Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Nie od dziś wiadomo, że organizmem kobiety sterują hormony. To właśnie od ich poziomu zależy, kiedy wystąpi miesiączka, a kiedy pojawiają się dni płodne. Znajomość cyklu owulacyjnego i zmian które zachodzą w organizmie kobiety dzień po dniu pozwala na lepsze zrozumienie towarzyszących symptomów, a także ułatwia świadome planowanie rodziny. Podpowiadamy, jak wygląda cykl miesiączkowy dzień po dniu i z jakich faz składa się cykl menstruacyjny. W poniższym artykule dowiesz się również, kiedy występują u kobiety dni płodne i jak rozpoznać owulację.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Cykl owulacyjny – ile trwa i jakie są fazy cyklu kobiety?
Pełen cykl menstruacyjny liczy się od pierwszego dnia wystąpienia krwawienia miesiączkowego do dnia poprzedzającego pierwszy dzień kolejnego krwawienia. Standardowa ilość dni cyklu menstruacyjnego to 28, choć oczywiście mogą być od tej liczby indywidualne odstępstwa. Zazwyczaj długość cyklu menstruacyjnego u kobiet mieści się w przedziale 21-35 dni i wartości te uważane są za „normalne”. Ważna jest nie tylko długość cykli, ale również ich regularność występowania, choć i tu za naturalne uważa się niewielkie przesunięcia krwawienia (do 4 dni) względem poprzedniego krwawienia miesiączkowego, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że na długość cyklu miesiączkowego wpływ może mieć wiele czynników bardziej lub mniej zależnych od kobiety.
Gdy kobieta decyduje się, że tabletki antykoncepcyjne nie będą jej już potrzebne, gdyż zamierza starać się o dziecko, powinna wiedzieć, jak wygląda cykl miesiączkowy i kiedy szczególnie jest szansa, że będzie mogła zajść w ciążę. Jeśli chodzi o cykl miesiączkowy dzień po dniu, wyróżnić można 4 główne fazy, które następują bezpośrednio po sobie, a następnie powtarzają się w kolejnych cyklach od początku.
Punkt 0 – menstruacja
Pierwszą fazą cyklu miesiączkowego jest faza menstruacji, czyli moment, w którym występuje krwawienie miesiączkowe. Pierwszy dzień cyklu jest pierwszym dniem miesiączki. To właśnie w tym czasie dochodzi do złuszczania się endometrium macicy, gdy nie dojdzie do zapłodnienia wcześniej uwolnionej komórki jajowej. Menstruacja trwa u kobiety zazwyczaj 3-5 dni, aczkolwiek może się zdarzyć, że krwawienie będzie u jednej kobiety trwało nawet 7 dni, a u innej zakończy się raptem po 2 dniach. U zdecydowanej większości kobiet są wówczas dni niepłodne, więc jeśli kobieta zdecyduje się na seks mimo krwawienia (bo np. krwawienie nie przeszkadza partnerom), prawdopodobnie w tym czasie nie zajdzie w ciążę. Wyjątkiem mogą być tutaj sytuacje, gdy kobieta ma zachwianą gospodarkę hormonalną lub zaburzenia miesiączkowania (np. cykle nieregularne), wówczas nawet współżycie w czasie okresu może skończyć się ciążą.
Jeśli chodzi o temat „fazy cyklu miesiączkowego a samopoczucie”, trzeba wiedzieć, że w czasie menstruacji, kobieta zazwyczaj nie czuje się najlepiej. Towarzyszą jej dolegliwości bólowe podbrzusza, wahania nastrojów, tkliwość piersi i rozdrażnienie. Samopoczucie w czasie menstruacji jest jednak znacznie lepsze niż bezpośrednio przed nią.
Pierwsza połowa cyklu miesiączkowego – faza folikularna
Kolejna faza cyklu miesiączkowego to faza folikularna, która przypada na pierwszą połowę cyklu. Pojawia się ona bezpośrednio po skończeniu się miesiączki i kończy się zanim pojawi połowa cyklu miesiączkowego, czyli najczęściej trwa około 9 dni. W fazie folikularnej dochodzi do pojawienia się dominującego pęcherzyka Graafa, co związane jest z pobudzającym wzrost pęcherzyków jajnikowych działaniem hormonu folikulotropowego (hormon FSH), stąd nazwa tej fazy. Ciało przygotowuje się wówczas na dni płodne, przez co rośnie poziom estrogenu. W tym czasie zmienia się również rodzaj śluzu szyjki macicy. Na początku jest on bardzo gęsty, a z czasem staje się coraz bardziej rozciągliwy i przejrzysty. Około 3-5 dni przed owulacją pojawiają się u kobiety dni płodne i to właśnie seks w tym czasie daje największą szansę na zapłodnienie.
W fazie folikularnej kobieta zaczyna czuć się lepiej, jej samopoczucie się poprawia, a nieprzyjemne dolegliwości związane z menstruacją mijają, co wiąże się z rosnącym poziomem estrogenów. Stan skóry kobiety zaczyna się polepszać, trądzik znika, a włosy stają się bardziej błyszczące, ponadto kobieta ma zdecydowanie więcej energii.
