Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Choroba afektywna jednobiegunowa zaliczana jest do grupy zaburzeń afektywnych, które wiążą się przede wszystkim ze zmianami nastrojów chorego, a także z objawami dodatkowymi. Stan depresyjny ma w tym przypadku charakter nawracający i nie występują tu epizody manii czy hipomanii, co ma miejsce w przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej. Trzeba mieć świadomość, że depresję należy leczyć, gdyż osoby pozostawione bez wsparcia lekarza i pomocy ze strony najbliższych mogą stanowić zagrożenie dla siebie i swojego otoczenia. Jak wygląda przebieg choroby jednobiegunowej i jak odróżnia się ją od zaburzeń dwubiegunowych? Co zrobić w przypadku powtarzających się stanów depresyjnych i jak walczyć z chorobą afektywną jednobiegunową? Informacje na ten temat znajdziesz w poniższym artykule.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zaburzenia afektywne i ich rodzaje
Choroba afektywna, czy też zaburzenia afektywne (affective disorder) to ogólna nazwa obejmująca różnorodne zaburzenia psychiczne, których głównym objawem i cechą charakterystyczną są okresowe zmiany nastroju. Zaburzenia afektywne obejmować mogą zarówno obniżenie nastroju, znane między innymi jako depresja, jak również jego podwyższenie, w tym np. manie lub hipomanie. Zazwyczaj zmiany nastroju to tylko jeden z objawów, z którymi musi zmierzyć się pacjent. Zaburzeniom afektywnym towarzyszą również dodatkowe symptomy, co może być pomocne w rozpoznaniu dolegliwości, z którą zmaga się pacjent. Można wyróżnić wiele schorzeń, które można zaliczyć do zaburzeń afektywnych. Wśród nich znajduje się między innymi choroba afektywna jednobiegunowa (ChAJ), choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), a także inne schorzenia, w tym np. epizod depresyjny, epizod maniakalny, cyklotymia i dystymia itp.
Rozpoznanie zaburzeń afektywnych, w tym choroby afektywnej jednobiegunowej, jest bezwzględnym wskazaniem do leczenia. Stawia się zarówno na psychoterapię, jak i na farmakologię. Jeśli lekarz uzna, że konieczne będą pacjentowi leki przeciwdepresyjne, warto wiedzieć, że pomocna w tym przypadku będzie e-recepta online. To rozwiązanie, gdy pacjent zapomni, że kończy mu się lek, a nie może lub nie chce z różnych powodów zgłaszać się na stacjonarną wizytę lekarską.
Depresja jednobiegunowa a dwubiegunowa choroba afektywna
Choroba afektywna jednobiegunowa czasem nazywana jest również nawracającą depresją, czy też nawracającym zaburzeniem depresyjnym. Można ją rozpoznać, jeśli u pacjenta wystąpiły przynajmniej 2 epizody depresyjne. Choroba afektywna dwubiegunowa to natomiast zaburzenie maniakalno-depresyjne, któremu mogą towarzyszyć epizody depresyjne i maniakalne, a nawet mieszane. Schorzenie to również rozpoznawane jest, gdy pojawią się minimum dwa epizody, z czego przynajmniej jeden z nich musi być maniakalny/hipomaniakalny lub mieszany, ponadto można podejrzewać je, gdy pojawi się już jeden epizod pod postacią manii/hipomanii. Zastanawiając się nad tematem „depresja jednobiegunowa a dwubiegunowa” trzeba zatem zaznaczyć, że w przypadku choroby jednobiegunowej występuje jedynie nawracająca depresja, a w przypadku choroby dwubiegunowej pojawia się nie tylko depresja, ale również przynajmniej jeden z epizodów maniakalnych/hipomaniakalnych bądź mieszanych.
