Depresja alkoholowa – skutek czy przyczyna alkoholizmu?

Zaburzenia związane z używaniem alkoholu i depresja to dwa stany, które często występują razem. Co więcej, mogą one na siebie nawzajem wpływać i powodować pogorszenie ogólnego stanu zdrowia. Dobrą wiadomością jest to, że leczenie zarówno alkoholizmu, jak i depresji może poprawić oba te stany. Nie jest to jednak szybki i łatwy proces. Często jest to zobowiązanie na całe życie. Jak pomóc alkoholikowi w depresji? Jak leczyć depresję alkoholową?

Choroba alkoholowa a depresja

Osoby cierpiące na depresję częściej nadużywają lub uzależniają się od alkoholu. Depresja to stan zdrowia psychicznego, który wiąże się z ciągłym doświadczaniem uczucia smutku i beznadziejności. Z biegiem czasu te emocje wpływają na sposób myślenia i działania ludzi. Może to wywierać wpływ na wiele aspektów życia, w tym obowiązki zawodowe, cele osobiste i relacje z członkami rodziny i przyjaciółmi. W przypadku osób zmagających się z depresją alkohol jest czasami stosowany w celu stłumienia objawów związanych z ich stanem, takich jak drażliwość, utrata zainteresowania, niepokój, stany lękowe i bezsenność. Picie staje się sposobem na ucieczkę od rzeczywistości i relaks. Niestety, używanie alkoholu jako sposobu na samoleczenie depresji może znacząco wpłynąć na fizyczne i emocjonalne samopoczucie. 

• Na czym polegają lęki alkoholowe? Jak sobie z nimi poradzić?
• Skutki uzależnienia od alkoholu – czy można je odwrócić?
• Wszywka alkoholowa – na czym polega jej działanie?

Duże spożycie alkoholu zmienia neuroprzekaźniki w mózgu, jak serotonina i dopamina. Serotonina pomaga zrównoważyć nastrój osoby, podczas gdy dopamina kontroluje układ nagrody w mózgu. Niezwykle wysoki lub niski poziom tych substancji chemicznych może wywoływać objawy depresji, a także inne problemy zdrowotne. Bez odpowiedniego leczenia depresja po alkoholu zwiększa ryzyko ciężkich uszkodzeń ciała, a nawet zachowań samobójczych. Z tego powodu należy udać się na konsultację do specjalisty, który zaproponuje odpowiednie leczenie. Często wprowadza się farmakoterapię, a wystawiona recepta online  może być wykorzystana w każdej aptece na terenie Polski.

Inne przyczyny depresji 

Każdy od czasu do czasu czuje się przygnębiony lub smutny. Ale depresja kliniczna to nie tylko kwestia okazjonalnych wzlotów i upadków czy okresowego smutku spowodowanego codziennymi problemami. Na szczęście to uleczalne zaburzenie zdrowia psychicznego. Chociaż naukowcy zidentyfikowali kilka czynników ryzyka zaburzeń depresyjnych, mogą one wystąpić u każdego. Nie każdy, kto doświadcza czynników ryzyka, rozwinie zaburzenie depresyjne, ale mogą one odgrywać rolę w jego rozwoju. Obejmują one:

• Genetykę i dziedziczność — historia depresji w rodzinie jest uważana za czynnik ryzyka. Członkowie rodziny pierwszego stopnia osób z silnymi zaburzeniami depresyjnymi mają ryzyko zachorowania na depresję od dwóch do czterech razy wyższe niż w populacji ogólnej.
• Czynniki biologiczne i choroby — obejmuje to zarówno zdrowie fizyczne (np. zachorowanie na poważne problemy zdrowotne jak nowotwór), jak i poziomy neuroprzekaźników (chemikaliów mózgowych), które mogą stać się zaburzone i wpływać na pogorszenie nastroju.
• Stres, poważne zmiany życiowe i narażenie na traumę — każdy z nich może być czynnikiem ryzyka, szczególnie jeśli doświadczyło się ich w dzieciństwie.
• Przyjmowanie niektórych leków — niektóre działania niepożądane leków mogą powodować lub przyczyniać się do objawów depresyjnych.
• Niski status społeczno-ekonomiczny — chociaż status społeczno-ekonomiczny może odgrywać rolę w dowolnym momencie życia, może być szczególnym czynnikiem ryzyka we wczesnym okresie życia.
• Używanie nielegalnych substancji lub alkoholu — różne substancje mogą zwiększać ryzyko zachorowania na depresję.

