Torbiele w piersiach — objawy, leczenie i przyczyny

Niektóre torbiele w piersiach mogą pozostać niezauważone, natomiast inne przyczyniają się do bólu, tkliwości piersi lub nawet odpowiadają za powstanie podejrzanej guzowatości. Czy torbiele w piersiach są groźne? Na czym polega ich diagnostyka i leczenie? Czy istnieją jakieś skuteczne domowe sposoby na torbiele w piersiach? Odpowiadamy na wszystkie pytania w artykule.

Przyczyny torbieli w piersiach

Co to torbiel w piersiach? Tak nazywa się struktura o owalnym lub okrągłym kształcie, wypełniona płynem, zlokalizowana w jednej lub obu piersiach [1]. Torbiele w piersiach według niektórych źródeł pojawiają się najczęściej u kobiet w wieku 40 lat [1], natomiast według innych — w wieku pomiędzy 45-50 lat [3]. Ich powstawanie ma związek z naturalnymi zmianami hormonalnymi zależnymi od wieku, jakie zachodzą w organizmie  [2]. 

• Torbiel Bakera – czym jest, jak się objawia i jak ją leczyć?
• Torbiel na jajniku — objawy. Jak rozpoznać, że dzieje się coś niepokojącego?

Torbiele piersi należą do zmian łagodnych, nie należy ich mylić z rakiem [2]. Czasami zdarza się, że w obrębie piersi występuje więcej niż jedna torbiel, naukowcy zbadali również związek pomiędzy stosowaniem hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) i obecnością torbieli, okazuje się, że kobiety, które stosują HTZ, są bardziej narażone na ich wystąpienie [3]. 

Torbiele w piersiach są znajdowane zazwyczaj przypadkowo, podczas rutynowego badania USG piersi lub mammografii. W przypadku podejrzenia jakichś nieprawidłowości kobieta jest kierowana na dalsze badania. Warto korzystać z faktu, iż w dzisiejszych czasach dostęp do lekarza jest znacznie ułatwiony, szybka reakcja oraz wykonanie odpowiednich badań mogą uchronić przed rozwojem różnych chorób piersi, w tym również rakiem. Rozwiązania takie jak recepta przez Internet czy też konsultacja z lekarzem przez telefon, znacznie przyspieszają moment udzielenia pacjentce pomocy. 

Torbiele w piersiach — objawy

Torbiele piersi zwykle nie dają żadnych objawów. Zmiany te mogą być miękkie lub twarde, natomiast ich wymiary wynoszą od kilku milimetrów do kilku centymetrów [2]. Duże torbiele piersi da się wyczuć pod skórą. 

Czy torbiele w piersiach bolą? 

Czasami zdarza się, że zmiany te przyczyniają się do nadmiernej tkliwości piersi lub dyskomfortu, a nawet bólu. Tak może się manifestować np. mastopatyczny torbiel piersiowy. Objawy te mają związek ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w kobiecym organizmie [1] [2]. 

Dysplazja piersi a torbiele 

Torbiele są uznawane za objaw łagodnej zmiany, tzw. dysplazji piersi, inaczej mastopatii.  Zwyrodnienie tkanki gruczołowej i tłuszczowej sutka należy w większości przypadków do zmian łagodnych, nienowotworowych [9] [10]. Aby się co do tego upewnić, warto wykonać badania obrazowe, takie jak USG piersi oraz mammografia. 

Rak piersi a torbiele w piersiach

Torbiele w piersi same w sobie nie zwiększają ryzyka zachorowania na raka piersi [1]. Warto jednak zachować czujność i zgłaszać lekarzowi wszystkie zauważone zmiany w piersiach, ponieważ niektóre z nich mogą świadczyć o początku choroby nowotworowej.

Wczesne objawy raka piersi to między innymi [4]: 

• asymetria piersi, 
• charakterystyczne zaciągnięcie skóry lub brodawki sutkowej, 
• dobrze wyczuwalny, twardy, ale niebolesny guz w piersi,
• jednostronny wyciek z brodawki sutkowej,
• w przypadku kobiet karmiących — niechęć dziecka do ssania chorej piersi,
• zaczerwienienie lub obrzęk skóry wokół piersi, 
• zmiany w wyglądzie brodawki sutkowej — pogrubienie, nietypowy kolor, owrzodzenia. 

