Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zespół policystycznych jajników to rodzaj choroby, do której prowadzą zaburzenia hormonalne pacjentek, przyczyniające się między innymi do nieprawidłowej pracy jajnika. Do objawów schorzenia zaliczyć można między innymi zaburzenia miesiączkowania, hirsutyzm, przybieranie na wadze, nadmierne przetłuszczanie się skóry czy łysienie androgenowe. Ze względu na rzadkie występowanie owulacji dochodzi do problemów z zajściem w ciążę, a czasem wręcz do bezpłodności. Rozpoznanie PCOS wymaga przeprowadzenia szeregu badań, a leczenie dobiera się indywidualnie do pacjentki i towarzyszących jej objawów. Niebagatelne znaczenie ma również dieta i styl życia. Co jeszcze warto wiedzieć o PCOS? Sprawdź poniżej!
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Czym jest zespół policystycznych jajników?
Diagnoza PCOS nie należy do rzadkości, jednak wciąż niewiele kobiet wie dokładnie, czym jest zespół policystycznych jajników, nazywany właśnie od skrótu z języka angielskiego (ang. polycystic ovary syndrome) PCOS. Co to zatem za choroba? Jest to schorzenie zaliczane do zaburzeń endokrynologicznych, przy którym jajniki kobiety nie funkcjonują prawidłowo. Choroba wiąże się w wielu przypadkach ze zbyt wysokim stężeniem męskich hormonów płciowych w organizmie kobiety, co nie pozostaje bez znaczenia, jeśli chodzi o wpływ na funkcjonowanie jajników. PCOS jest jedną z podstawowych przyczyn żeńskiej niepłodności.
W przypadku PCOS powstają w jajnikach pęcherzyki, gdzie dojrzewają komórki jajowe, jednak nie dochodzi do ich uwolnienia do jajowodu. Pęcherzyki w związku z tym obumierają, a następnie zamieniają się w torbiele. Przy zespole policystycznych jajników konieczna jest zazwyczaj indywidualnie dobrana farmakoterapia. Leki zażywa się długotrwale, więc warto pamiętać, że skorzystać można z nowoczesnych rozwiązań, jakie oferuje e-służba zdrowia. Przykładem jest e-recepta online, dzięki której można otrzymać receptę na kończące się medykamenty bez wychodzenia z domu.
Czym objawia się zespół policystycznych jajników?
Choroba, jaką jest zespół policystycznych jajników, daje różnego rodzaju objawy. Ze względu na to, że wiąże się zarówno z zaburzeniami hormonalnymi, jak i metabolicznymi, może mieć niebagatelny wpływ na wiele układów, przyczyniając się między innymi do zaburzeń gospodarki lipidowej, węglowodanowej, a także innych.
Jeśli chodzi o zespół policystycznych jajników, objawy mogą być następujące:
- Zaburzenia cyklu menstruacyjnego – cykle nieregularne, menstruacje występujące rzadko lub wręcz niewystępujące wcale, obecność cykli bezowulacyjnych, intensywne krwawienia podczas miesiączki.
- Problemy z zajściem w ciążę lub wręcz niepłodność.
- Długi i uciążliwy PMS.
- Hirsutyzm – obecność nadmiernego owłosienia twarzy.
- Maskulinizacja – „męska” sylwetka ciała, zmieniona barwa głosu i przyrost masy mięśniowej.
- Problemy ze skórą i włosami – łysienie androgeniczne, trądzik, łojotok skóry.
- Hiperandrogenizm – nadmiar męskich hormonów płciowych (zwłaszcza testosteronu).
- Zespół metaboliczny – zaburzenia obejmujące nadciśnienie, zaburzenia gospodarki lipidowej, insulinooporność, hiperinsulinemię, przybieranie na wadze, a nawet otyłość.
Przyczyny zespołu policystycznych jajników.
Nie do końca zostały poznane jeszcze przyczyny tego, że u kobiety pojawia się zespół policystycznych jajników. Wiadomym jest jednak, że jajniki policystyczne pojawiają się między innymi w związku z nadmiernym poziomem androgenów w organizmie kobiety, ponadto twierdzi się, że schorzenie może mieć charakter rodzinny. Oznacza to, że występowanie PCOS w rodzinie to większe prawdopodobieństwo wystąpienia go u danej kobiety. Zespół policystycznych jajników przyczyny ma jednak prawdopodobnie bardziej złożone i wiąże się z wpływem wielu czynników jednocześnie.
