Wilk – choroba wywoływana przez zimny beton. Prawda, czy mit?

„Dostać wilka”, „złapać wilka” — choroba odbytu o tej nazwie może znacznie pogorszyć jakość życia. Czy jej przyczyną jest rzeczywiście siedzenie na zimnym podłożu? Jakie schorzenia są określane mianem „wilka”? Na czym polega leczenie tego wstydliwego problemu? Odpowiadamy na pytania w niniejszym artykule.

Co kryje się pod sformułowaniem „dostać wilka”?

Zacznijmy od tego, co to znaczy „dostać wilka”. Frazeologizm ten oznacza przeziębienie w wyniku siedzenia na czymś zimnym, np. na kamieniu [1]. Natomiast zgodnie z żargonem medycznym sformułowanie „dostać wilka od siedzenia na betonie” czy też „złapać wilka” jest jednoznaczne z zachorowaniem na zakrzepicę żylaków odbytu (inaczej zapalenie splotów limfatycznych okołoodbytniczych) [2]. Chorobę zwaną wilkiem można poznać po silnym bólu oraz świądzie okolic odbytu, charakterystyczne dla niej jest także krwawienie z odbytu [3]. Nie jest znana jej dokładna przyczyna, jednak czynniki ryzyka, które ją warunkują to nie siedzenie na zimnym betonie, lecz: przewlekłe zaparcia, siedzący tryb życia czy też ciąża i poród. 

• Obfite krwawienie z odbytu — co może oznaczać?
• Przetoka odbytu – jak ją wyleczyć? Objawy i przyczyny
• Szczelina odbytu — leczenie. Przyczyny

Wilk – przyczyny powstawania chorób

Poza zakrzepicą żylaków odbytu istnieją również inne schorzenia, o których przyjęło się, że można je złapać od zimnego betonu. Należą do nich [2]: 

• hemoroidy, 
• rwa kulszowa,
• zapalenie pęcherza moczowego.

W przypadku podejrzenia któregokolwiek z powyższych schorzeń warto skonsultować się z lekarzem. Przy łagodniejszych objawach dobrym rozwiązaniem będą e-wizyta oraz recepta przez Internet, natomiast jeśli symptomy są zaostrzone i znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie, nie należy zwlekać z wizytą w gabinecie proktologa. Poniżej omawiamy przyczyny powstawania chorób określanych mianem „wilka”, wraz z powszechnie znanymi sposobami diagnozowania oraz leczenia.

Hemoroidy

Hemoroidy (żylaki odbytu) są często nazywane potoczne „wilkiem”, a zachorowanie na nie jest określane jako „złapać wilka”. Choroba odbytu nie wynika jednak z siedzenia na zimnym podłożu, do jej powstania przyczynia się równoczesne zaistnienie kilku czynników takich, jak np. [4]: 

• ciąża, 
• częste dolegliwości gastryczne — biegunki, nawykowe zaparcia,
• siedzący tryb życia,
• współistnienie innej choroby, np. marskości wątroby lub wrodzonego braku zastawek żylnych w żyłach trzewnych.

Zatem hemoroidy od siedzenia na zimnym to mit. O wiele ważniejszym czynnikiem warunkującym wystąpienie tego schorzenia jest niedobór ruchu w codziennym życiu. 

Choroba wilk — objawy hemoroidów

Chorobę hemoroidalną można poznać po dyskomforcie towarzyszącym wypróżnieniom, charakterystyczne oznaki to także krew w stolcu, świąd i pieczenie odbytu oraz uczucie niecałkowitego wypróżnienia [4]. Diagnostyka wymaga przeprowadzenia badania proktologicznego, dodatkowo wykonywana jest także kolonoskopia, celem wykluczenia innych przyczyn niepokojących objawów [4]. 

Rwa kulszowa

„Wilkiem” nazywana jest często rwa kulszowa, czyli ostry ból odczuwany w dolnym odcinku kręgosłupa, nasilający się podczas poruszania się czy nawet kaszlu [5]. Potocznie określana jako korzonki choroba wynika jednak nie z siedzenia na zimnym betonie, a z ucisku nerwu kulszowego w kanale kręgowym przez fragment zwyrodniałego krążka międzykręgowego, przyczyną mogą być również: podrażnienie korzeni nerwowych lub inne patologie, np. choroby nowotworowe [5]. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia rwy kulszowej to [5]: 

• dźwiganie ciężkich przedmiotów, 
• otyłość, 
• pozostawanie długo w wymuszonej pozycji (np. za kierownicą pojazdu).

