Jednoosobowa działalność gospodarcza a zwolnienie lekarskie – czy można je uzyskać?

Napisano 10.11.2021 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 6 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Czy wiesz, że świadczenia chorobowe w niektórych przypadkach możliwe są również, jeśli w grę wchodzi jednoosobowa działalność gospodarcza? Zwolnienie lekarskie i związany z nimi zasiłek chorobowy przysługuje przedsiębiorcy, który dobrowolnie, minimum przez 90 dni w trybie ciągłym, opłaca składkę chorobową. Ubezpieczeniem chorobowym objęty jest wówczas w praktyce na czas choroby lub macierzyństwa na zasadach podobnych jak w przypadku pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. Jeśli przedsiębiorca otrzyma e-ZLA od lekarza, zobowiązany jest złożyć jeszcze do ZUS dokumenty niezbędne do przyznania zasiłku w okresie niezdolności do pracy. Masz pytania odnośnie L4 przedsiębiorców? Sprawdź więcej informacji poniżej!

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Jednoosobowa działalność gospodarcza – zwolnienie lekarskie. Kiedy można się o nie ubiegać?

Zwolnienie chorobowe najczęściej kojarzy nam się z pracownikami zatrudnionymi na umowę o pracę. W ich przypadku prawo do świadczeń chorobowych związane jest z obowiązkiem przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego i obowiązkowym opłacaniem składek chorobowych. Warto jednak wiedzieć, że nie jest to jedyna opcja. Zwolnienie lekarskie osoby prowadzącej działalność gospodarczą jest jak najbardziej możliwe, podobnie jak zwolnienie lekarskie w przypadku zatrudnienia na umowę zlecenie. Aby jednak zwolnienie lekarskie na własnej działalności zostało przyznane, należy spełnić pewne warunki. Świadczenia chorobowe u tych osób nie są bowiem przyznawane „z urzędu”. Niedopilnowanie pewnych kwestii (celowe bądź z niewiedzy) może wiązać się z tym, że przedsiębiorca lub zleceniobiorca za czas swojej niezdolności do pracy zasiłku chorobowego nie uzyska.

Czytaj także:

Kiedy przedsiębiorcy należne są świadczenia chorobowe?

Jeśli chodzi o temat „jednoosobowa działalność gospodarcza a zwolnienie lekarskie”, należy wiedzieć, że świadczenia chorobowe przysługują wyłącznie tym przedsiębiorcom, którzy opłacają dobrowolnie składki chorobowe. Brzmi prosto, jednak nie wystarczy jedynie przystąpić do opłacania składek chorobowych i po 3 dniach, czy też nawet po miesiącu (jak ma to miejsce w przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę) zgłosić się po świadczenia chorobowe z tytułu choroby.

Sam fakt opłacania składek chorobowych to bowiem jeszcze za mało. Muszą być one bowiem opłacane w terminie i nieprzerwanie przez przynajmniej 90 dni, by przedsiębiorca mógł pójść na zwolnienie lekarskie i korzystać z przysługujących wówczas świadczeń pieniężnych. Wygląda to nieco inaczej niż w przypadku umowy o pracę, gdzie składka chorobowa jest obowiązkowa. Pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę mają czas wyczekiwania, który wynosi jedynie 30 dni od przystąpienia do składek chorobowych. Po upływie tego czasu orzecznictwo daje im możliwość wnioskowania o wynagrodzenie chorobowe. W przypadku dobrowolnego opłacania składek chorobowych (działalność gospodarcza/umowa zlecenie), minąć musi natomiast aż trzykrotnie dłuższy czas od momentu rozpoczęcia opłacania składek, by móc złożyć wniosek o zasiłek chorobowy.

Jak otrzymać zwolnienie lekarskie na jednoosobowej działalności gospodarczej?

Jak widać, wykluczeniem do świadczeń chorobowych wcale nie jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Zwolnienie lekarskie w przypadku czasowej niezdolności do pracy może otrzymać przedsiębiorca, który podlega ubezpieczeniu chorobowemu od ponad 90 dni. L4 wystawić mogą mu w tej sytuacji uprawnieni lekarze o różnych specjalizacjach. Nie jest ponadto wykluczone również zwolnienie lekarskie online, gdyż świadczenia medyczne z zakresu telemedycyny są jak najbardziej legalne, a co więcej – usprawnia to wiele spraw. Z takiej opcji chętnie korzysta coraz więcej osób, nie tylko przedsiębiorców, gdyż umożliwia ona szybki dostęp do specjalistów, bez konieczności rezerwacji terminu wizyty z dużym wyprzedzeniem.

