Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Pacjent, który podejrzewa u siebie infekcję koronawirusem, miał bliski kontakt z osobą, w której organizmie wykryto wirusa, czy też wyjeżdża za granicę, zobowiązany jest do przeprowadzenia badania na obecność Covid-19. Skierowanie na test można otrzymać od lekarza – także jeśli pacjent jest po szczepieniu, ale pojawiły się u niego objawy sugerujące infekcję. Uzyskanie skierowania możliwe jest także przez Internet, więc lekarz nie jest do niego niezbędny – wystarczy w tym celu wypełnić formularz na stronie rządowej, a gdy są wskazania, skierowania wystawiane są automatycznie. W laboratorium badanie można wykonać również prywatnie, co rekomendowane jest chociażby w przypadku podróży zagranicznych. Dostępne są jednak różne rodzaje testów na Covid, więc wybór odpowiedniego może być dla pacjenta kłopotliwy. Sprawdź, czym różnią się poszczególne testy i które z nich zaleca się wykonać w jakich przypadkach!
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Rodzaje testów na COVID-19 – test antygenowy
W diagnostyce koronawirusa wykorzystywane są różne rodzaje testów na Covid, a jednym z przykładów służących do szybkiego wykrywania infekcji istniejącej są testy antygenowe. Wykonywane są one na bazie materiału pobieranego z nosogardzieli pacjenta przez specjalnie przeszkolonych w tym celu specjalistów. Wymaz wykonywany przed testem umożliwia dokonanie analizy próbki pod kątem obecności cząsteczek wirusa. Wykonane na czas testy antygenowe potwierdzają zakażenie, jednak ich wynik negatywny nie zawsze musi oznaczać, że do infekcji nie doszło. Biorąc pod uwagę to, jakie rodzaje testów na Covid występują, należy zaznaczyć, że testy antygenowe są mniej czułe od testów molekularnych, jednak ich niewątpliwą zaletą jest szybkość otrzymania wyniku, cena, a także brak konieczności stosowania specjalistycznej aparatury.
Należy pamiętać, że pacjentów z dodatnim wynikiem testu na koronawirusa (w tym także dodatnim wynikiem testu wykonywanego metodą antygenową) kieruje się w izolację, która trwać powinna minimum 10 dni. Ma to na celu między innymi ochronę populacji od szerzenia się zakażeń. W tym czasie zalecane jest pozostawanie w domu i szczególna dbałość o swój organizm. Jeśli okaże się, że infekcji towarzyszą nieprzyjemne dolegliwości i pacjent potrzebuje leków redukujących te objawy, postawić może na zdalną konsultację z lekarzem z możliwością uzyskania e-recepty. Niewątpliwie e-recepta online pozwala na szybki kontakt z lekarzem, co może mieć znaczenie, gdy chory pilnie potrzebuje leków. Oczywiście ich wykupienie należy pozostawić osobie zdrowej – w tym celu należy przekazać jej czterocyfrowy kod e-recepty oraz swój numer PESEL, który stanowić będzie uwierzytelnienie w tym przypadku.
Rodzaje testów na COVID-19 – test RT-PCR
Wymieniając rodzaje testów na Covid, wspomnieć należy również o teście molekularnym, który wykonywany jest metodą RT-PCR. Pozwala on na wykrycie zakażenia wirusem z wysoką dokładnością, gdyż podczas badania oznaczany jest materiał genetyczny SARS-CoV-2. Zastosowanie tego testu pozwala potwierdzić infekcję patogenem (wynik pozytywny), jednak wynik negatywny nie zawsze świadczyć musi o tym, że do infekcji nie doszło. Jeśli na przykład test zostanie wykonany w niewłaściwym czasie lub nieprawidłowo (np. nie na czczo, czy też bezpośrednio po posiłku), może dać wynik fałszywie negatywny. Mimo wszystko jednak uważa się, że czułość i dokładność testów PCR jest znacznie większa od testów antygenowych. Są to jednak jednocześnie testy droższe, wymagające specjalistycznej aparatury, a także dłuższego oczekiwania na wynik tego badania na Covid-19. Rodzaje testów antygenowe i molekularne wykonywane są z wymazu pobranego z gardła bądź nosa pacjenta i można otrzymać na nie skierowanie, jeśli pacjent jest objawowy lub miał bliski kontakt z osobą chorą.
