Gruczolakowłókniak — co to takiego? Przyczyny, leczenie

Napisano 29.11.2022 | Medyczna Asystentka | Czas czytania: 4 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Gruczolakowłókniak to guzek w piersi. Często nie powoduje bólu. Może być twardy, gładki i okrągły. Po dotknięciu łatwo porusza się w tkance piersi. To powszechne zmiany, które występują najczęściej pomiędzy 15. do 35. rokiem życia. Gruczolakowłókniaki można wykryć samodzielnie podczas samobadania piersi czy zwykłej kąpieli. Czy gruczolakowłókniak to nowotwór? Jakie objawy dają gruczolaki w piersiach?

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Czym jest gruczolakowłókniak?

Gruczolakowłókniaki to niezłośliwe (łagodne) guzki piersi. Te gładkie, zaokrąglone zmiany składają się z tkanki włóknistej i tkanki gruczołowej, które tworzą zbitą masę. Nie są typowymi rozrostami nowotworowymi. To zwykle pojedyncze i niewielkie (około 1-2 cm) zmiany, które nie wywołują bólu. Są gładkie, okrągłe albo owalne i mają konsystencję gumy, czyli są elastyczne w dotyku. Rzadko zdarzają się gruczolakowłókniaki mnogie w jednej czy obu piersi. Zmiany większych rozmiarów (powyżej 5 cm) są powszechne u ciężarnych oraz kobiet w okresie laktacji, a także młodych dziewcząt, często powodując asymetrię piersi.

Czytaj także:

Gruczolak piersiowy — objawy

Pierwszym objawem jest wytworzenie się wyczuwalnej zmiany w strukturze czy asymetrię w budowie piersi. Szybko rozrastający się gruczolakowłókniak może powodować dolegliwości bólowe i wówczas można wdrożyć farmakoterapię. Pomocna będzie recepta online na dany środek przeciwbólowy. Receptę zrealizujemy w każdej aptece na terenie Polski. 

Gruczolakowłókniak piersi nie powinien powodować wycieku z sutka, wciągnięcia skóry czy brodawki, a także zaczerwienienia skóry. Takie symptomy mogą wskazywać na rozwój nowotworu piersi.

Przyczyny powstawania gruczolakowłókniaków w piersiach

Nie wiadomo dokładnie, co powoduje powstawanie gruczolakowłókniaków. Przypuszcza się, że hormony, takie jak estrogen, mogą odgrywać rolę we wzroście i rozwoju guzów. Z tego powodu przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych przed 20. rokiem życia wiąże się również z wyższym ryzykiem rozwoju gruczolakowłókniaka. Guzy te mogą się powiększać pod wpływem żeńskich hormonów płciowych, szczególnie w czasie ciąży oraz w końcowej fazie cyklu menstruacyjnego. W okresie menopauzy często się kurczą i ulegają zwapnieniu.

Warto zaznaczyć, że więcej przypadków gruczolakowłókniaków odnotowuje się u osób rasy czarnej.

Gruczolakowłókniak a ciąża

Z powodu zmian w gospodarce hormonalnej w organizmie nowe gruczolakowłókniaki mogą rozwijać się w ciąży. Co więcej, stare guzki mają tendencje do powiększania swoich rozmiarów. Jednak zmiany nie mają wpływu na przebieg ciąży. Gruczolakowłókniak nie jest również przeciwwskazaniem do zajścia w ciążę.

Czy gruczolakowłókniak jest groźny?

W dużej mierze gruczolakowłókniaki ulegają samoistnemu zanikowi. Niektóre mogą utrzymywać się przez kilka lat w niezmienionej formie, a rzadko dochodzi do powiększania wraz z upływem czasu. Szacuje się, że ryzyko przemiany złośliwej gruczolakowłókniaków jest niskie — wynosi około 1-2 procent.

Wyróżnia się dwa rodzaje zmian. Najczęstsze są gruczolakowłókniaki proste. Te guzki składają się wyłącznie z tkanki włóknistej i gruczołowej i nie zwiększają ryzyka raka piersi. Natomiast drugi rodzaj, czyli gruczolakowłókniaki złożone obejmują również inne tkanki piersi. Ich obecność może skutkować rozwinięciem się raka piersi. Z tego powodu należy postępować zgodnie z zalecanym harmonogramem badań przesiewowych określonym przez swojego lekarza i zgłaszać wszelkie zmiany w piersiach.

