Rodzaje antykoncepcji mechanicznej i jej skuteczność

Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, plastrów, czy też różnych innych środków hormonalnych, które chronią przed ciążą, wyróżnia się wysoką skutecznością ochrony przed zapłodnieniem, ale konieczny jest tu kontakt z lekarzem i recepta. Naturalne sposoby antykoncepcyjne nie są natomiast zbyt skuteczne. Wyborem wielu osób jest zatem antykoncepcja mechaniczna. Najczęściej stawia się wciąż na prezerwatywę, która redukuje ryzyko przekazania chorób wenerycznych. Inną metodą jest antykoncepcyjny kapturek naszyjkowy, a także spirala. Skuteczność zastosowania metod mechanicznych będzie większa, gdy dołączy się do nich metody chemiczne. Co warto wiedzieć o sposobach działania poszczególnych metod antykoncepcji mechanicznej? Która metoda antykoncepcyjna ma najwięcej zalet i najmniej wad? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule.

Jakie rodzaje antykoncepcji rozróżniamy?

Metod ochrony przed nieplanowaną ciążą jest wiele. Każda z nich posiada swoje liczne zalety i wady, stąd ciężko znaleźć metodę, która będzie idealna dla każdego. Najłatwiej zapoznać się szczegółowo z każdą z metod, przeanalizować ich skuteczność, sposób użycia, plusy i minusy, a także skonsultować się z ginekologiem. W ochronie przed ciążą pomóc może:

• Tabletki antykoncepcyjne a okres. Wszystko, co musisz wiedzieć o miesiączkowaniu przy antykoncepcji hormonalnej
• Jak bezpiecznie zażywać tabletki antykoncepcyjne, żeby były skuteczne?
• 4 nowoczesne metody antykoncepcji – czym zastąpić tabletki?

• Antykoncepcja mechaniczna – jest to grupa metod, których ochrona przed ciążą polega na tworzeniu mechanicznej bariery, która utrudnia plemnikom przenikanie do głębszych dróg rodnych kobiety, a co za tym idzie – do komórki jajowej. Mechaniczne środki antykoncepcyjne nie zakłócają płodności i nie odbijają się negatywnie na zdrowiu pacjenta (choć mogą wywoływać alergie), ponadto dostępne są w sprzedaży ogólnej (nie potrzeba na nie recepty). W tej grupie wyróżnić można prezerwatywy męskie, prezerwatywy damskie (femidom), wkładki domaciczne (spirale), a także kapturki naszyjkowe oraz diafragmy (błony dopochwowe). Mechaniczną antykoncepcję najlepiej stosować wraz z chemiczną, wówczas skuteczność ochrony przed ciążą będzie większa. 
• Antykoncepcja chemiczna – w tej grupie wyróżnić można preparaty, w których skład wchodzą środki plemnikobójcze i zagęszczające śluz szyjkowy. Jest to metoda łatwa w użyciu i dostępna bez recepty, jednak jej skuteczność pozostawia wiele do życzenia. Najlepiej zatem, gdy antykoncepcja chemiczna stosowana jest jako metoda towarzysząca (np. antykoncepcji mechanicznej). W tej grupie wyróżnić można żele i kremy plemnikobójcze, gąbki dopochwowe, a także pianki i globulki antykoncepcyjne.
• Antykoncepcja hormonalna – są to preparaty, których działanie ochronne polega na dostarczaniu do organizmu kobiety odpowiedniej dawki syntetycznych hormonów, będących odpowiednikami hormonów płciowych. Hormony te hamują owulację i zagęszczają śluz szyjki macicy. Najpopularniejsze w tej grupie są tabletki antykoncepcyjne, jednak wyróżnić można również plastry hormonalne, implanty, zastrzyki antykoncepcyjne, hormonalne wkładki wewnątrzmaciczne, antykoncepcyjne pierścienie dopochwowe, a także pigułki z grupy antykoncepcji awaryjnej (tabletki „po”). Antykoncepcja hormonalna wyróżnia się bardzo wysoką skutecznością, aczkolwiek jej wadą dla wielu kobiet jest konieczność posiadania recepty od lekarza. Wiąże się to z koniecznością regularnych wizyt u ginekologa, znacznie częstszych niż na rutynowe badania kontrolne. To znów wymaga czasu, a często również niemałych pieniędzy (gdy jest to wizyta prywatna, bo na NFZ ciężko się umówić). Nie wszyscy jednak wiedzą, że istnieje praktyczna opcja w tej sytuacji, a mianowicie recepta online na tabletki antykoncepcyjne. W ten sposób można otrzymać swoją receptę zdalnie, bez konieczności wychodzenia z domu czy rezerwacji wizyty. Zdalna konsultacja lekarska jest ponadto bardziej korzystna cenowo niż wizyta prywatna u specjalisty.
• Antykoncepcja naturalna – wspominając o metodach antykoncepcji należy dodać również informacje o naturalnych formach zabezpieczenia przed ciążą, aczkolwiek kobieta powinna wiedzieć, że bazowanie wyłącznie na nich obarczone jest dużym ryzykiem zajścia w ciążę. Antykoncepcja naturalna opiera się na obserwacjach własnego ciała, jednak trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że wiele czynników wpływać może na zmiany cyklu menstruacyjnego czy powodować zaburzenia obserwacji. Wyróżnić można tu metodę termiczną lub termiczno-objawową, obserwację śluzu szyjkowego, a także kalendarzyk małżeński. 
• Sterylizacja – ostatnia i najbardziej inwazyjna metoda, a przy tym „ostateczna”, od której nie ma odwrotu to sterylizacja damska lub męska (wazektomia).

