Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Jednym z badań diagnostycznych jest badanie próbki kału, które można wykonać ze skierowaniem od lekarza lub prywatnie. Podpowiadamy, kiedy i jak często powinno się wykonywać podobne badania, a także jak przygotować się przed badaniem kału i jak materiał powinien być prawidłowo pobrany. W tekście znajdziesz również odpowiedź na pytanie, jak przechowywać próbkę materiału, zanim trafi do laboratorium, ponadto podpowiadamy, jakie choroby może wykryć badanie kału i jak interpretować wyniki.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Kiedy należy wykonać badanie ogólne kału?
Podstawowe badanie kału powinno być wykonywane zarówno profilaktycznie, jak również w przypadku obserwowania przez pacjenta niektórych niepokojących objawów. Mowa tu między innymi o symptomach, które mogą świadczyć o infekcji układu pokarmowego, chorobie trzustki, żołądka lub jelita grubego, choć oczywiście analiza może być również zlecona w celu diagnozy innych schorzeń układu pokarmowego. Trzeba również dodać, że wykonywane regularnie badanie ogólne kału jest niezbędne także u osób, które pracują w branży gastronomicznej.
Badanie kału może być pomocne w diagnozie wielu schorzeń i chorób. Jeśli okaże się, że wynik badania wyjdzie nieprawidłowy, lekarz może przepisać pacjentowi leki. W przypadku długotrwałej terapii z pomocą może przyjść recepta online. Opcja umożliwia skorzystanie ze zdalnej konsultacji lekarskiej, wynikiem której może być otrzymanie przez pacjenta recepty na przyjmowane leki. To rozwiązanie, które sprawdzi się, gdy pacjent nie ma możliwości dostania się na stacjonarną wizytę lekarską, a kończy mu się opakowanie przyjmowanego leku.
Jak się przygotować do badania kału?
Jeśli badanie kału ma być wiarygodne, należy odpowiednio się do niego przygotować. Mowa tu nie tylko o zakupie odpowiedniej probówki do pobrania i zabezpieczenia próbki, ale również o wielu dodatkowych kwestiach, na które powinien pacjent zwrócić uwagę, zanim wykona badanie kału. Jak się przygotować do badania? Przede wszystkim konieczne może być odstawienie na przynajmniej 3 dni wcześniej przyjmowanych środków rozrzedzających krew i przeciwzapalnych, a także żelaza, gdyż mogą one zafałszować wyniki badania. Trzeba pamiętać, że leków nie wolno odstawiać na własną rękę, a jedynie, gdy zaleci to lekarz. Jeszcze do niedawna często zalecana była pacjentom szczególna dieta przed wykonaniem badania kału. Aktualnie odchodzi się od stosowania specjalnej diety, zalecając jedynie pacjentowi, by zwrócił uwagę na ilość błonnika w posiłkach oraz odpowiednie nawodnienie, co może wyeliminować problem nieregularności wypróżnień. Trzeba dodatkowo wiedzieć, że badanie kału nie powinno być wykonywane przez kobiety, które aktualnie mają miesiączkę, a także przez osoby, które zmagają się z krwawieniem z guzków krwawniczych. Jeśli pacjent wykonuje badanie kału w ramach NFZ, nic nie będzie go ono kosztowało, natomiast cena badania kału wykonanego prywatnie zależna jest od laboratorium i miasta.
Jak pobrać kał do badania?
