Na czym polegają lęki alkoholowe? Jak sobie z nimi poradzić?

Napisano 24.01.2023 | Medyczna Asystentka | Czas czytania: 4 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Kiedy mamy do czynienia ze stresującymi dniami lub sytuacjami, można ulec pokusie wypicia kieliszka wina lub szklanki piwa, aby uspokoić nerwy. Jednak picie, szczególnie w dużych ilościach i przez długi czas, może w rzeczywistości spowodować spadek nastroju po alkoholu, w tym zwiększyć niepokój i stany lękowe. Co więcej, zaburzenia lękowe mogą przyczyniać się do wzmożonego spożywania alkoholu, co jest błędnym kołem. Jak pozbyć się lęków po alkoholu?

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Stany lękowe a alkohol

Lęk jest zaburzeniem, które żeruje na ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). W przypadkach skrajnego stanu, który wymaga leczenia medycznego, lekarze zazwyczaj przepisują benzodiazepiny, ponieważ działają one depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. W tej sytuacji wystawiona przez specjalistę e-recepta online umożliwi zakup odpowiedniego środka. Jednak efekty, które sprawiają, że benzodiazepiny są przydatne w radzeniu sobie ze stanami lękowymi, są tymi samymi skutkami, których wielu doświadcza po alkoholu. 

Czytaj także:

W przypadkach, gdy ktoś nie może uzyskać recepty na swoje zaburzenie lękowe, dana osoba może zwrócić się ku alkoholowi. Chociaż początkowo wydaje się to skuteczne, w rzeczywistości niewielka pomoc, jaką zapewnia alkohol, jest ulotna i wiąże się z dużymi kosztami. Powszechną praktyką jest wypicie jednego lub dwóch drinków po ciężkim dniu w celu złagodzenia stresu. Jednak gdy ta osoba ma zaburzenie lękowe, łatwo jest zmienić ten drink na trzy lub pięć, gdy próbuje uciszyć swój umysł. To „samoleczenie” problemu zwiększa prawdopodobieństwo uzależnienia, a w ostateczności może prowadzić do rozwoju nałogu.

Z drugiej strony nierzadko zdarza się, że ktoś, kto uzależnił się od alkoholu, ma objawy lęku. Stany lękowe mogą być przyczynami wpływu, jaki nadużywanie alkoholu ma na organizm danej osoby lub z powodu odstawienia, jeśli zbyt długo nie pije. Osobom, u których rozwinęły się objawy zarówno alkoholizmu, jak i lęku, trudno jest naprawdę pamiętać, co było pierwsze, ale zrozumienie tego może być ogromnym krokiem w ich wyzdrowieniu.

Skąd biorą się lęki poalkoholowe?

Dla wielu osób picie alkoholu jest szybkim i łatwym sposobem radzenia sobie z lękiem oraz uczuciem niepokoju. Często określany jako płynna odwaga, alkohol może pomóc osobie poczuć się dobrze, gdy znajduje się w niewygodnej sytuacji, ułatwić bycie towarzyskim i tymczasowo wyeliminować zmartwienia. Odrętwia zmysły na tyle, aby uniemożliwić komuś odczuwanie naturalnego strachu, co ułatwia działanie wbrew naturalnym instynktom. Ma również działanie uspokajające, dlatego tak wielu używa go do relaksu pod koniec długiego dnia pracy.

Niestety, używanie alkoholu w celu łagodzenia niepokoju i poprawiania nastroju zazwyczaj prowadzi do jeszcze większych problemów. W rzeczywistości w niektórych przypadkach picie alkoholu może faktycznie pogorszyć objawy zaburzeń zdrowia psychicznego, w tym lęk. Odstawienie alkoholu powoduje symptomy, takie jak podwyższone ciśnienie krwi, przyspieszone bicie serca, pobudzenie i niepokój, a także prowadzi do ataków paniki na kacu. U tych, którzy żyją z zaburzeniami lękowymi, te dodatkowe objawy mogą sprawić, że ich początkowe zaburzenie będzie jeszcze większym wyzwaniem. Symptomy mogą pojawić się w ciągu zaledwie kilku godzin od spożycia nawet umiarkowanych ilości alkoholu i utrzymywać się do następnego dnia. Lęk podczas kaca może różnić się nasileniem w zależności od jednostki.

