Jak powstają złogi w jelitach?

Złogi w jelitach (inaczej enterolity) mogą wynikać ze źle zbilansowanej diety lub świadczyć o poważniejszych chorobach. Na czym polega leczenie złogów pokarmowych? Czy można zapobiegać ich powstawaniu? Odpowiadamy na te pytania.

Czym są złogi w jelitach?

Na początek warto odpowiedzieć na pytanie, co to są złogi jelitowe. Otóż złogi w jelitach (inaczej enterolity, złogi jelita grubego lub złogi pokarmowe) to niestrawione resztki pokarmu, złuszczone komórki, woda, a także bakterie, zalegające w jelitach [1]. W miarę upływu czasu złogi jelitowe zaczynają twardnieć i przekształcają się w tzw. kamienie kałowe, których nie da się usunąć fizjologicznie, za pomocą ruchów perystaltycznych jelit, konieczna jest interwencja medyczna [2]. 

• Niedrożność jelit – czym jest spowodowana i jak się objawia?
• Naturalny probiotyk na jelita. Co jeść, żeby utrzymywać właściwą florę bakteryjną jelit?
• Co łagodzi stan zapalny jelit? Czy leki wystarczą?

Chorobami związanymi z układem pokarmowym, w tym również leczeniem złogów w jelitach, zajmuje się lekarz gastrolog. Receptę na środki zmiękczające masy kałowe, a także skierowanie na dalsze badania gastrologiczne, można uzyskać szybko dzięki wygodnemu rozwiązaniu, jakim jest e-recepta. E-wizyta nie wymaga fizycznej obecności pacjenta w gabinecie, pacjent może się zatem dowiedzieć, czym oczyścić jelita ze złogów, bez konieczności udawania się do przychodni. 

Przyczyny powstawania złogów w jelitach

Złogi w jelitach dzielą się na pierwotne i wtórne. Enterolity typu wtórnego powstają poza przewodem pokarmowym i migrują do jelita, należą do nich np. kamienie żółciowe [3]. Natomiast pierwotne enterolity powstają w jelicie, najczęściej w wyniku błędów żywieniowych (niedobór błonnika w diecie) albo w przebiegu różnych chorób [3]. 

Znane przyczyny złogów w jelitach to np. [3] [4] [5]: 

• choroba Leśniowskiego-Crohna — to przewlekłe schorzenie należy do nieswoistych chorób zapalnych jelit, jego dokładna przyczyna jest nieznana. Przypuszcza się, że udział w rozwoju choroby Leśniowskiego-Crohna mają: zaburzenia mikrobioty jelitowej oraz czynniki środowiskowe, takie jak np. dieta [8]. Objawy ogólne choroby Leśniowskiego-Crohna to: gorączka, osłabienie oraz zmniejszenie masy ciała. Natomiast objawy miejscowe zależą od tego, jaka część układu pokarmowego została zajęta przez chorobę. Najczęściej schorzenie dotyczy końcowego odcinka jelita krętego, co powoduje ból brzucha, biegunki, gorączkę, niedokrwistość oraz zespół upośledzonego wchłaniania. Nieleczona, choroba powoduje niedożywienie i wyniszczenie, a także obrzęki [8]. Z tego powodu, jeśli zaszło podejrzenie, że choroba Leśniowskiego-Crohna powoduje złogi jelitowe, usuwanie kamieni jelitowych i następnie wprowadzenie ukierunkowanego leczenia stanowi priorytet,
• gruźlica układu pokarmowego — choroba ta występuje w krajach o dużym rozpowszechnieniu gruźlicy, może się rozwinąć w każdym odcinku przewodu pokarmowego [9]. Najczęściej zmiany dotyczą otrzewnej oraz jelit, natomiast charakterystyczne objawy są zauważane dopiero po kilku tygodniach, a nawet miesiącach od zajęcia układu pokarmowego. Objawy ogólne to: brak apetytu, gorączka, osłabienie oraz utrata masy ciała, natomiast do objawów miejscowych należą: biegunka, nudności i wymioty, rozlane, przewlekłe bóle brzucha oraz powiększanie się obwodu brzucha [9],
• uchyłkowatość jelita grubego — do rozwoju tego schorzenia dochodzi po wieloletnim stosowaniu diety ubogoresztkowej (spożywaniu produktów niezawierających błonnika) [10]. Uchyłki jelita są zazwyczaj wykrywane przypadkowo, natomiast jeśli dają objawy, należą do nich: bóle brzucha, wzdęcia, zaburzenia rytmu wypróżnień, a także krótkotrwałe epizody zatrzymania stolca i gazów [10]. Powikłania nieleczonej uchyłkowatości jelita są bardzo poważne, należą do nich: zapalenie uchyłków z gorączką i guzem w dole brzucha, ropień śródbrzuszny, perforacja jelita grubego oraz pełna niedrożność przewodu pokarmowego [10]. 

