Ropień płuca – objawy, przyczyny i diagnostyka. Jak leczyć?

Napisano 07.06.2022 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 4 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Ropień płuca to niebezpieczny stan, który wymaga jak najszybszego rozpoznania i wdrożenia antybiotyku. Może pojawiać się u osób dorosłych, jednak występuje również u małych dzieci. Przyczyny ropni są różne, w tym również te związane ze źle leczonym zapaleniem płuc czy też efektem zachłyśnięcia wymiocinami, jednak w efekcie dochodzi do wytworzenia w okolicy płuca zbiornika o treści ropnej. Ropnie często są efektem zakażenia bakteryjnego, a chorobie towarzyszy wysoka temperatura i dreszcze, ponadto charakteryzuje się kaszlem, któremu towarzyszy ropna plwocina. Wyróżnić można ropnie pierwotne i wtórne. W przypadku osób cierpiących na te wtórne, konieczne może być usunięcie ropnia obejmujące częściowo tkankę płucną, a tym już zajmuje się chirurgia. Na czym polega diagnostyka i jakie jest rokowanie w tym przypadku? Kiedy koniecznie pacjenta powinien zbadać lekarz i czy choroba może być śmiertelna?

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Czym jest ropień płuca?

Ropień na płucach to poważna dolegliwość, która pojawiać może się zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Charakteryzuje ją obecność miąższu płuca wypełnionego zbiornika ropy, który odgraniczony jest od tkanki torebką włóknistą. Ropień płuca często ma podłoże bakteryjne i towarzyszy martwicy tkanki. Zazwyczaj za infekcję odpowiadają gronkowce (np. Staphylococcus aureus), bakterie beztlenowe, Klebsiella pneumoniae, czy też Pseudomonas aeruginosa. Wyróżnić można ostry ropień płuca (zmiana utrzymuje się nie dłużej niż sześć tygodni) oraz ropień przewlekły, który jest znacznie trudniejszy w leczeniu. Inny podział to natomiast ten zależny od przyczyny pojawiania się ropnia płuc. Wówczas mówi się o ropniu płuc pierwotnym i wtórnym. Ropień pierwotny to efekt infekcji. Ropień wtórny to natomiast efekt obecności ciała obcego bądź nacieku nowotworowego.

Czytaj także:

Leczenie w przypadku ropnia jest długotrwałe i wiąże się ze stosowaniem antybiotyków, które dostępne są wyłącznie na receptę. Można wówczas korzystać z recepty online, która nie wymaga od pacjenta opuszczania domu i dojazdu do lekarza, ponadto może być wystawiona zaledwie w kilka minut, bez konieczności wcześniejszej rejestracji.

Ropień płuca — przyczyny

Do powstawania ropnia płuca prowadzić mogą różne czynniki. U osób dorosłych ropień płuca przyczyny najczęściej ma związane na przykład z nowotworami płuc. Ropień może również tworzyć się w konsekwencji wcześniej przebytego zapalenia płuc. Możliwy jest np. ropień na płucach po Covid, któremu towarzyszyło zapalenie płuc. Niekiedy ponadto ropień płuca pojawia się jako powikłanie niewłaściwego leczenia zapalenia płuc. U młodszych dzieci natomiast to nie nowotwór, tylko ciało obce przedostające się do oskrzeli przyczynia się zwykle do tego, że rozwinie się ropień płuca. Jeśli z jakiegoś powodu dochodzi do gromadzenia się wydzieliny oskrzelowej, powstają sprzyjające warunki dla infekcji pochodzenia bakteryjnego.

Możliwe są również inne przyczyny tego, że pojawi się u pacjenta ropień płucny. Powodem może być na przykład przedostanie się do światła oskrzeli treści z żołądka. Nie jest to częsta sytuacja, ale może dotyczyć między innymi osób zmagających się z nasilonymi wymiotami, które zachłysną się treścią pokarmową, czy też po reanimacji bądź płukaniu żołądka, a nawet stanie upojenia alkoholowego. Czynnikami ryzyka są także niektóre choroby jamy ustnej oraz przewodu pokarmowego, ponadto problemem mogą być w tym przypadku dolegliwości takie jak brak odruchu kaszlowego, czy też zaburzenia przełykania. Sok żołądkowy jest kwaśny i żrący, więc jego przedostanie się w rejon tkanki płucnej przyczynia się do jej uszkodzenia, a dodatkowo zaczynają się procesy gnilne resztek pokarmowych, co w konsekwencji może prowadzić do infekcji bakteryjnej oraz powstania ropnia płuca.