Jednoosobowa działalność gospodarcza zwolnienie lekarskie oczywiście dopuszcza w przypadku opłacania składek chorobowych. Należy jednak mieć na uwadze, że wystawienie przedsiębiorcy L4 nie jest jeszcze równoznaczne z tym, że otrzyma on świadczenie pieniężne za okres, gdy nie może być przez niego prowadzona ze względów zdrowotnych jednoosobowa działalność gospodarcza. „Zwolnienie lekarskie – jaki druk” – to pytanie, które nie bez powodu często przewija się w sieci wśród przedsiębiorców. Trzeba bowiem wiedzieć, że o ile elektroniczne e-ZLA dostarczane jest do ZUS-u automatycznie, należy również w celu wypłaty świadczenia chorobowego dostarczyć do ZUS-u uzupełniony druk Z-3b. Przedsiębiorca ma na to zaledwie 7 dni od wystawienia zwolnienia lekarskiego i bardzo ważne, by pilnował tego terminu. Warto również w tym miejscu zaznaczyć, że jeśli to nie choroba własna a bliskiego jest powodem korzystania ze świadczeń, należy dodatkowo dostarczyć do ZUS-u druk Z-15A lub Z-15B.

Wysokość zasiłku chorobowego na jednoosobowej działalności gospodarczej

Wiesz już, że jednoosobowa działalność gospodarcza zwolnienie lekarskie jak najbardziej umożliwia, o ile zostaną spełnione podstawowe wymogi świadczenia chorobowego. Gdy w grę wchodzi działalność gospodarcza, ile za zwolnienie lekarskie jest jedną z podstawowych rzeczy, które interesują przedsiębiorcę, który czasowo nie może zarabiać z tytułu własnej pracy. W tym przypadku jednak wysokość świadczeń nie różni się od ogólnoprzyjętych wyliczeń dotyczących ubezpieczenia chorobowego. Przedsiębiorca może zatem liczyć na zasiłek chorobowy w wysokości 80% podstawy wymiaru, chyba że przebywa w szpitalu – wówczas otrzyma 70% podstawy wymiaru. Jeśli chodzi natomiast o kwestię „działalność gospodarczą a zwolnienie lekarskie w ciąży”, należy wiedzieć, że ciężarnej przedsiębiorczyni należy się zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Jak rozliczyć zwolnienie lekarskie osoby prowadzącej działalność gospodarczą, najlepiej będzie wiedzieć natomiast księgowa, która tym się zajmuje w firmie. Warto jej w tej sprawie zaufać, gdyż wyliczenia mogą być skomplikowane dla osoby, która się na tym nie zna. Księgowość najlepiej poradzi sobie z takimi kwestiami jak opłacanie składek i ich prawidłowe wyliczenia u osób ubezpieczonych (składki zdrowotne, społeczne i dobrowolne chorobowe), niezbędne deklaracje, zaliczka czy nadwyżka w zakresie rozliczeń.

Kiedy można ubiegać się o zwolnienie chorobowe, prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą?

Wspomniano już wcześniej, jak zgłosić zwolnienie lekarskie do ZUS. Działalność gospodarcza nie różni się niczym więcej, jeśli chodzi o ubezpieczenie chorobowe, obowiązki i przywileje z tym związane. Nie ma różnic, jeśli chodzi o działalność gospodarczą i etat, a zwolnienie lekarskie przysługuje w obu tych przypadkach w związku z czasową niezdolnością do pracy. Gdy w grę wchodzi jednoosobowa działalność gospodarcza, zwolnienie lekarskie przysługuje zatem osobom, których stan zdrowia uniemożliwia wykonywanie pracy zarobkowej. Przyczyny zwolnienia mogą być różne – otrzymać można je na choroby zakaźne, przewlekłe, dolegliwości kręgosłupa, a nawet w związku z zaburzeniami psychicznymi. Każdorazowo to lekarz podejmuje decyzję o wypisaniu zwolnienia pacjentowi oraz o czasie przebywania pacjenta na L4. Kiedy chodzi o prowadzenie działalności, a zwolnienie lekarskie ma uprawniać do wypłacanych świadczeń chorobowych, konieczne jest oczywiście opłacanie dobrowolnych składek chorobowych, o czym wspomniano już wcześniej.

Kiedy dochodzi do utraty zasiłku chorobowego w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej?