Choroba afektywna jednobiegunowa – objawy i rozpoznanie
Gdy u pacjenta występuje choroba afektywna jednobiegunowa, objawiać może się to incydentami obniżonego nastroju, które oddzielane są okresami remisji lub częściowej remisji. Do depresji egzogennej (reaktywnej) może przyczynić się między innymi przewlekły stres, napięcie i szybkie tempo życia, a także trudne przeżycia i wiele innych czynników. Możliwe są również zaburzenia neuroprzekaźnictwa ośrodkowego układu nerwowego (depresja endogenna). Podawane jest, że zaburzenia depresyjne podzielić można na pewne etapy, czy też stadia rozwoju. Wyróżnia się ich pięć – na początku u pacjenta są jedynie objawy subdepresyjne, potem dochodzi do pierwszego epizodu depresji, a następnie pacjent wkracza w etap remisji, po którym dochodzi do nawrotu choroby. Ostatnie stadium to nawracająca lub przewlekła depresja.
Choroba afektywna jednobiegunowa objawy daje zazwyczaj przez minimum przez 2 tygodnie na jeden epizod. Mowa zatem nie o chwilowym spadku nastroju, a o poważnym zaburzeniu, które może być długotrwałe. Chorobie towarzyszą najczęściej zaburzenia emocjonalne i poznawcze, a także zaburzenia motywacyjne i fizyczne. Rozpoznanie dotyczy wystąpienia przynajmniej pięciu objawów spośród wymienionych: obniżony nastrój, brak umiejętności odczuwania przyjemności i radości (anhedonia), poczucie bezsilności, myśli pesymistyczne, spadek libido, myśli o śmierci i myśli samobójcze, brak energii, zmiany apetytu i masy ciała, spadek samooceny i zaniżone poczucie własnej wartości, problemy z koncentracją, zaburzenia snu, spowolnienie psychoruchowe i duża męczliwość. Objawami depresji może być również poczucie pustki i zobojętnienie, a także apatia i przewlekłe zmęczenie oraz osłabienie pamięci.
Do rozpoznania choroby konieczne jest badanie psychiatryczne i rozmowa z pacjentem, ponadto czasem wykorzystywane są również specjalistyczne testy lub kwestionariusze, które pozwalają na ocenę problemu.
Depresja jednobiegunowa – leczenie
Gdy u pacjenta rozpoznana zostaje choroba afektywna jednobiegunowa, bardzo ważna jest współpraca z lekarzem, a także wsparcie najbliższego otoczenia. Stany depresyjne wymagają odpowiednio dobranej terapii, a ta może łączyć w sobie wiele metod jednocześnie. Gdy pacjent cierpi na zaburzenia afektywne jednobiegunowe, stawia się między innymi na psychoterapię i psychoedukację. Pomocna może być zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna, która nauczy pacjenta rozwiązywania i zrozumienia problemów, a także radzenia sobie z nimi. Gdy u pacjenta występuje depresja jednobiegunowa, leczenie farmakologiczne również może być konieczne. Stosuje się wówczas dobrane przez lekarza leki przeciwdepresyjne. Pacjentowi przepisuje się między innymi leki SSRI lub TCA, ponadto przepisane mogą być leki SNRI lub NDRI. Lekarz może zdecydować również o konieczności stosowania inhibitorów monoaminooksydazy, a także innych leków specjalistycznych, które dostępne są jedynie na receptę. Terapia powinna być długotrwała, a pacjent powinien współpracować z lekarzem, gdyż tylko w tym przypadku możliwe jest ustąpienie choroby i powrót do normalnego funkcjonowania chorego. Należy nastawić się nie tylko na długotrwałe leczenie, ale również na konieczność zmiany stylu życia pacjenta. Gdy dojdzie do poprawy stanu zdrowia chorego, zaleca się dalsze kontynuowanie terapii przez kolejne minimum pół roku, by zapobiegać nawrotom choroby. W poważnych przypadkach, gdy psychoterapia i farmakologia zawodzą, lekarz może zdecydować o konieczności wdrożenia innych metod terapii (np. elektrowstrząsów, gdy życie pacjenta jest zagrożone).
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
