Zapalenie płuc a COVID – jak odróżnić objawy?

Zapalenie płuc po COVID zostało zaobserwowane po raz pierwszy w Wuhan w 2019 roku [1]. Od tamtej pory wciąż zdarzają się przypadki, że po przechorowaniu COVID rozwijają się powikłania w obrębie układu oddechowego. Ile trwa zapalenie płuc po COVID? Na czym polega leczenie płuc po COVIDZIE i ile czasu trzeba, aby cofnąć niekorzystne zmiany? Podpowiadamy.

Zapalenie płuc przy COVID-19 – czy jest częste?

Śródmiąższowe zapalenie płuc po COVID było rozpoznawane u nawet 80% ofiar koronawirusa w Wuhan [2]. Obecnie WebMD Health Corp. – amerykańskie przedsiębiorstwo zajmujące się publikacją treści o tematyce medycznej, szacuje się, że zmiany w płucach po covidzie, wymagające leczenia tlenem w szpitalu, mogą dotyczyć około 15% chorych, natomiast u nawet 5% pacjentów infekcja może mieć krytyczny przebieg [3]. Tymczasem portal onkologiczny dla pacjentów i lekarzy Onkonet donosi, że u nawet 20% chorych na COVID-19 około 5-7. doby od zakażenia występują objawy śródmiąższowego zapalenia płuc wywołujące niewydolność oddechową o różnym nasileniu, natomiast 3% z nich cierpi z powodu ciężkiej niewydolności oddechowej wymagającej respiratoroterapii.  [4]. 

• Pneumokokowe zapalenie płuc — co oznacza i jak się je leczy?
• Zachłystowe zapalenie płuc – przyczyny, objawy, leczenie
• Atypowe zapalenie płuc – jak je zdiagnozować? Przyczyny i objawy

Zapalenie płuc a COVID-19 – objawy. Czym się różnią?

Śródmiąższowe zapalenie płuc to grupa chorób, które prowadzą do zniszczenia śródmiąższu płuca i utraty czynności układu oddechowego [5]. Wyróżniamy kilka rodzajów śródmiąższowego zapalenia płuc, objawy, które są typowe dla wszystkich postaci choroby płuc to nasilająca się duszność oraz kaszel [5]. Zwykle duszność rozwija się powoli, z wyjątkiem ostrego śródmiąższowego zapalenia płuc — w przypadku tej choroby śródmiąższu płuca najpierw pojawiają się objawy grypopodobne, następnie bardzo szybko postępuje duszność, aż do rozwoju niewydolności oddechowej [6]. Kluczowe zatem jest jak najszybsze zauważenie objawów i udanie się do lekarza. Specjalista poprowadzi diagnostykę w kierunku ustalenia przyczyny zapalenia płuc i przepisze odpowiednie leki. Aby kontynuować zalecaną terapię, nie trzeba się udawać ponownie na wizytę stacjonarną, wystarczy skorzystać z wygodnego rozwiązania, jakim jest recepta przez Internet. 

Natomiast jeśli chodzi o objawy zapalenia płuc po koronawirusie, wczesnymi oznakami choroby są: gorączka, suchy kaszel oraz duszność [3]. Mogą pojawić się także symptomy, takie jak [3]: 

• biegunka, 
• ból brzucha, 
• ból gardła, 
• ból głowy, 
• bóle mięśni, 
• dreszcze, 
• katar,
• nadmierne pocenie się,
• nudności lub wymioty, 
• przyspieszone bicie serca,
• tzw. pink eye, czyli “różowe oko” (nieswędzące zapalenie spojówek),
• wysypka,
• utrata zapachu lub smaku,
• zawroty głowy,
• zmęczenie. 

Leczenie zapalenia płuc przy koronawirusie

W przypadku   zapalenia płuc po covidzie leczenie polega na tlenoterapii, chory musi przyjmować także leki przeciwzapalne [7]. W cięższych przypadkach może być konieczne wdrożenie tzw. sztucznego płuca lub nawet przeszczep płuc. Natomiast należy unikać stosowania glikokortykosteroidów, jeśli nie ma ku temu bezwzględnych wskazań [8]. Nie jest wskazane także, aby podawać antybiotyk na zapalenie płuc po COVID, chyba że podejrzewa się lub rozpozna wtórne bakteryjne zapalenie płuc [9]. Lek nie zadziała na wirusa, a jego nieprawidłowe stosowanie może prowadzić do rozwoju oporności bakterii na leki przeciwdrobnoustrojowe. 

