Obfite krwawienie z odbytu — co może oznaczać?

Obfite krwawienia z odbytu można zauważyć po obecności krwi w stolcu, na papierze toaletowym lub bieliźnie. Kiedy objaw ten wymaga konsultacji lekarskiej? O czym może świadczyć uporczywe krwawienie z odbytnicy? Na czym polega diagnostyka i leczenie tej dolegliwości? Odpowiadamy na te pytania w niniejszym artykule. 

Co oznacza regularne obfite krwawienie z odbytu?

Obfite krwawienia z odbytu można poznać po obecności krwi na papierze toaletowym i bieliźnie lub w stolcu. Dolegliwość ta dzieli się na [1] [2]: 

• Swędzenie odbytu – co go powoduje i jak go leczyć?
• Wilk – choroba wywoływana przez zimny beton. Prawda, czy mit?
• Przetoka odbytu – jak ją wyleczyć? Objawy i przyczyny

• krwawienie ostre – mocne krwawienie z odbytu ma często ciężki przebieg i wymaga hospitalizacji,
• krwawienie utajone – ten typ krwawienia z odbytnicy da się zdiagnozować za pomocą testów na krew utajoną w kale, 
• krwawienie przewlekłe – do utraty niewielkich objętości krwi dochodzi stale lub okresowo, diagnostykę można prowadzić w trybie ambulatoryjnym. 

Obfite krwawienia z odbytu a choroby 

Obfite krwawienia z odbytu, a także skrzepy krwi z odbytu to objaw, którego nie należy bagatelizować, zwłaszcza jeśli nie wiadomo, co wywołało krwawienie z odbytu. Przyczyny to najczęściej hemoroidy, ale dolegliwość ta może także świadczyć o raku jelita grubego [1]. W szczególności u pacjentów w wieku podeszłym należy zachować czujność i przeprowadzić odpowiednie badania w kierunku problemów onkologicznych [3]. Następnie po przeprowadzeniu pełnej diagnostyki i wykluczeniu raka można wprowadzić odpowiednie leczenie. Po zauważeniu krwi podczas wypróżniania pierwsza wizyta u lekarza może się odbyć w formie stacjonarnej lub zdalnej, pacjent może skorzystać także z wygodnego rozwiązania, jakim jest recepta przez internet. Jeśli lekarz rodzinny lub internista uzna, że konieczna jest konsultacja z chirurgiem, wystawi odpowiednie skierowanie. 

Obfite krwawienia z odbytu – jakie są przyczyny?

Co oznacza krew z odbytu? Przyczyny obfitych krwawień z odbytu, które są najczęściej wymieniane w literaturze to [1] [4] [5]: 

• choroba Leśniowskiego i Crohna – schorzenie to jest zaliczane do nieswoistych chorób zapalnych jelit, jego dokładna przyczyna nie jest znana, 
• choroba wrzodowa – obecność krwi w stolcu może świadczyć o powikłaniach choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy,
• endometrioza – choroba kobieca może poskutkować krwiomoczem lub krwawieniem z odbytu,
• guzki krwawnicze (inaczej żylaki odbytu lub hemoroidy), 
• infekcyjne zapalenia jelit (np. zakażenie bakteriami z rodzaju Campylobacter, Salmonella lub Shigella),
• niedokrwienie (wskutek zatoru lub zakrzepu),
• niedokrwienne zapalenie jelita grubego – choroba rozwija się wskutek niedostatecznego dopływu krwi do ściany jelita,
• nowotwór jelita grubego – ryzyko zachorowania wzrasta, gdy w rodzinie występował nowotwór jelita grubego, choroba Leśniowskiego i Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Jest ono większe także w przypadku palaczy, osób otyłych oraz pacjentów z polipami w jelicie grubym,
• owrzodzenia odbytnicy, 
• polipy odbytnicy i okrężnicy, 
• ropień lub przetoka odbytu, 
• stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NSLPZ) lub doustnych preparatów potasu,
• szczelina odbytu – w przebiegu tej choroby może się pojawić niewielkie krwawienie, chory najczęściej dostrzega krew na papierze toaletowym, 
• wrzodziejąca zapalenie jelita grubego,
• uchyłkowatość lub zapalenie uchyłków – uchyłki jelita grubego tworzą się pod wpływem nieprawidłowych zwyczajów żywieniowych,
• zaburzenia krzepnięcia (małopłytkowość lub przyjmowanie leków na zaburzenia w krzepnięciu krwi mogą się przyczynić do wystąpienia krwawienia z odbytu),
• zapalenia naczyń krwionośnych. 

W szczególności ból brzucha i obfite krwawienia z odbytu to niebezpieczne połączenie objawów, które może świadczyć o chorobach toczących się w obrębie jelit. 

Diagnostyka i leczenie krwawienia z odbytu 

Co stosować na krwawienie z odbytu? Leczenie obfitych krwawień z odbytu zależy od przyczyny dolegliwości. Przykładowo, diagnostyka hemoroidów polega na badaniu per rectum. Może je przeprowadzić każdy lekarz rodzinny [6]. Jeśli stwierdzono obecność żylaków odbytu, dalsze postępowanie polega na zmianie stylu życia lub diety i stosowaniu tzw. nasiadówek, czasami może być także konieczne zastosowanie odpowiednich maści, np. na hemoroidy [7]. Leczenie chirurgiczne jest wdrażane dopiero gdy hemoroidy nawracają, powodując dyskomfort oraz silny krwotok z odbytu, lub kiedy zdiagnozowano szczelinę odbytu [1]. 

Inne badanie,  które pozwoli odkryć przyczyny krwawienia z odbytu to badanie kolonoskopowe (analiza jelita grubego). Polega ono na wprowadzeniu przez odbyt (w znieczuleniu) specjalnego narzędzia, tzw. kolonoskopu i następnie dotarcie aż do okrężnicy. Badanie jest przeciwwskazane, gdy u pacjenta zdiagnozowano: ciężką chorobę serca lub płuc, zaostrzenie chorób zapalnych jelita grubego, zapalenie otrzewnej lub zaburzenia krzepnięcia krwi. Jest ono niewskazane także dla kobiet będących w ciąży (powyżej 3 miesiący) [8]. 

Kolonoskopia jest w szczególności wskazana, gdy [6]:

• pacjent jest w podeszłym wieku, 
• poza krwawieniem pojawiły się także inne niepokojące dolegliwości, 
• świeża krew z odbytu pojawia się regularnie, 
• w rodzinie występowały choroby nowotworowe jelita grubego. 

W sytuacji, gdy wynik badania wyjdzie nieprawidłowy, pacjent jest kierowany do Poradni Gastroenterologicznej. Natomiast jeśli kolonoskopia nic nie wykazała, a objawy nadal się utrzymują, należy rozważyć wykonanie rektoskopii (badania endoskopowego jelita grubego) lub anoskopii (badania proktologicznego odbytu) [3].  

Jeśli zdiagnozowano krwawienie z uchyłków, dolegliwość ta najczęściej nie wymaga leczenia. Natomiast polipy oraz zmiany naczyniowe powinny być leczone endoskopowo [1]. W przypadku potwierdzenia obecności raka jelita grubego niezbędne jest wdrożenie leczenia chirurgicznego [1].