Pozostając w temacie „działalność gospodarcza a zwolnienie lekarskie”, należy wiedzieć, że w szczególnych przypadkach dojść może do utraty zasiłku chorobowego. Mowa między innymi o nieterminowym opłacaniu składek. Przedsiębiorca może oczywiście również utracić prawo do świadczenia chorobowego, jeśli zostanie udowodnione, że w okresie obowiązywania L4 sprawował pracę zarobkową. Nie dotyczy to jednak wyłącznie przedsiębiorców, a w zasadzie każdej osoby, która objęta jest ubezpieczeniem chorobowym. Korzystanie ze świadczeń chorobowych wyklucza możliwość sprawowania pracy, gdyż L4 dotyczy osób, które w rozumieniu przepisów do pracy zdolne nie są.

Jest jeszcze inna opcja, gdy w grę wchodzi jednoosobowa działalność gospodarcza. Zwolnienie lekarskie w całości powinno być przeznaczone na rekonwalescencję. Jeśli zatem ubezpieczony korzysta z tego czasu w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem, również może utracić zasiłek. L4 nie jest czasem na remont mieszkania, „płatne” wakacje itp. Należy wiedzieć, że wykrycie takich nieprawidłowości w czasie kontroli z ZUSu może być podstawą do odebrania przedsiębiorcy świadczeń chorobowych. Oczywiście także wykrycie sfałszowania zaświadczenia lekarskiego jest jednoznaczne z utratą prawa do zasiłku.

Czy można prowadzić działalność gospodarczą, będąc na zwolnieniu chorobowym?

Kończąc temat „jednoosobowa działalność gospodarcza – zwolnienie lekarskie”, trzeba również wspomnieć, czy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą na zwolnieniu lekarskim może wykonywać choć częściowo swoje obowiązki zawodowe. W tym temacie pojawia się wiele wątpliwości i jeszcze więcej kontrowersji. Wrócić należy zatem do podstaw, czyli okoliczności wystawiania L4. Zwolnienie chorobowe wypisywane jest z zasady osobom, które są czasowo niezdolne do pełnienia obowiązków zawodowych, w związku ze swoim stanem zdrowia. Istotne jest, że jest to czas, który należy przeznaczyć na rekonwalescencję – nie na świadczenie obowiązków zarobkowych.

Czego nie może przedsiębiorca na zwolnieniu?

Korzystanie ze świadczeń chorobowych wyklucza możliwość wykonywania pracy zarobkowej. Mowa tu o wszystkich czynnościach, które prowadzą do uzyskania przez przedsiębiorcę dochodu. Jeśli zarobki przedsiębiorcy są zautomatyzowane, czyli np. osiąga on dochód ze sprzedaży ebooków, która odbywa się automatycznie, bez udziału przedsiębiorcy, nie traci on do niej prawa. Musi oczywiście potrafić wykazać, że sprzedaż odbywa się bez jego udziału. Jeśli jednak wymagany jest „fizyczny” udział przedsiębiorcy w osiąganiu zysku (np. wysłanie produktu fizycznego czy wykonanie usługi), jest to niemożliwe w czasie zwolnienia lekarskiego. Gdy w grę wchodzi niezdolność do pracy i konieczność pobierania zasiłku przez czas jej trwania, nie jest zatem dopuszczalna również opieka nad klientami, wystawianie im faktur czy zamawianie i opłacenie towaru. Nie jest dopuszczalne również odpowiadanie na propozycje współpracy czy podpisywanie umów w jej zakresie.

Złamanie powyższych zasad stanowi poważne naruszenie. To z kolei może oznaczać, że przebywanie na L4 wiązać będzie się z niższą kwotą zasiłku lub wręcz z tym, że zapłata zostanie nie pomniejszona, tylko wstrzymana całkowicie. W tym przypadku pozostaje zatem jedynie ustanowienie pełnomocnika lub czasowe zawieszenie działalności. Uważać trzeba jednak na temat „zawieszenie działalności a pracownik”. Na zwolnieniu lekarskim przedsiębiorca nie może bowiem zawiesić swojej działalności, jeśli zatrudnia pracowników.

Wyjątki, czyli co może pracodawca na zwolnieniu

Jeśli chodzi o wyjątki, co do pełnienia obowiązków związanych z działalnością gospodarczą i zwolnieniem, również one istnieją. Warto o tym wiedzieć, gdyż w niektórych przypadkach wręcz nie jest możliwe, by przedsiębiorca całkowicie odciął się od swojej firmy. Wyjątkiem od tej reguły są na przykład czynności, do których dana osoba jest zobligowana jako pracodawca. Wykonywanie niezbędnych czynności formalnoprawnych i zobowiązań związanych z zatrudnianiem pracowników jest zatem dopuszczalne w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.