Co może znaczyć biały nalot na języku?

Biały nalot na języku u dziecka lub osoby dorosłej może wiązać się z czynnikami chorobowymi. Jakie są możliwe przyczyny? W jaki sposób postępować, gdy zauważono niepokojące zmiany? Jak poradzić sobie z białym nalotem na języku? Odpowiadamy na te pytania w niniejszym artykule. 

Co oznacza biały nalot na języku?

Biały nalot na języku u dziecka lub dorosłego może wzbudzać niepokój. Język zdrowej osoby jest bowiem różowy, a jego powierzchnia jest gładka i wilgotna. Nie zawsze nalot na języku świadczy o chorobie – do jego powstania może dojść wskutek spożycia określonych pokarmów oraz napojów, takich jak np. sok owocowy, lody czy też słodycze. Częstą przyczyną jest także nieprawidłowa higiena jamy ustnej [1]. 

• Alkoholizm – objawy. Jak rozpoznać alkoholizm na różnych etapach?
• Bąble na języku przy gardle – przyczyny zmian na języku
• Leczenie krostek na języku oraz przyczyny ich powstawania

Gdy biały nalot na języku nie znika po umyciu zębów, nie należy tego bagatelizować. Szczególnej ostrożności wymaga także sytuacja, gdy poza nadmiernym odkładaniem się nalotu wystąpiły dodatkowe objawy (np. ból, pieczenie lub opuchlizna). Wtedy warto jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Specjalista przeprowadzi diagnozę w kierunku przyczyn białego nalotu i przepisze odpowiednie leki. Leczenie może się przeciągnąć w czasie, jednak w dzisiejszych czasach to żaden problem. Pacjent może bowiem uzyskać niezbędną receptę szybko i wygodnie przez Internet. E-recepta online stanowi pełnoprawny dokument i może być zrealizowana w dowolnej aptece. 

Język z białym nalotem – jak zdiagnozować przyczynę?

Istnieje wiele możliwych przyczyn białego nalotu na języku. Wśród nich warto wymienić [1]: 

• nadużywanie kawy, herbaty, alkoholu lub papierosów;
• niedobór niektórych składników odżywczych, np. witaminy B12 lub kwasu foliowego;
• nieprawidłowości w stosowanej diecie – np. spożywanie w nadmiarze produktów bogatych w cukier;
• odwodnienie; 
• przebyta antybiotykoterapia i w konsekwencji osłabiona odporność oraz infekcja grzybicza jamy ustnej;
• stosowanie leków sterydowych;
• zbyt mała ilość produkowanej śliny i co za tym idzie, wysuszenie błon śluzowych jamy ustnej.

Język z białym nalotem może świadczyć także o schorzeniach, takich jak: 

• angina; 
• choroby zębów i przyzębia;
• infekcje w obrębie górnych dróg oddechowych (np. zapalenie gardła, zatok lub migdałków). 

Szaro-biały nalot na języku pojawia się także w przebiegu [3]: 

• cukrzycy;
• duru brzusznego;
• kiły;
• opryszczki;
• szkarlatyny.

Biały nalot na języku jest charakterystyczny również dla wielu chorób układu pokarmowego [2]. Może towarzyszyć nadżerkom, wrzodom oraz zakażeniu bakterią Helicobacter pylori. 

Do wystąpienia nalotu na języku może się przyczynić także leukoplakia, czyli rogowacenie białe [4]. Ta przedrakowa zmiana jest bardzo niebezpieczna, ponieważ może się przekształcić w raka płaskonabłonkowego. Z tego powodu nie należy lekceważyć jej niepokojących objawów. Diagnostyka przyczyn nalotu na języku powinna rozpocząć się od konsultacji stomatologicznej i laryngologicznej. Dodatkowo warto wykonać morfologię, badanie poziomu glikemii oraz próby wątrobowe i nerkowe.  

Biały język u niemowlaka – czy to normalne?