Niestety nie wynaleziono jak dotąd skutecznego sposobu leczenia płuc po covidzie, które cofnęłoby zwłóknienia w płucach powstałe wskutek zakażenia koronawirusem [7].  Na szczęście jednak narząd jest w stanie zregenerować się w dużym stopniu — proces ten przyspieszy odpowiednio prowadzona rehabilitacja pod kątem zapalenia płuc po COVID. Ile trwa leczenie? Powrót do pełnego zdrowia może zająć nawet kilka miesięcy [10]. 

Zapalenie płuc jako powikłanie po koronawirusie

COVID-19 może dawać różne powikłania, nie tylko ciężkie zapalenie płuc, które niszczy komórki oraz tkanki w płucach, prowadząc do upośledzenia funkcji tego narządu [3] [10]. Inne możliwe powikłania po COVID-19 dotyczące układu oddechowego to [10] [11]: 

• ostra niewydolność oddechowa (stan zagrożenia życia),
• zwłóknienie płuc. 

Rozwojowi wielu wspomnianych problemów zdrowotnych można zapobiec, stosując znane powszechnie sposoby zapobiegania zapaleniu płuc, takie jak [1]: 

• dbanie o higienę jamy ustnej, 
• niepalenie tytoniu, 
• przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia, 
• stosowanie szczepień profilaktycznych — na grypę, przeciw COVID-19 oraz przeciwko bakteriom Streptococcus pneumoniae. 

W szczególności dbać o siebie powinny osoby ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na zapalenie płuc po COVID — pacjenci w podeszłym wieku, z zaburzeniami odporności lub chorobami przewlekłymi [1].

Różnice kliniczne między koronawirusem a zapaleniem płuc

Objawy zapalenia płuc po koronawirusie mają bardzo szerokie spektrum — u zakażonych pacjentów obserwuje się zarówno łagodne dolegliwości, takie jak suchy kaszel lub ból głowy, przez ból płuc po COVID, po objawy niewydolności oddechowej, niewydolności nerek, a nawet nagłe zatrzymania krążenia [11]. Aby móc łatwiej rozróżniać symptomy kliniczne zapalenia płuc i COVID-19, można skorzystać z aplikacji stworzonej przez Jessikę Hamzelou, dziennikarza naukowego oraz redaktora, specjalizującego się w tematyce zdrowia, nauk medycznych i biotechnologii [13]. 

Podzieliła ona objawy COVID-19 na kilka grup [13]: 

• nieżyt żołądkowo-jelitowy — utrata węchu i apetytu, ból głowy, ból gardła, ból w klatce piersiowej, bez kaszlu, 
• objawy grypopodobne bez gorączki — ból głowy, utrata węchu, kaszel, ból gardła oraz bóle mięśni,
• objawy grypopodobne z gorączką — ból głowy, utrata węchu, kaszel, ból gardła oraz bóle mięśni, a dodatkowo utrata apetytu i gorączka,
• zaburzenia neurologiczne — zaburzeniom towarzyszą: ból głowy, utrata węchu, kaszel, bóle w klatce piersiowej i gorączka,
• zmęczenie — nadmiernemu zmęczeniu towarzyszą: ból głowy, utrata węchu, kaszel, bóle w klatce piersiowej i gorączka,
• objawy „brzuszne” i oddechowe — ból głowy, gorączka, utrata węchu i apetytu, kaszel, ból gardła i klatki piersiowej, duszności, biegunka, ból brzucha, bóle mięśni, dezorientacja i zmęczenie. To najcięższy zespół objawów — nawet połowa pacjentów, u których je zaobserwowano, wymaga hospitalizacji [11].  

Ile trwa zapalenie płuc po COVID? Zmiany w płucach po COVID o charakterze łagodnym ulegają stopniowej redukcji po ponad dwóch tygodniach [11], natomiast pacjenci zgłaszają jeszcze przez długi czas obecność objawów takich jak: kaszel czy duszność, prawdopodobnie jest to związane z procesem włóknienia płuc lub nadreaktywnością oskrzeli po infekcji [13]. Natomiast po ostrym epizodzie infekcji wirusem SARS-CoV-2 obserwuje się tzw. „long COVID” czyli przewlekle utrzymywanie się objawów takich jak: bóle mięśni, zaburzenia węchu, zmęczenie [11]. 

->