Duszenie w klatce piersiowej – co może oznaczać?

Dyskomfort w klatce piersiowej pojawia się pod wieloma postaciami, od intensywnego ucisku do tępego bólu. W niektórych przypadkach przemieszcza się w górę szyi, do szczęki, a następnie rozprzestrzenia się na plecy czy w dół jednego lub obu ramion. Ucisk w klatce piersiowej może być spowodowany przez wiele różnych problemów. Najbardziej poważne przyczyny dotyczą serca lub płuc. Ponieważ ból w klatce piersiowej może wskazywać na zagrażający życiu problem, ważne jest, aby szukać natychmiastowej pomocy medycznej.

Przyczyny duszenia w klatce piersiowej

Zaleca się, żeby natychmiast udać się do lekarza, jeśli odczuwa się objawy jak nagły i ostry ból w klatce piersiowej; przedłużające się uczucie ściskania czy palenia (np. w mostku); stały ucisk w środku klatki piersiowej; ból, który przemieszcza się do innych obszarów ciała; zimne poty; mdłości; a także trudności w oddychaniu. Na konsultacji specjalista wykona odpowiednie badania i przeprowadzi z pacjentem wywiad, a dzięki uzyskanym informacjom będzie mógł zaplanować dalsze działanie. Leczenie może opierać się na długotrwałym stosowaniu farmakologii. Wówczas wygodnym rozwiązaniem jest e-recepta, która pozwala na uzyskanie leków bez ponownego udawania się na wizytę.

• Czym jest odma płucna i jakie są powody jej powstawania?
• Płuca po koronawirusie, czyli co dzieje się z płucami podczas COVID-19?
• Czego objawem są zmiany włókniste w płucach?

Ból w klatce piersiowej ma wiele możliwych przyczyn, z których wszystkie wymagają pomocy medycznej. Może świadczyć o problemach z układem sercowo-naczyniowym jak:

• Zawał serca —  wynika z zablokowania przepływu krwi do mięśnia sercowego.
• Dusznica bolesna (dławica piersiowa) — jest to ucisk w klatce piersiowej na środku (w okolicy mostka) spowodowany słabym przepływem krwi do serca. Schorzenie zwykle występuje jako efekt gromadzenia się grubych płytek na wewnętrznych ścianach tętnic, które transportuję krew do serca. Płytki te zwężają tętnice i ograniczają dopływ krwi do serca, szczególnie podczas aktywności fizycznej.
• Rozwarstwienie aorty — ten zagrażający życiu stan dotyczy głównej tętnicy prowadzącej z serca (aorty). Jeśli wewnętrzne warstwy tego naczynia krwionośnego rozdzielą się, krew przedostaje się między struktury i może spowodować pęknięcie aorty.
• Zapalenie osierdzia — stan zwykle powoduje ostry ból, który nasila się podczas wdechu lub leżenia.
• Wady serca.
• Choroba wieńcowa (choroba niedokrwienna serca).

Gniecenie w klatce piersiowej może być spowodowane zaburzeniami układu pokarmowego jak:

• Zgaga — to bolesne uczucie pieczenia za mostkiem pojawia się, gdy kwas żołądkowy wypłukuje się z żołądka do przełyku.
• Zaburzenia połykania — mogą utrudniać połykanie, a nawet sprawiać ból.
• Problemy z pęcherzykiem żółciowym lub trzustką — kamienie żółciowe lub zapalenie pęcherzyka żółciowego czy trzustki mogą powodować ból brzucha, który promieniuje do klatki piersiowej.

Niektóre rodzaje bólu w klatce piersiowej są związane z urazami i innymi problemami wpływającymi na struktury tworzące ścianę klatki piersiowej, w tym:

• zapalenie chrzęstno-żebrowe,
• przewlekłe zespoły bólowe mięśni (takie jak fibromialgia),
• uszkodzone żebra.

Warto również pamiętać, że wiele chorób płuc może powodować ból w klatce piersiowej, w tym:

• Zatorowość płucna — występowanie zakrzepu krwi w płucach, co może blokować przepływ krwi do tkanki płucnej.
• Zapalenie opłucnej — czyli zapalenie błony pokrywającej płuca. Ten stan może powodować ból w klatce piersiowej, który pogarsza się podczas wdechu lub kaszlu.
• Zapadnięcie płuca — ból w klatce piersiowej związany z zapadnięciem się płuca zwykle zaczyna się nagle i może trwać godzinami. Zazwyczaj współwystępuje z dusznością.
• Nadciśnienie płucne — czyli podwyższenie ciśnienia krwi w tętnicach płucnych.
• Astma — schorzenie charakteryzujące się nadwrażliwością oskrzeli na dopływające do nich bodźce. Wówczas oskrzela zwężają się, powodując kaszel i trudności z oddychaniem.
• Zapalenie płuc — infekcja dotyka jednego lub obu płuc. Narząd jest wypełniony małymi pęcherzykami powietrza, które pomagają tlenowi dostać się do krwi. Kiedy choruje się na zapalenie płuc, te pęcherzyki powietrza ulegają stanowi zapalnemu i mogą nawet wypełnić się ropą lub płynem.