Jak wygląda diagnostyka gruczolakowłókniaków?

Można samodzielnie zaobserwować gruczolakowłókniaka podczas kąpieli lub prysznica. Z tego powodu zaleca się regularne samobadanie piersi. Takie badanie palpacyjne można wykonywać samodzielnie albo zgłosić się na wizytę do lekarza. Gruczolakowłókniaki można również wykryć podczas rutynowego badania lekarskiego.

Wykorzystuje się również techniki obrazowania. Badania obrazowe podają szczegółowe informacje na temat rozmiaru, kształtu i innych cech guzka piersi. USG wykorzystuje fale dźwiękowe do tworzenia obrazów wnętrza piersi. Ultradźwięki wyraźnie pokazują rozmiar i kształt gruczolakowłókniaka. To badanie może również pokazać różnicę między litym guzkiem a torbielą wypełnioną płynem. Z kolei mammografia wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie do uzyskania obrazu tkanki piersi. Wykrywa granice gruczolakowłókniaka i pomaga odróżnić go od innych tkanek. Niemniej mammografia może nie być najlepszym badaniem obrazowym do stosowania w przypadku gruczolakowłókniaków u młodszych osób, które mogą mieć gęstą tkankę piersi, utrudniającą wykonanie zdjęć rentgenowskich. Ponadto, ze względu na ryzyko promieniowania podczas mammografii, badanie zazwyczaj nie jest używane do sprawdzania guzków piersi u osób poniżej 30. roku życia.

Następnie zaleca się wykonanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej albo gruboigłowej, które polegają na wprowadzeniu przez skórę igły do pobrania komórek ze zmiany. Badania pozwalają określić, czy guzki mają charakter łagodny czy złośliwy.

Leczenie i usuwanie gruczolakowłókniaków

Gruczolakowłókniaka niekoniecznie trzeba usunąć. Decyzję podejmuje się, biorąc pod uwagę objawy fizyczne, wywiad rodzinny, zniekształcenia piersi, wiek pacjentki i jej osobiste obawy. Guzki, które nie rosną i zdecydowanie nie są nowotworowe, można dokładnie monitorować za pomocą klinicznych badań piersi i badań obrazowych, takich jak mammografia i ultradźwięki. Zmiana najczęściej sama zaniknie.

Jeśli wyniki badań są niepokojące lub świadczą o złośliwości zmiany, gruczolakowłókniak jest duży, szybko rośnie czy powoduje uciążliwe objawy — można potrzebować operacji. Zabiegu najczęściej nie proponuje się pacjentkom do 35. roku życia. Niemniej dla starszych osób lekarze zalecają chirurgiczne usunięcie gruczolakowłókniaka wraz z marginesem zdrowej tkanki. Procedurę wykonuje się w znieczuleniu. Zabieg najczęściej trwa do godziny i przeprowadza się go w ciągu jednego dnia, jednak czasami pacjentka pozostaje na noc w szpitalu pod obserwacją. Po operacji pozostaje niewielka (około 2 cm) blizna w kształcie zakrzywionej linii. Usunięcie gruczolakowłókniaka może powodować odkształcenie piersi.

Po leczeniu mogą tworzyć się inne gruczolakowłókniaki. Jeśli znajdzie się nowy guzek w piersi albo zaobserwuje inne niepokojące objawy (np. zmarszczenia, wciągnięcia czy zmiana koloru skóry piersi, wciągnięta brodawka, owrzodzenie brodawki, wyciek z brodawki), należy o tym natychmiast powiadomić swojego lekarza. Może być konieczne wykonanie badania ultrasonograficznego, mammografii lub biopsji, aby sprawdzić, czy nowy guzek jest gruczolakowłókniakiem czy inną chorobą piersi.

Niestety, nie można zrobić nic, aby zmniejszyć ryzyko powstania gruczolakowłókniaka. Warto jednak podjąć następujące kroki, aby zmniejszyć ryzyko raka piersi i wcześnie wykryć chorobę, gdy istnieje największa szansa na jej efektywne wyleczenie. Przede wszystkim należy prowadzić zdrowy styl życia. Istotne jest utrzymywanie zdrowej wagi, dokonywanie mądrych wyborów żywieniowych (w tym unikanie nadmiernej ilości tłuszczu), a także dbanie o regularną aktywność fizyczną o umiarkowanej intensywności. Zaleca się również zrezygnowanie z używek lub ograniczenie ich spożywania.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.