W przypadku wystąpienia ataku rwy kulszowej bardzo ważne jest, aby nie obciążać nadmiernie kręgosłupa. Poszkodowany powinien przyjąć pozycję leżącą, na boku lub plecach, z ugiętymi lub uniesionymi nogami. Dodatkowo można zastosować doustne leki przeciwbólowe dostępne bez recepty lub maści o działaniu przeciwbólowym (np. na bazie Cannabis) [5]. Jeśli brak poprawy, konieczna jest pilna wizyta lub konsultacja z lekarzem. Specjalista przepisze silniejsze leki przeciwbólowe, leki rozluźniające mięśnie lub, jeśli istnieją ku temu wskazania medyczne — opioidy. 

Zapalenie pęcherza moczowego

Zapalenie pęcherza moczowego także jest nazywane „wilkiem”. Tymczasem choroba ta wynika z obecności w drogach moczowych bakterii, najczęściej z gatunku Escherichia coli [6]. Drobnoustroje mogą się przedostać do cewki moczowej z odbytu, np. podczas stosunku płciowego. Czynniki ryzyka to [6]: 

• ciąża, 
• cewnikowanie,
• płeć żeńska (ze względu na niewielką odległość pomiędzy odbytem a ujściem cewki moczowej), 
• wady rozwojowe układu moczowego. 

Choroba wilk — objawy zapalenia pęcherza moczowego

Charakterystyczne objawy zapalenia pęcherza moczowego obejmują: ból podbrzusza, dyskomfort podczas oddawania moczu, potrzebę częstego oddawania moczu oraz uczucie nie do końca wypróżnionego pęcherza moczowego [6]. 

Wilk – jak leczyć te dolegliwości?

Spośród wszystkich wymienionych jednostek chorobowych, najprędzej można się nabawić od siedzenia na zimnym kamieniu zapalenia pęcherza moczowego. Nie bezpośrednio co prawda, lecz pośrednio, w wyniku przeziębienia organizmu, co skutkuje zwiększoną podatnością na infekcje bakteryjne. Leczenie tzw. wilka zależy od rodzaju choroby. W przypadku zakrzepicy żylaków odbytu stosuje się metody zachowawcze, natomiast najszybciej ulgę przyniesie interwencja chirurgiczna [3]. 

Jak leczyć wilka odbytu w postaci hemoroidów? W tym przypadku terapia może mieć także charakter zachowawczy (wdrożenie diety przeciwzaparciowej, stosowanie leków przeciwzapalnych oraz takich, które zwiększają napięcie ścian naczyń żylnych). Przy hemoroidach stosowane są również metody zabiegowe („gumkowanie”, skleroterapia, koagulacja energią cieplną, krioterapia, podwiązanie tętnic doprowadzających krew do hemoroidów lub w cięższych przypadkach wycięcie guzków krwawniczych) [4]. Natomiast sprawdzone domowe sposoby na wilka to: zimne okłady z lodu, smarowanie okolic odbytu olejem rokitnikowym oraz nasiadówki w naparze z kory dębu.

Leczenie rwy kulszowej ma charakter zachowawczy — poza farmakoterapią bardzo ważne są [5]: 

• modyfikacja stylu życia, 
• odpoczynek w łóżku (ale nie przekraczający 4-5 dni),
• stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych,
• uczęszczanie na specjalnie opracowane zajęcia rehabilitacyjne,
• unikanie sytuacji, w których kręgosłup ulega przeciążeniu. 

Operacje są przeprowadzane u niewielkiego odsetka pacjentów, kiedy rwa kulszowa wywołuje dodatkowe objawy, takie jak np. niedowłady kończyny dolnej, zaburzenia czucia czy też problemy z mikcją [5]. Tymczasem leczenie zapalenia pęcherza moczowego opiera się na antybiotykoterapii [6]. 

Wilk choroba — ile trwa leczenie?

Czas leczenia zakrzepicy  żylaków odbytu, choroby hemoroidalnej czy też zapalenia pęcherza moczowego zależy od stopnia zaawansowania schorzenia i może trwać od kilku dni do nawet kilkunastu tygodni. Natomiast rwa kulszowa należy do chorób przewlekłych — dla tej grupy schorzeń charakterystyczne jest to, że nie da się ich wyleczyć, ale u pacjenta mogą się pojawić tzw. okresy remisji, czyli bezobjawowe.