Jeśli pacjent ma mieć wykonane badanie kału, należy w sposób właściwy przygotować próbkę. Do badań bakteriologicznych, mikroskopowych i chemicznych najlepiej sprawdzą się specjalne pojemniki, które można kupić niedrogo w aptece. Pojemniczek zawiera specjalną szpatułkę, która ułatwi pacjentowi pobranie próbki kału do badania. Jak pobrać kał do badania, by zrobić to prawidłowo? Najlepiej zebrać kał do wyparzonego wcześniej pojemnika, a następnie szpatułką pobrać jego część z różnych miejsc jednej porcji i umieścić w pojemniku. Pobrana próbka nie musi być większa od wielkości orzecha włoskiego. Nie wolno oczywiście pobierać próbki kału bezpośrednio z muszli klozetowej. Jeśli ponadto pacjent zauważy, że w niektórych miejscach kału jest widoczna krew lub śluz, powinien próbkę pobrać zwłaszcza z tej części. Pojemnik należy zakręcić i opisać, a następnie dostarczyć do laboratorium w czasie nieprzekraczającym 72 godzin od pierwszego pobrania próbki. Należy mieć na uwadze, że w przypadku niektórych badań kału konieczne może być dostarczenie do laboratorium całego stolca, a nie tylko jego niewielkiej próbki. Mowa tu między innymi o badaniach parazytologicznych, które dotyczą obecności pasożytów układu pokarmowego.
Jak przechowywać próbkę kału?
Najczęściej konieczne jest wykonywanie badania 3 dni z rzędu. Jeśli lekarz nie zaleci inaczej, możliwe jest jednorazowe oddanie 3 próbek z trzech kolejnych dni (zebranych do osobnych pojemniczków), jednak trzeba wówczas wiedzieć, jak przechowywać próbkę kału, by badanie nie zostało zafałszowane. Zaleca się, by starsze próbki, do czasu ich zawiezienia do laboratorium diagnostycznego, przechowywane były (szczelnie zamknięte) w lodówce. Trzeba pilnować czasu, gdyż nie powinny minąć ponad 72 godziny od pierwszego pobrania próbki do zawiezienia całości do laboratorium.
Co wykrywa badanie kału?
Zlecone przez lekarza badanie stolca może pomóc wytypować wiele schorzeń układu pokarmowego. Bardzo ważne zatem, by pacjent prawidłowo wykonał badanie kału. Co wykrywa analiza? Dzięki niej możliwe jest między innymi wykrycie infekcji wirusowych i bakteryjnych układu pokarmowego, ponadto możliwe jest również stwierdzenie obecności pasożytów układu pokarmowego. Badanie może być pomocne do oceny wydolności trzustki, a dodatkowo może sprawdzić się w przypadku diagnozy stanów zapalnych przewodu pokarmowego, w tym żołądka i jelit. Badanie stolca wykonuje się również w celu diagnozy krwawień przewodu pokarmowego, a ponadto może być pomocne do oceny prawidłowości wchłaniania składników odżywczych. Trzeba również wiedzieć, że analiza stolca wykonywana jest także w przypadku podejrzenia raka jelita grubego.
Jak interpretować wyniki badania kału?
Gdy przeprowadzane jest badanie kału, ocenie podlega między innymi jego kolor i pH, ponadto sprawdza się obecność krwi utajonej i świeżej w stolcu, a także przeprowadza się badanie oceniające bakterie w próbce oraz oznaczające poziom tłuszczów. Gdy w grę wchodzi badanie kału, wyniki najtrafniej zdiagnozuje lekarz, aczkolwiek warto wiedzieć, że stolec zdrowego człowieka zazwyczaj jest brązowy (choć na jego kolor może mieć znaczny wpływ dieta, w tym spożywanie niektórych produktów, chociażby buraków, czy też przyjmowanie niektórych leków) i jego pH ma wartość 7-7,5. Obecność tłuszczu w stolcu może wskazywać na niedobór żółci lub enzymów trzustkowych, a obecność krwi wskazuje na krwawienia w przewodzie pokarmowym. W kale wykryć można również pasożyty (tasiemiec, glista, owsiki, lamblie, motylica wątrobowa) lub obecność niektórych szkodliwych dla zdrowia bakterii (np. Shigella sp., Salmonella sp., Listeria monocytogenes, Clostridium difficile, E. coli), wirusów czy grzybów (np. Candida albicans). Z wynikami najlepiej zgłosić się do lekarza, by ten wdrożył dalsze działania (w tym np. zlecił pacjentowi badania dodatkowe lub zapisał mu leki).
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