Środek cyklu miesiączkowego – faza owulacji
Trzecią fazą cyklu miesiączkowego jest faza owulacji. Przypada ona na środek cyklu miesiączkowego (czyli w przypadku regularnego cyklu 28-dniowego jest to 14 dzień cyklu) i to właśnie w tym czasie dochodzi do uwolnienia komórki jajowej przez pęcherzyk Graafa. Komórka jajowa wędruje do jajowodu i jest w stanie przetrwać 24 godziny. Śluz wówczas jest bardzo gładki i śliski, ponadto jest go bardzo dużo. Właśnie w tym czasie może dojść do zapłodnienia, ale jeśli plemniki nie zdążą dostać się do komórki jajowej w dobę od jej uwolnienia, ciąży w danym cyklu nie będzie i pojawi się kolejna faza cyklu miesiączkowego. Płodność u kobiety nie dotyczy jednak jedynie doby od uwolnienia komórki jajowej, gdyż plemniki są w stanie przeżyć w organizmie kobiety znacznie dłużej (do 72 godzin), więc dni płodne wyznacza się już przed owulacją i po niej.
W fazie owulacji zazwyczaj kobieta czuje się bardzo dobrze, co związane jest z działającymi wówczas hormonami. W czasie owulacji estrogeny mają najwyższy poziom, ponadto gwałtownie rośnie stężenie hormonu luteinizującego, co sprawia, że pęka pęcherzyk Graafa. Kobieta czuje się wówczas szczególnie atrakcyjnie i tak też odbierana jest przez mężczyzn.
Owulacja – jak zaobserwować czy to już?
Wiele kobiet zastanawia się, kiedy konkretnie dochodzi u nich do owulacji. Jak wspomniano wcześniej, faza owulacji przypada zazwyczaj na środek cyklu miesiączkowego. Dni płodne można rozpoznać również po wzroście temperatury ciała (najczęściej o około 0,5°C), a także po charakterystycznym śluzie owulacyjnym, który ma ułatwić plemnikom dostanie się do komórki jajowej na czas. W czasie owulacji kobiety mają zazwyczaj większą ochotę na seks, ponadto wyglądają wówczas szczególnie atrakcyjnie. Trzeba również wspomnieć, że niektóre kobiety odczuwają ból owulacyjny, który może świadczyć o pękaniu pęcherzyka Graafa i uwalnianiu komórki jajowej. Zdarza się to dość rzadko, jednak jest to jak najbardziej możliwe, co więcej – niektóre kobiety mają w tym czasie również niewielkie plamienie.
Faza lutealna – który to dzień cyklu?
Ostatnią fazą cyklu miesiączkowego jest faza lutealna. Który dzień cyklu ją rozpoczyna, najłatwiej wyznaczyć, obserwując śluz. Gdy zacznie on robić się bardziej mętny, dni płodne u kobiety dobiegają końca i zaczyna się ostatnia faza, która kończy cykl owulacyjny. W tej niepłodnej fazie organizm szczególnie szykuje się na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej. W tym czasie w organizmie kobiety jest wysoki poziom progesteronu, gdyż jest to niezbędne, by przygotować śluzówkę macicy do ciąży. Progesteron w tym czasie produkowany jest przez ciałko żółte, które powstaje po uwolnieniu przez pęcherzyk Graafa komórki jajowej. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia uwolnionej we wcześniejszej fazie komórki jajowej, ciałko żółte zanika, co wiąże się ze stopniowym spadkiem stężenia progesteronu, a to znów skutkuje złuszczaniem się endometrium macicy w fazie menstruacji.
W fazie lutealnej, a najczęściej 7-12 dni przed krwawieniem miesiączkowym, pojawić może się u kobiety PMS, czyli zespół napięcia miesiączkowego, który wiąże się ze spadkiem poziomu estrogenów.
Fazy cyklu miesiączkowego a samopoczucie
Rozważając cykl miesiączkowy dzień po dniu, należy zaznaczyć, że w organizmie kobiety dochodzi do wielu zmian, co wiąże się głównie z działaniem hormonów. Zmiany te nie ograniczają się jedynie do układu płciowego. Mają wpływ również na temperaturę ciała, magazynowanie wody przez organizm, apetyt, libido oraz stan skóry. Fazy cyklu kobiety mogą mieć również oddziaływać na jej nastrój. W okresie przedowulacyjnym nastrój kobiety jest bardzo dobry, a w czasie okołoowulacyjnym nastrój kobiety jest wręcz doskonały. Kobiety czują się wówczas lekkie, pewne siebie i atrakcyjne, a także wzrasta ich ochota na seks, co wiąże się z rosnącym poziomem estrogenu. W czasie owulacji stan ten jest szczytowy i również libido wówczas jest najwyższe. Po owulacji pojawia się trudniejszy moment w życiu kobiety. Potęguje się on zwłaszcza w czasie bezpośrednio poprzedzającym okres. Wówczas nastrój kobiety drastycznie się pogarsza, ponadto czuje się ona senna i zmęczona, ma wyraźny spadek formy fizycznej i psychicznej, a dodatkowo towarzyszą jej nieprzyjemne objawy, jak np. bolesność piersi, napady głodu i drażliwość. Wiąże się to przede wszystkim ze spadkiem poziomu estrogenu.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