Najpopularniejsze metody antykoncepcji mechanicznej

Antykoncepcja mechaniczna cieszy się dużą popularnością ze względu na łatwą dostępność, brak konieczności wizyt u lekarza, by ją wykupić, a także stosunkowo łatwe użytkowanie. Rodzaje antykoncepcji mechanicznej są różne – wśród nich znajdują się produkty przeznaczone dla mężczyzn oraz produkty dedykowane kobietom. Najpopularniejsze metody antykoncepcji mechanicznej to oczywiście prezerwatywy, ponadto w grupie tej wyróżnić można również kapturki dopochwowe oraz niehormonalne spirale. 

Antykoncepcja niehormonalna i jej skuteczność

Gdy wybierana jest przez kobietę antykoncepcja, skuteczność metody to jedna ze składowych, która ma główne znaczenie. Oczywiście należy zdawać sobie sprawę z tego, że nie ma w 100% pewnej metody ochrony przed ciążą, chyba że mowa o wstrzemięźliwości. Niehormonalna antykoncepcja ceniona jest przede wszystkim ze względu na wygodę użytkowania, brak wpływu na organizm, a także łatwą dostępność. Skuteczność, jaką posiada antykoncepcja niehormonalna, jest jednak niższa niż skuteczność prawidłowo stosowanych preparatów hormonalnych, z czym trzeba się liczyć, dokonując wyboru. Oczywiście skuteczność zależna jest od danej metody. Antykoncepcja mechaniczna jest co prawda mniej skuteczna niż środki hormonalne, ale wyróżnia się zazwyczaj większą skutecznością niż antykoncepcja chemiczna, czy też naturalna. Najłatwiej to sprawdzić, analizując wskaźnik Pearla dla każdej z metod. 

Zalety i wady antykoncepcji mechanicznej

Jak wspomniano wcześniej, każda antykoncepcja posiada swoje zalety i wady, a także zwolenników i przeciwników – antykoncepcja mechaniczna nie jest tu w żadnym wypadku wyjątkiem:

• Zalety, jakie posiadają metody mechaniczne antykoncepcji to między innymi brak wpływu na organizm, w tym na płodność i układ krzepnięcia. Nie ma medycznych przeciwwskazań do ich stosowania (poza ewentualną alergią np. na lateks) i zminimalizowane są skutki uboczne ich stosowania oraz dodatkowy wpływ na zdrowie kobiety. Nie wpływają na laktację i nie wydzielają środków przenikających do mleka, więc mogą być stosowane również w czasie karmienia piersią. Zdecydowaną zaletą jest również łatwa dostępność i możliwość stosowania wyłącznie w czasie współżycia (prezerwatywy, kapturki), więc sprawdzą się u osób współżyjących nieregularnie. Wspomnieć należy również o największej zalecie antykoncepcji mechanicznej (a konkretnie prezerwatyw), a mianowicie o wysokiej skuteczności ochrony przed chorobami wenerycznymi, czego nie zapewni żadna inna metoda. 
• Wady antykoncepcji mechanicznej niestety również istnieją, a zaliczyć można między innymi zawodność. Prezerwatywa może pęknąć czy zsunąć się, podobnie również inne metody z tej grupy mogą okazać się zawodne. Skuteczność antykoncepcji mechanicznej jest niższa od środków hormonalnych, co jest dużą wadą, jeśli kobieta nie planuje potomstwa. Wadą może być również konieczność posiadania przy sobie antykoncepcji „w razie stosunku”, ponadto w niektórych przypadkach jej zakładanie przed seksem niekorzystnie wpływa na nastrój partnerów. Do wad metod mechanicznych metod antykoncepcyjnych należy również czasem mniejszy komfort współżycia. 