Rodzaje testów na COVID-19 – test na przeciwciała
Diagnostyka dopuszcza różne rodzaje testów na Covid. Jeśli zatem zastanawiasz się, jakie są rodzaje testów na koronawirusa, musisz wiedzieć również o możliwości wykonania testów na przeciwciała. Testy serologiczne nie służą jednak do potwierdzenia aktywnej infekcji (choć mają szansę czasem wyjść pozytywnie jeszcze w czasie trwania takowej infekcji). Wykonuje się je w celu sprawdzenia odporności po przebyciu w przeszłości infekcji Covid-19 lub weryfikacji potencjalnie bezobjawowo przebiegającej choroby. Wykrycie przeciwciał w próbce świadczy o tym, że pacjent miał kontakt z wirusem. Oznaczać można nie tylko obecność (lub nie) przeciwciał (testy jakościowe), ale również ich ilość w próbce (testy ilościowe). Badanie na przeciwciała przydatne może być ponadto po szczepieniu, by sprawdzić odpowiedź organizmu na szczepionkę. Testy na przeciwciała nie są wykonywane z wymazu. Badanie wykonuje się z próbki krwi pacjenta pobieranej z opuszka palca lub żyły łokciowej.
Rodzaje testów na COVID-19 – test płytkowy
Przeglądają rodzaje testów na Covid w sieci, pacjent może trafić również na tzw. test płytkowy. Czym jest taki test? To nic innego jak szybki test, który pozwala na oznaczenie, czy pacjent miał kontakt z białkiem wirusa SARS-CoV-2. Takie testy można wykonać samodzielnie w domu, a ich wynik może świadczyć o infekcji Covid-19 w przeszłości. Test płytkowy może wyjść dodatni również w czasie aktywnej infekcji, ale nie jest rekomendowany jako test potwierdzający zakażenie teraźniejsze. Są to rodzaje testu na Covid, które można wykonać samodzielnie w domu. Testy płytkowe kupić można w aptece, zamówić można je w Internecie, a także dostępne są w większych sieciach handlowych. Ich działanie opiera się na oznaczaniu przeciwciał, a wynik odczytuje się w sposób podobny, co wynik testów ciążowych.
Podstawowe różnice w testach
Jak widać, rodzaje testów na Covid są bardzo różne, co osobę, która nie jest „w temacie” może nieco przyprawić o zawrót głowy. Ten, kto robi test na Covid jednak nie pierwszy raz a kolejny z rzędu, z pewnością nie będzie mieć już problemu z wyborem tego optymalnego w swoim przypadku rozwiązania. Różnice między testami można wymieniać długo.
- Podstawową kwestią jest cel wykonania testu. Do sprawdzenia infekcji aktywnej wykorzystujemy badanie RT-PCR lub test antygenowy. Do sprawdzenia odpowiedzi immunologicznej na wcześniejsze zakażenie lub szczepionkę wykonujemy natomiast test serologiczny.
- Kolejną różnicą jest to, co test konkretnie oznacza. Testy molekularne oznaczają materiał genetyczny wirusa, testy antygenowe oznaczają antygeny SARS-CoV-2, a testy serologiczne oznaczają przeciwciała wytworzone w odpowiedzi na kontakt z wirusem.
- Wymieniając różnice, należy wspomnieć również o rodzaju materiału potrzebnego do badania. Testy molekularne i antygenowe wykonuje się z próbki pobranej za pośrednictwem wymazu z nosogardzieli. Testy serologiczne wykonuje się z próbki krwi pacjenta.
- Następna różnica to czas wykonania testu. Testy antygenowe i PCR mogą wyjść pozytywnie w momencie infekcji, a testy serologiczne wykonuje się przynajmniej 3 tygodnie od kontaktu z wirusem (lub 2 od wystąpienia objawów).
- Różny jest również czas oczekiwania na wyniki poszczególnych testów. Szerzej omówione będzie to jednak w dalszej części tekstu.
Rodzaje testów na COVID-19 – czy występuje różnica w ich wykonywaniu?
Warto wiedzieć, że poszczególne rodzaje testów na Covid wykonuje się nieco inaczej. Ważne jest zatem nie tyle to, kto robi test na koronawirusa, ale raczej jaki test jest wykonywany.