W niektórych przypadkach ponadto ropień w płucach może tworzyć się jako powikłanie zawału płuca, urazu tkanki piersiowej, niedodmy, zaburzeń odporności, a nawet stosowania leków o działaniu immunosupresyjnym. Może prowadzić do niego też chemioterapia, poza tym może być też efektem wrodzonych wad układu oddechowego, takich jak torbiele, ponadto rozwinąć może się w jamach po chorobie, jaką jest gruźlica.

Objawy ropnia płuca

Ropień płuca objawy dawać może w postaci wysokiej gorączki i dreszczy, a także wyraźnych szmerów oskrzelowych. Pacjenci z ropniem płuca zwykle mają złe samopoczucie i uczucie rozbicia, ponadto towarzyszy im zaczerwienienie, tkliwość i ciepłota skóry w okolicy powierzchownie umiejscowionego ropnia. Kaszel i odpluwanie mętnej plwociny o nieprzyjemnym zapachu to kolejny objaw, jaki daje ropień na płucu, ponadto zaobserwować można wyraźne osłabienie, nocne poty i spadek masy ciała. Zaobserwowanie u siebie lub bliskiej osoby podobnych objawów jest wskazaniem do pilnego kontaktu z lekarzem, gdyż nieleczony odpowiednio ropień płuca powikłania może mieć poważne, w tym również prowadzić może do przetoki oskrzelowo-opłucnowej, ponadto rozwinąć może się posocznica, a nawet dojść może do śmierci.

Rozpoznanie ropnia płuca — jakie badania należy wykonać?

Podejrzenie, że pacjent ma ropnia płuca wymaga kontaktu z lekarzem. Po wywiadzie lekarskim i badaniu przedmiotowym chory zapewne zostanie skierowany na badania krwi. Szczególnie należy zwrócić uwagę na poziom białych krwinek oraz poziom CRP, gdyż podwyższenie tych parametrów może wskazywać na stan zapalny, który właśnie się toczy. To jeszcze za mało, by zdiagnozować ropień płuca, dlatego pacjent zapewne skierowany zostanie również na badanie RTG klatki piersiowej. Dodatkowo może być pomocna bronchoskopia. Zabieg bronchoskopii ma na celu pobranie od chorego pacjenta materiału histopatologicznego. Możliwe jest wykonanie posiewu, dzięki czemu łatwiejsze będzie ustalenie terapii celowanej.

Jak wygląda leczenie ropnia płuca?       

Jeśli u pacjenta zdiagnozowany zostanie ropień płuca, leczenie obejmuje między innymi antybiotykoterapię. Lekami pierwszego rzutu w tym przypadku są penicylina benzylowa i klindamycyna, metronidazol i amoksycylina. Nie zawsze jednak leki te okazują się skuteczne, dlatego w miarę możliwości zaleca się stosowanie antybiotykoterapii celowanej, która jednak wymaga wcześniejszego pobrania materiału do antybiogramu. Gdy pacjent ma ropień płuca, antybiotykoterapia stosowana jest często długotrwale, nawet przez kilka tygodni. Na początku antybiotyki podaje się dożylnie, a następnie przechodzi się na antybiotykoterapię doustną. Ropień płuca rokowania u pacjentów leczonych antybiotykami zazwyczaj ma dobre.

Jak leczyć ropień płuca oprócz tego? Konieczne będzie jednoczesne zastosowanie tzw. drenażu ułożeniowego. Jest to potrzebne, aby opróżnić ropień z jego zawartości. Drenaż ułożeniowy polega na takim układaniu ciała pacjenta, aby ropień miał szansę się oczyścić, opróżniając swoją zawartość do oskrzeli głównych. Jeżeli zatem ropień zlokalizowany jest na płucu prawym, ciało pacjenta ustawia się tak, by przechylone było lekko w prawo, zgodnie z przebiegiem oskrzeli. Oprócz tego stawia się na leczenie zachowawcze, bacznie obserwując jednocześnie pacjenta i reakcję jego organizmu na podawane leki.

Może zdarzyć się, że u pacjenta wystąpi przewlekły ropień płuca. Wówczas nie obserwuje się reakcji na wdrożone leczenie, gdyż antybiotyki nie są w stanie do niego dotrzeć. W takiej sytuacji zazwyczaj zaleca się operację, w czasie której usuwa się ropień wraz z fragmentem tkanki płucnej, na której jest on zlokalizowany. Operacja jest ponadto zalecana przy dużych ropniach lub ropniach przebitych, ponadto wykonuje się ją w przypadku krwotoków lub podejrzenia nowotworu płuc.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.