Łatwo dostępna antykoncepcja bez recepty – prezerwatywy

Jak wspomniano wyżej, antykoncepcja mechaniczna ma różne rodzaje. Szczególną popularnością cieszą się prezerwatywy męskie, choć niewiele osób wie, że dostępne są również prezerwatywy damskie (femidom). Podstawową zaletą tej formy ochrony przed ciążą jest łatwa dostępność. Jest to antykoncepcja bez recepty, którą bez problemu można kupić w aptece, a także często również w sklepach wielobranżowych czy nawet na stacjach benzynowych. Prezerwatywy mają dodatkowo taką przewagę nad pozostałymi metodami antykoncepcji, że z wysoką skutecznością chronią przed chorobami wenerycznymi, dlatego sprawdzą się w przypadku kontaktów seksualnych nie ze stałym partnerem. Skuteczność prezerwatyw jest niższa od skuteczności antykoncepcji hormonalnej, więc najlepiej stosować je wraz ze środkami plemnikobójczymi. Są to jednak produkty nieinwazyjne, które nie mają medycznych przeciwwskazań oraz wpływu na organizm oraz płodność. Prezerwatywę zakłada się bezpośrednio przed stosunkiem i dodatkowo można skorzystać ze środka plemnikobójczego. Jedynym przeciwwskazaniem jest uczulenie na lateks, choć na rynku dostępne są również prezerwatywy z innych materiałów. Wadą tej metody mogą być zakłócone doznania seksualne. 

Antykoncepcja mechaniczna – kapturki dopochwowe

Kobiety, które interesuje antykoncepcja mechaniczna, kapturki dopochwowe (diafragmy) również mogą rozważyć. Są to niewielkie krążki, których skuteczność stosowania jest nieco mniejsza od prezerwatyw. Diafragma nie zakłóca doznań seksualnych, jednak nie chroni przed chorobami wenerycznymi w takim stopniu jak prezerwatywy. Jest to antykoncepcja mechaniczna, którą zakłada się na kilka godzin przed planowanym współżyciem i wyjmuje się dopiero 6-8 godzin po wytrysku. Prawidłowej aplikacji kapturka należy się nauczyć – dla początkujących może być to problemem. Kapturek dopochwowy wywołuje lekki stan zapalny i zmienia śluzówkę macicy. Wszystko to sprawia, że kapturek zmniejsza ruchomość plemników i utrudnia im dotarcie do komórki jajowej, w ten sposób zapobiegając ciąży.

Antykoncepcja mechaniczna – spirala bez hormonów

Jeśli chodzi o popularne metody antykoncepcji mechanicznej, wyróżnić można również domaciczną wkładkę niehormonalną, czyli spiralę. Jest to antykoncepcja mechaniczna, której dostępność jest bardziej problematyczna od prezerwatyw czy kapturków, gdyż konieczna jest wizyta u ginekologa, który spiralę prawidłowo pacjentce założy. Gdy w grę wchodzi antykoncepcja mechaniczna, spirala niehormonalna jest jedynym produktem, który zakłada się na dłuższy czas, więc nie trzeba się martwić o zapas pod ręką, zakładanie bezpośrednio przed seksem i wyjmowanie po nim. Wkładka domaciczna z miedzią lub srebrem to metoda odwracalna, stosunkowo niedroga i skuteczna. Jej skutki uboczne są niewielkie, jednak trzeba wiedzieć, że metoda ta nie sprawdzi się w przypadku obfitych miesiączek i nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.