Inne możliwe przyczyny powstawania złogów w jelitach to [6]: 

• brak aktywności fizycznej,
• otyłość, 
• przewlekłe zaparcia (wypróżnienie rzadziej niż 2 razy w tygodniu), 
• przyjmowanie zbyt małej ilości wody w ciągu dnia, 
• zaburzenia hormonalne (niedoczynność tarczycy), 
• zaburzenia związane z przemianą materii.

Jak rozpoznać złogi jelitowe?

Złogi jelitowe przyczyniają się do magazynowania w organizmie toksyn. W rezultacie dochodzi do wystąpienia różnorodnych niepożądanych objawów, takich jak [2]: 

• dolegliwości gastryczne: bóle brzucha, nudności, wzdęcia, zgaga, 
• dyskomfort podczas wypróżniania się, 
• problemy dermatologiczne, 
• zaburzenia odporności,
• zaburzenia wypróżniania,
• złe samopoczucie, 
• zmęczenie.

Usuwanie złogów w jelitach – domowe sposoby

Jak przeczyścić jelita ze złogów? Do domowych sposobów na złogi w jelitach należy przede wszystkim modyfikacja stylu życia — wdrożenie odpowiednio zbilansowanej diety na złogi jelitowe. Oczyszczanie jelit usprawni również zwiększenie ilości aktywności fizycznej w ciągu dnia [6].

Oczyszczanie jelit ze złogów – domowe sposoby czy dieta oczyszczająca? 

Naturalne oczyszczanie jelit ze złogów jest możliwe, gdy stosowana jest dieta bogata w błonnik, natomiast jeśli chodzi o diety oczyszczające jelita, można je wprowadzać po konsultacji ze specjalistą. Lekarz gastrolog zleci również odpowiednie badania diagnostyczne oraz opracuje metodą leczenia w zależności od indywidualnego przypadku. 

Jak skutecznie oczyścić jelita ze złogów, gdy rozwinęły się kamienie jelitowe?

Jak oczyścić złogi jelitowe, gdy choroba jest bardziej zaawansowana? U większości pacjentów ze złogami jelitowymi w postaci kamieni jelitowych, konieczne jest leczenie operacyjne, ma ono na celu oczyszczanie jelit ze złogów kałowych lub ich rozbicie (celem ułatwienia późniejszego naturalnego wydalenia z organizmu) [7]. 

Czy można zapobiegać powstawaniu złogów jelitowych?

Złogom jelitowym można zapobiegać, w tym celu trzeba prowadzić zdrowy tryb życia. Wskazane jest, aby [6]: 

• pić przynajmniej 2 litry niegazowanej wody dziennie,
• wzbogacić posiłki o produkty bogate w błonnik pokarmowy, a także naturalne probiotyki (przetwory mleczne), 
• zmienić tryb życia na bardziej aktywny — regularnie spacerować i uprawiać dowolny sport.