Ból w klatce piersiowej może mieć również podłoże psychogenne i przykładowo pojawiać się podczas ataków paniki. Jest to krótkotrwałe, nieoczekiwane uczucie niepokoju i strachu, które może powodować duszność i dolegliwości bólowe w klatce piersiowej. Można również zaobserwować przyspieszenie bicia serca i oddechu, obfite pocenie się, nudności, zawroty głowy i poczucie zagrożenia.

Rodzaje duszności w klatce piersiowej

Duszność w klatce piersiowej może być rozróżniana pod względem trwania objawów. Wówczas mowa o duszności przewlekłej (która ma powolny przebieg, a symptomy utrzymują się przez dłuższy okres), duszności podostrej (występującej nagle — w ciągu kilku godzin czy dni), a także duszności ostrej (również pojawiającej się gwałtownie i narastającej w intensywny sposób w krótkim czasie).

Duszność można również skategoryzować, skupiając się na fazie oddechowej. Wyróżnia się duszność wdechową (związaną z problemami z nabieraniem powietrza do płuc) oraz duszność wydechową (charakteryzującą się niemożnością spokojnego opróżnienia płuc z powietrza).

Jak diagnozuje się duszności?

Ból i duszność w klatce piersiowej nie zawsze oznacza atak serca. Niemniej w przypadku wystąpienia nieprzyjemnych dolegliwości należy jak najszybciej udać się do specjalisty, który wykona odpowiednie testy.

Przede wszystkim warto wykonać badania krwi w celu sprawdzenia podwyższonego poziomu niektórych białek lub enzymów, które zwykle występują w mięśniu sercowym. Uszkodzenie komórek serca w wyniku zawału serca może spowodować wyciek tych białek lub enzymów do krwi w ciągu kilku godzin od wystąpienia problemu.

Wykonuje się również próby wysiłkowe, które pozwalają zmierzyć, jak organizm reaguje na wysiłek. Istnieje wiele rodzajów testów np. chodzenie po bieżni czy pedałowanie na rowerze stacjonarnym, podczas których pacjent jest podłączony do EKG.

Podczas diagnozowania duszności i bólu w klatce piersiowej stosuje się również badania obrazowe jak:

• Elektrokardiogram (EKG) — badanie pozwala zmierzyć aktywność elektryczną serca. Na klatce piersiowej, a czasami na rękach i nogach umieszcza się lepkie plastry (elektrody). Odchodzą od nich przewody, które wyświetlają na komputerze wyniki testu. EKG może pokazać, czy serce bije za szybko, za wolno lub wcale. Ponieważ uszkodzony mięsień sercowy nie przewodzi sygnałów elektrycznych w typowy sposób, EKG może wykazać, że czy nastąpił zawał serca.
• Rentgen klatki piersiowej (RTG) — zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej może pokazać stan płuc oraz wielkość i kształt serca i głównych naczyń krwionośnych, a także ujawnić problemy z płucami, takie jak zapalenie płuc lub zapadnięcie płuca.
• Tomografia komputerowa (TK) — pomoże wykryć zmiany strukturalne np. obecność zakrzepu krwi w płucach (zatorowość płucną) lub rozwarstwienie aorty.
• Echokardiogram — wykorzystuje fale dźwiękowe do wytworzenia obrazu wideo serca w ruchu. Małe urządzenie można wprowadzić do gardła, aby uzyskać lepszy widok różnych części narządu.

Duszenie w klatce piersiowej – jak sobie z nim poradzić?

Leczenie duszenia w klatce piersiowej zależy od przyczyny bólu. Może obejmować przyjmowanie leków oraz wykonanie zabiegu chirurgicznego. Po przeprowadzeniu zaleconych badań i otrzymaniu wyników lekarz zaproponuje odpowiednie postępowanie, dostosowując je do potrzeb pacjenta.

Specjalista może również zalecić wprowadzenie zmian w stylu życia w tym:

• stosowania diety pełnej wartości odżywczych,
• rozpoczęcia regularnej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności,
• osiągnięcia i utrzymania prawidłowej wagi,
• ograniczenia ilości wypijanego alkoholu,
• zrezygnowania z palenia wyrobów tytoniowych,
• monitorowania poziomu stresu i efektywnego radzenia sobie z trudnymi sytuacjami,
• a w przypadku gdy pojawiają się problemy natury psychogennej — skorzystania z pomocy specjalisty od zdrowia psychicznego (w tym rozpoczęcia terapii).

Przede wszystkim należy dostosować się do zaleceń lekarskich — przyjmować przepisane leki, udać się na zalecony zabieg chirurgiczny, a także przychodzić na systematyczne kontrole. Warto również wspomnieć, że leczenie może być kompleksowe i skupiać się na kilku dziedzinach, które powodują problemy.