Dla osób żyjących z lękiem alkohol może wydawać się prostym, dostępnym bez recepty sposobem na uspokojenie nerwów i radzenie sobie z nieprzyjemnymi uczuciami. Może jednak pogorszyć objawy lękowe, co prowadzić do cyklu intensywnego picia i ostatecznie do uzależnienia od alkoholu.

Inne zaburzenia po alkoholu

Lęki po piciu alkoholu nie są jedynym nieprzyjemnym stanem, którego można doświadczyć. U wielu alkoholików pojawiają się również zaburzenia depresyjne. Mechanizm powstawania problemów jest podobny — osoby z depresją nierzadko sięgają po alkohol i inne używki w celu „samoleczenia”, czyli szybkiej poprawy nastroju. Niemniej jest to nieskuteczne w długoterminowej perspektywie działanie, które może wywoływać rozwój uzależnienia. Z drugiej strony u osób cierpiących na alkoholizm często rozwijają się stany obniżenia nastroju w tym zaburzenia depresyjne. Również w tym przypadku po odstawieniu alkoholu stany depresyjne mogą się nasilić. 

Ile trwa depresja alkoholowa?

Czas trwania depresji alkoholowej jest różny i zależy od jednostki. W większości przypadków objawy utrzymują się 3-4 tygodnie. Niemniej istnieje ryzyko przekształcenia depresji wywołanej używkami w depresję kliniczną, szczególnie gdy symptomy zaburzenia utrzymują się po odstawieniu substancji uzależniających.

Lęki po alkoholu — jak z tym walczyć?

Całkowite uspokojenie się może nie być możliwe, jeśli odczuwamy lęk wywołany spożyciem alkoholu czy kacem, ale jest kilka rzeczy, które można zrobić, aby nieco ułatwić sobie to doświadczenie. Przede wszystkim należy zachować rozwagę i dać sobie dużo czasu na odpoczynek. Istotne jest odpowiednie nawodnienie organizmu i spożywanie pełnowartościowych posiłków, które pozwolą dostarczyć organizmowi potrzebnych do optymalnego funkcjonowania składników odżywczych. Warto skorzystać z technik relaksacyjnych jak ćwiczeń oddechowych, metody 5-4-3-2-1 czy progresywnej relaksacji mięśni Jacobsona. Można samodzielnie edukować się na temat niepokoju, stanów lękowych oraz ich związku ze spożywaniem alkoholu. 

Przydatne jest również znalezienie alternatywnych mechanizmów radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Alkohol często powoduje, że ludzie odwracają się od hobby i codziennych zainteresowań. Ktoś, kto przezwycięża uzależnienie, może odnieść korzyści z ponownego wprowadzenia w życie rozrywek, które lubił lub znaleźć nowe hobby, którego zawsze chciał spróbować. Pomocne może być wzięcie udziału w zajęciach artystycznych, nauka jogi czy rozpoczęcie programu treningowego.

Dwie główne metody leczenia zaburzeń lękowych to psychoterapia i leki. Można odnieść największe korzyści z połączenia tych dwóch. Psychoterapia polega na pracy z terapeutą w celu zmniejszenia objawów lękowych. Uważa się, że najskuteczniejszą formą psychoterapii zaburzeń lękowych jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). Zasadniczo jest to leczenie krótkoterminowe. CBT koncentruje się na nauczeniu się określonych umiejętności w celu zmniejszenia odczuwanych objawów i stopniowego powrotu do czynności unikanych z powodu lęku. Przykładowo CBT obejmuje terapię ekspozycji, podczas której stopniowo pacjent kontaktuje się z obiektem lub sytuacją, która wywołuje niepokój, dzięki czemu buduje pewność, że może poradzić sobie z sytuacją i objawami lęku.

W celu złagodzenia symptomów stosuje się kilka rodzajów leków, w zależności od rodzaju zaburzenia lękowego i tego, czy pacjent ma również inne problemy ze zdrowiem psychicznym lub fizycznym.

Warto również zbudować sieć wsparcia i otaczać się rodziną i przyjaciółmi, którzy będą motywować w dążeniu do rzucenia spożywania alkoholu. Dobrze wybierać osoby, przy których czujemy się swobodnie, dzieląc się myślami i uczuciami, gdy jesteśmy zestresowani i chcemy sięgnąć po alkohol lub inne substancje. Można również rozważyć dołączenie do grupy wsparcia. Oprócz wsparcia ze strony rodziny i przyjaciół, wsparcie grupowe to doskonały sposób na rozmowę z innymi osobami mającymi podobne doświadczenia.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.