Jak wygląda diagnoza PCOS i jakie badania są niezbędne?
Gdy kobieta podejrzewa zespół policystycznych jajników, przede wszystkim powinna swoje pierwsze kroki skierować do ginekologa. Konieczna zapewne będzie również wizyta u endokrynologa, a także wykonanie kompletu badań obrazowych i laboratoryjnych. W krwi najczęściej sprawdza się stężenia hormonów męskich, ponadto dobrze wykonać również badania poziomu LH i FSH, które również mogą wskazać na zespół policystycznych jajników. Jak wykryć schorzenie badaniem obrazowym? W tym przypadku wykonuje się kobiecie badanie USG, dzięki któremu można stwierdzić obecność torbieli na jajniku. Należy jednak mieć świadomość, że nie zawsze brak obecności torbieli oznacza, że kobiety nie dotyczy zespół policystycznych jajników. Co to oznacza? Diagnoza wymaga połączenia pełnego wywiadu z pacjentką, który uwzględniać będzie towarzyszące jej objawy, a także wyników krwi i badań obrazowych – wówczas dopiero można ocenić stan zdrowia pacjentki. Rozpoznania dokonuje się między innymi na podstawie kryteriów:
- jajniki policystyczne zdiagnozowane przy USG,
- zaburzenia owulacji (rzadkie owulacje lub brak owulacji),
Warto wiedzieć, że lekarz może zlecić również dodatkowe badania w celu diagnostyki różnicowej pod kątem innych schorzeń lub predyspozycji do nich. Do tych badań zaliczyć można hormony tarczycy, prolaktynę, kortyzol, ACTH czy OGTT, a także profil lipidowy.
Leczenie zespołu policystycznych jajników – czy jest możliwe?
Jeśli u kobiety zdiagnozowany zostanie zespół policystycznych jajników, leczenie będzie dążyło do walki z przyczyną zaburzenia, czyli ze zmianami hormonalnymi. Oczywiście sposób terapii dobiera się indywidualnie do pacjentki, która zmaga się z PCOS. Leczenie zazwyczaj obejmuje podawanie leków o działaniu antyandrogenowym, ponadto zalecane są również dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne. Podaje się również leki na niektóre objawy związane z PCOS. Mowa między innymi o trądziku, insulinooporności itp.
Niestety nie jest możliwe całkowite wyleczenie PCOS. Leczenia nie powinno się jednak odkładać, ponieważ choroba może nie tylko przyczynić się do niepłodności, ale również zwiększa ryzyko cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych, a nawet raka endometrium macicy.
Zespół policystycznych jajników a ciąża.
Jak zaznaczono wcześniej, temat, jakim jest zespół policystycznych jajników, wiąże się między innymi z zaburzonymi cyklami menstruacyjnymi, rzadkim występowaniem menstruacji lub wręcz jej wstrzymaniem. Jeśli zatem chodzi o temat „zespół policystycznych jajników a ciąża”, należy mieć na uwadze, że choroba może znacznie utrudniać kobiecie starania o dziecko. Sprawa nie jest jednak z góry przegrana, gdyż nie w każdym przypadku PCOS wiąże się z bezpłodnością. Wdrożenie odpowiednio dobranego leczenia daje kobiecie szansę na zajście w ciążę. Niebagatelne znaczenie może mieć tu również zmiana stylu życia, w tym np. pozbycie się zbędnych kilogramów (jeśli w grę wchodzi otyłość).
Dieta przy PCOS – dlaczego jest ważna?
Należy również dodać, że zespół policystycznych jajników wymaga odpowiedniej diety i zmiany stylu życia. Przede wszystkim kobiety zmagające się z tą chorobą powinny w swoim menu uwzględnić większe ilości warzyw i owoców, a jednocześnie ograniczyć węglowodany, w tym zwłaszcza słodycze czy produkty z białej mąki. Dieta to nie wszystko, gdy w grę wchodzi PCOS. Nie bez znaczenia jest również aktywność fizyczna. Pozwala walczyć z nadmiarowymi kilogramami, a jednocześnie korzystnie wpływa na stan cery i regulację cyklu.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