Natomiast do najbardziej znanych czynników rozwoju raka piersi należą [5]: 

• choroby piersi — ryzyko rozwoju raka jest większe, gdy zdiagnozowano np. nadmierny rozrost komórek przewodu mlecznego (ADH), 
• czynniki genetyczne — występowanie raka piersi w rodzinie wiąże się z większym ryzykiem, 
• czynniki hormonalne — ryzyko jest większe u kobiet, u których miesiączka wystąpiła bardzo wcześnie, a także tych, u których późno nadeszła menopauza. Z częstością występowania raka piersi ma związek również wiek, w którym kobieta zachodzi w pierwszą ciążę, ryzyko wzrasta, gdy kobieta rodzi po raz pierwszy, mając więcej niż 30 lat, 
• stosowanie antykoncepcji hormonalnej — preparaty zawierające progesteron oraz estrogeny, a także hormonoterapia zastępcza mogą wpływać na ryzyko rozwoju nowotworu,
• starszy wiek — zaobserwowano wzrost zachorowalności po 35. roku życia, natomiast najwięcej przypadków dotyczy osób w wieku pomiędzy 50 a 70 lat. 

Wcześnie wykryty rak piersi w stadium przedinwazyjnym jest możliwy do wyleczenia [5]. Dlatego bardzo ważne jest, aby po zauważeniu jakichkolwiek niepokojących objawów nie zwlekać z wizytą u lekarza i jak najszybciej wykonać zlecone badania.

Jak diagnozuje się torbiele w piersiach?

Torbiele w piersiach są rozpoznawane podczas badania piersi, USG piersi lub mammografii. W szczególności metody ultrasonograficzne są pomocne w ustaleniu, czym jest zaobserwowana zmiana [2]. Torbiele wymagają poważniejszej diagnostyki dopiero wtedy, gdy pacjentka odczuwa z ich powodu silne dolegliwości bólowe lub zmiany wyróżnia duży rozmiar. Wtedy lekarz może podjąć decyzję o biopsji, opróżnieniu torbieli z płynnej treści lub diagnostyce hormonalnej [7]. Pilnej diagnostyki oraz różnicowania z nowotworem wymagają także torbiele złożone, po ich rozpoznaniu lekarz może zlecić badanie histopatologiczne. 

Torbiele w piersiach a tarczyca

Ciekawym zagadnieniem, jeśli chodzi o diagnozowanie i leczenie torbieli piersiowych, jest związek powstawania tych zmian z chorobami tarczycy. Wiele badań naukowych wykazało bowiem, że schorzenia związane z tarczycą i piersiami są ze sobą powiązane i często współwystępują razem [11]. 

Leczenie torbieli w piersiach — jak przebiega?

Torbiele w piersiach najczęściej nie wymagają leczenia ani dalszej obserwacji. Wiele pacjentek zastanawia się, czy torbiele w piersiach mogą zniknąć. Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca — zmiany mogą bowiem ustąpić samoistnie [2]. 

Jeśli chodzi o domowe sposoby na torbiele w piersiach, zwolennicy naturalnego podejścia do tego typu zmian uważają, że istotne znaczenie dla skuteczności leczenia ma unikanie stresu oraz stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety. W obliczu faktu, iż otyłość i wysoka zawartość tłuszczów zwierzęcych w diecie nie pozostaje bez wpływu na gospodarkę hormonalną, która z kolei może wpływać na powstawanie torbieli, warto zadbać o to, aby w diecie znalazły się [8]: 

• chude mięso, 
• naturalne produkty sojowe,
• owoce i warzywa bogate w witaminy, karotenoidy oraz kwas foliowy, 
• ryby. 

Natomiast należy unikać nasyconych kwasów tłuszczowych poprzez ograniczenie spożycia czerwonego mięsa (wieprzowiny, wołowiny, baraniny), produktów przetworzonych (pasztety, wędliny) oraz produktów mlecznych [8]. Niewskazane jest również spożywanie dużych ilości cukru, nie tylko ze względu na torbiele w piersiach, ale również ryzyko rozwoju raka piersi [8]. 

Dopiero w sytuacji, gdy torbiele piersi przyczyniają się do pogorszenia jakości życia, można im zaradzić poprzez nakłucie za pomocą cienkiej igły i odciągnięcie płynu, operację lub leczenie hormonalne (metodę ustala lekarz) [2]. Wszelkie inne sposoby, takie jak np. maść na torbiele w piersiach, raczej nie pomogą, chyba że ich stosowanie zostało zalecone przez lekarza specjalistę. 

Jeśli nietypowe guzki w piersiach to nie torbiele, lecz zmiany o charakterze złośliwym, konieczne jest włączenie leczenia onkologicznego. Co robić, gdy odkryto, że zmiana to rak, a nie torbiel piersiowy? Leczenie opiera się ono przede wszystkim o [4]: 

• metody chirurgiczne (wycięcie guza oraz, jeśli jest taka potrzeba, również węzłów chłonnych dołu pachowego), 
• radioterapię (3-tygodniowy cykl napromieniań), 
• brachyterapię (forma radioterapii), 

Radykalna amputacja piersi (radykalna mastektomia) następuje jedynie w wybranych przypadkach, gdy leczenie oszczędzające jest niemożliwe lub rak jest w zbyt zaawansowanym stadium [4] [5].