- Osoby, które zastanawiają się, w jaki sposób robi się test na koronawirusa, muszą wiedzieć, że badania genetyczne i antygenowe wykonuje się na podstawie wymazu z nosogardzieli. Materiał od pacjenta pobierany jest długą wymazówką, którą należy umieścić na odpowiedniej głębokości w nosie lub gardle pacjenta, a następnie pociera się nią o śluzówkę, by pobrać próbkę do badania. Wymazówka trafia następnie do specjalnego podłoża płynnego i w tym stanie przekazywana jest do dalszego badania molekularnego lub antygenowego.
- Testy serologiczne wykonuje się inaczej, gdyż materiałem badanym w tym przypadku jest próbka krwi pacjenta. Materiał do badania pobierany jest z opuszka palca lub z żyły łokciowej, zależnie od rodzaju testu i miejsca jego wykonywania. Próbka krwi analizowana jest następnie na obecność przeciwciał IgG i IgM, które mogłyby zostać wytworzone po kontakcie z koronawirusem lub w efekcie szczepienia.
Jak długo czeka się na wyniki poszczególnych rodzajów testów?
Należy pamiętać, że różne rodzaje testów na Covid to nie tylko inny sposób wykonania badania, inne przygotowania do testu, czy też inne składowe, które w badaniu są oznaczane, ale również różny czas na otrzymanie wyników. Wiesz już, w jaki sposób zrobić test na koronawirusa oraz gdzie można się na niego zgłosić, jednak jak długo czeka się potem na wynik takiego testu?
- W przypadku testów molekularnych czas oczekiwania na wyniki zazwyczaj wynosi 24 godziny od pobrania próbki, choć w niektórych przypadkach czas ten wydłużyć może się nawet do 48 godzin.
- Jeśli chodzi o testy antygenowe, ich zaletą niewątpliwie jest właśnie czas otrzymania wyniku. Są to testy nieco mniej dokładne, jednak ich wynik może być gotowy nawet w kilkanaście-kilkadziesiąt minut od wykonania badania, co cenione jest przez wiele osób. Testy antygenowe, ze względu na możliwość szybkiego otrzymania wyniku, sprawdzają się między innymi w karetkach pogotowia czy szpitalach.
- Wyniki testów serologicznych dostępne są natomiast w kilkanaście minut, jeśli mowa o testach płytkowych, które wykonuje się samodzielnie (testy jakościowe) lub w 2-3 dni, jeśli mowa o badaniach wykonywanych w laboratoriach (testy ilościowe).
Warto wiedzieć, że różne rodzaje testów na Covid i ceny mają inne. Jeśli planujemy test wykonać prywatnie, w przypadku badania RT-PCR liczyć musimy się ze znacznie wyższymi kosztami niż w przypadku testu antygenowego czy testu na przeciwciała.
Który rodzaj testów na COVID-19 jest najbardziej wiarygodny?
Wiesz już, że występują różne rodzaje testów na Covid. Oznaczają one inne składowe próbki, różny jest czas oczekiwania na wynik, wykonanie badania i przygotowania do niego, a także inna jest cena, którą należy zapłacić za badanie prywatne. Biorąc pod uwagę rodzaje testów na koronawirusa, wiele osób zastanawia się ponadto, który test daje wynik najbardziej wiarygodny. Jeśli chodzi o oznaczenie obecności koronawirusa, czyli potwierdzenie aktywnego zakażenia, nie ma co stawiać na testy serologiczne, gdyż one wykorzystywane powinny być jedynie do sprawdzenia odpowiedzi immunologicznej na wcześniejszy kontakt z wirusem. Pozostają zatem testy molekularne i antygenowe. Jak zaznaczono wcześniej, testy molekularne wyróżniają się większą dokładnością i czułością, więc to je należy uznać za najbardziej wiarygodne, jeśli chodzi o potwierdzenie lub wykluczenie zakażenia. Każdy z tych testów powinien być oczywiście wykonany w odpowiednim czasie od kontaktu z osobą chorą (czy też pojawienia się objawów), w przeciwnym razie uzyskać można wynik fałszywie negatywny.
- Wynik dodatni testu PCR oraz wynik pozytywny testu antygenowego jest wystarczający, by potwierdzić zakażenie SARS-CoV-2.
- Wynik ujemny nie wyklucza w 100% zakażenia, nawet w przypadku testu PCR, który uważa się za bardzo dokładne narzędzie diagnostyczne.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