Biały nalot na języku u niemowlaka nie powinien wzbudzać niepokoju, jeśli maluch jest karmiony piersią lub mlekiem zastępczym. Wynika to z faktu, że małe dziecko produkuje zbyt mało śliny, aby udało się wypłukać jamę ustną z resztek spożywanego mleka. W rezultacie gromadzą się one na języku. 

Niepokojący może się jednak okazać biały nalot na języku, w gardle oraz na błonie śluzowej policzków i warg – taki objaw może bowiem świadczyć o pleśniawkach [5]. Chorobę wywołują grzyby z gatunku Candida albicans. Dotyka ona przede wszystkim te maluchy, które mają osłabioną odporność lub często wkładają do buzi brudne rączki, smoczek czy też butelkę.  

Kolejna specyficzna dla dzieci przyczyna białego nalotu na języku to przerost migdałka gardłowego [6]. Dzieci, u których istnieje tzw. trzeci migdałek, muszą oddychać przez usta w dzień, a także w nocy, podczas snu. W rezultacie dochodzi u nich do wysychania języka. Gdy białemu nalotowi towarzyszy dodatkowo gorączka lub nerwowość, takie symptomy mogą świadczyć o zapaleniu migdałków. 

Biały nalot na języku może wynikać także z odwodnienia. Stan ten jest szczególnie groźny dla niemowląt. Inne przyczyny to niedostateczna higiena jamy ustnej oraz podrażnienie i w rezultacie – nadmierne rogowacenie oraz złuszczanie brodawek nitkowatych języka. W każdym z wymienionych przypadków należy się jak najszybciej udać z dzieckiem do lekarza pediatry lub laryngologa dziecięcego. 

Co oznacza biały język u człowieka dorosłego?

Język z białym nalotem u osoby dorosłej może świadczyć o nadmiernym rozroście w obrębie jamy ustnej grzybów z gatunku Candida albicans [7] [8]. Ryzyko zakażenia jest zwiększone u osób z zaburzeniami układu odpornościowego oraz przewlekle chorych. Narażeni są także pacjenci, którzy nadużywają alkoholu lub narkotyków, a także osoby przewlekle leczone niektórymi antybiotykami lub sterydami. 

Inna możliwa przyczyna białego języka to zakażenie Helicobacter pylori [9] [10]. Bakteria odpowiada za stan zapalny żołądka oraz owrzodzenia. Do zakażenia dochodzi najczęściej w dzieciństwie, w wyniku picia z tej samej butelki czy też spożywania jedzenia ze wspólnych naczyń. 

Biały nalot na języku może wystąpić także wskutek: 

• anginy i innych infekcji gardła; 
• choroby nowotworowej górnego odcinka przewodu pokarmowego;
• cukrzycy;
• refluksu;
• zaburzonego wydzielania śliny;
• zaniedbaniu higieny jamy ustnej;
• zespołu przerostu bakteryjnego; 
• zespołu złego wchłaniania. 

Jak się pozbyć białego nalotu na języku?

Jeśli biały nalot na języku wynika z nieprawidłowej diety lub prowadzenia złego stylu życia, aby uporać się z tym problemem, wystarczy zmodyfikować kilka nawyków. Wskazane jest, aby stosować odpowiednią, zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy i cenne pierwiastki mineralne. Odporność organizmu można poprawić także poprzez spożywanie naturalnych probiotyków oraz zaprzestanie nadużywania alkoholu, papierosów oraz innych używek.

Co jeszcze można zrobić, gdy wystąpił biały nalot na języku? Jak się pozbyć problemu? Inne domowe sposoby to płukanie jamy ustnej ziołami o właściwościach antyseptycznych, np. szałwią. Kluczowe jest także dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej – regularne mycie zębów i czyszczenie języka. Jeśli zaszło podejrzenie, że biały nalot jest objawem poważniejszej choroby, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Specjalista sprawdzi, co może być przyczyną i zaleci odpowiednie leczenie (np. za pomocą leków przeciwgrzybiczych).