie każdy pacjent zwraca uwagę na zawarte w ulotce leku informacje, co może mieć poważne konsekwencje. W ulotce znaleźć można nie tylko dane, co to jest lek przeciwhistaminowy i w jaki sposób działa, ale również kto nie powinien go przyjmować. Przy niektórych chorobach lub przyjmowanych lekach nie powinno się stosować leków przeciwhistaminowych bądź powinno się zachować szczególną ostrożność przy ich zażywaniu. Przykładem może być alergia (nadwrażliwość) na składniki leku przeciwhistaminowego, jaskra, uszkodzenie szpiku, a nawet przerost gruczołu krokowego czy niektóre zaburzenia pracy serca, ciężka niewydolność nerek, zaburzenia pracy wątroby itd. Również temat „leki przeciwhistaminowe a szczepienie” należy omówić dla bezpieczeństwa z lekarzem.

Skutki uboczne przyjmowania leków przeciwhistaminowych

Wiesz już, co to są leki przeciwhistaminowe, jakie są wskazania i przykładowe przeciwwskazania do ich stosowania oraz skuteczność ich działania, ale to nie wszystko, na co warto zwrócić uwagę. Ważne są również działania niepożądane, z których możliwością wystąpienia należy się liczyć. Leki przeciwhistaminowe skutki uboczne mogą mieć różnorodne, przy czym trzeba zaznaczyć, że starsze grupy leków (leki pierwszej generacji) wykazują więcej skutków ubocznych niż leki nowsze (drugiej generacji). Najczęściej zgłaszane jest rozkojarzenie i zawroty głowy, co może być problemem w przypadku prowadzenia pojazdów i przy obsłudze maszyn. Mowa również o zmęczeniu, nerwowości, biegunce, a nawet o zaburzeniach snu czy przyspieszeniu bicia serca. W przypadku nowszych leków przeciwhistaminowych skutki uboczne zostały ograniczone, więc nie trzeba się ich na zapas obawiać. Znacznie gorsze jest nieprzyjęcie leku, gdy to potrzebne – w ten sposób rozwinąć może się astma lub wystąpić może wstrząs anafilaktyczny.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.