Objawy depresji alkoholowej

Aby zdiagnozować zaburzenie depresyjne u pacjenta, objawy powinny się pojawiać prawie codziennie przez co najmniej 2 tygodnie. Symptomy są na tyle poważne, że powodują znaczny stres i pogorszenie funkcjonowania w życiu społecznym, zawodowym lub w innych ważnych obszarach codziennego życia. Chociaż określone typy zaburzeń depresyjnych mogą wyglądać nieco inaczej, mają one wspólne objawy, które obejmują:

• utrzymujący się niski nastrój, uczucie smutku, niepokoju lub pustki;
• wahania nastroju (w tym napady płaczu po wypiciu alkoholu);
• zaburzenia lękowe po spożyciu alkoholu (lęki poalkoholowe);
• poczucie beznadziejności lub pesymizmu;
• drażliwość czy frustrację;
• nadmierne poczucie winy, bezwartościowości lub bezradności;
• obniżone poczucie własnej wartości;
• utratę zainteresowania lub niemożność czerpania przyjemności z zajęć lub hobby, które kiedyś sprawiały przyjemność;
• brak energii lub poczucie ciągłego zmęczenia;
• obniżenie lub całkowity brak motywacji;
• poruszanie się lub mówienie wolniej niż zwykle;
• pogorszenie funkcji poznawczych w tym trudności w myśleniu, zapamiętywaniu lub podejmowaniu decyzji;
• zaburzenia snu, takie jak problemy z zasypianiem lub utrzymaniem snu (bezsenność) lub dłuższy sen niż zwykle (hipersomnia);
• zaburzenia apetytu ze znaczną utratą lub zwiększeniem masy ciała;
• myśli o samookaleczeniu, śmierci lub samobójstwie;
• podejmowanie prób samobójczych;
• dolegliwości bólowe, których nie da się łatwo wytłumaczyć i które nie ustępują po leczeniu.

Jak długo trwa depresja alkoholowa?

Rzeczywisty czas trwania depresji wywołanej alkoholem może się znacznie różnić. Wykazano, że objawy depresyjne, które są związane z depresją wywołaną alkoholem, ulegają znacznej poprawie po tym, jak dana osoba powstrzyma się od spożywania alkoholu przez określony czas. W różnych przypadkach zajmuje to zwykle 3-4 tygodnie. Istnieją jednak badania sugerujące, że depresja związana z alkoholem może przekształcić się w niezależną depresję, jeśli objawy zaburzenia utrzymują się po zaprzestaniu używania danej substancji.

Depresja alkoholowa – leczenie

Nawet najcięższe formy alkoholizmu i depresji można leczyć. Jednak im wcześniej dana osoba zgłosi się na leczenie, tym lepiej. Ze względu na charakter współwystępujących schorzeń wysoce wskazane jest, aby osoby leczone były w ośrodku odwykowym specjalizującym się w leczeniu alkoholizmu i depresji. Programy te są nie tylko bezpieczne i skuteczne, ale także pomagają ludziom przygotować się do powrotu do codziennego życia.

Najczęstsze terapie stosowane w leczeniu alkoholizmu i depresji to terapia wspomagana lekami, terapia poznawczo-behawioralna (CBT) oraz terapia grupowa. 

Wprowadzenie farmakoterapii to bardzo częsta forma leczenia depresji u alkoholika. Koncentruje się na stosowaniu leków na receptę w celu złagodzenia objawów odstawienia i zmniejszenia głodu alkoholowego. Istnieją cztery rodzaje leków, jakie zwykle stosuje się w celu zmniejszenia impulsów do picia i depresji alkoholowej i są to: benzodiazepiny, naltrekson, akamprozat i disulfiram. Specjalista może również przepisać lek przeciwdepresyjny, aby zrównoważyć wahania nastroju i inne objawy depresji. Podczas gdy leki mogą być niezwykle korzystne w trakcie rekonwalescencji, należy je stosować wyłącznie razem z innymi formami leczenia.

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) pomaga ludziom nauczyć się zastępować negatywne myśli pozytywnymi i podnoszącymi na duchu uczuciami. Jest to istotna część procesu zdrowienia. CBT pomaga uczyć ludzi, jak identyfikować potencjalne bodźce wyzwalające, znajdować sposoby radzenia sobie z pokusą picia i wyznaczać realistyczne cele. Terapia poznawczo-behawioralna zazwyczaj rozpoczyna się w warunkach odwykowych i może być kontynuowana po leczeniu z pomocą doradcy alkoholowego.

Podczas leczenia terapia grupowa jest wykorzystywana jako sposób na spotkanie i ułatwienie dyskusji między rówieśnikami pracującymi nad przezwyciężeniem podobnych współwystępujących zaburzeń. W zależności od wybranego programu sesje odbywają się zwykle od jednego do dwóch razy w tygodniu. Terapia grupowa zapewnia ludziom możliwość otwartego omawiania wzlotów i upadków ich uzależnienia, a także oferowania wsparcia innym, którzy również przeżywają trudne chwile.

Decyzja o szukaniu pomocy w leczeniu alkoholizmu i depresji jest pierwszym krokiem do odzyskania kontroli nad swoim życiem. Podczas gdy ośrodki odwykowe pomagają w leczeniu uzależnień, nie wszystkie oferują usługi, których można potrzebować do przezwyciężenia współwystępującego stanu. Na przykład niektóre placówki mogą specjalizować się w określonych schorzeniach i oferować terapie dostosowane do konkretnych uzależnień. Inne programy są bardziej uogólnione, świadcząc usługi dla szerokiego zakresu uzależnień. Z tego powodu warto na konsultacji ze specjalistą omówić wszystkie dostępne opcje leczenia.