Czym jest depresja maskowana i jak ją rozpoznać?

Czy wiesz, że występuje schorzenie takie jak depresja maskowana? Niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę, tymczasem szacuje się, że jest to bardzo często występująca odmiana depresji, choć jednocześnie jedna z rzadziej diagnozowanych, ze względu na swoje nieoczywiste objawy. Podpowiadamy, jak rozpoznać depresję maskowaną, jak uporać się z jej objawami i jak pomóc osobie, która się zmaga z obecnością jej symptomów.

Czym jest depresja maskowana?

Depresja maskowana, czy też „depresja bez depresji”, depresja wegetatywna, atypowa bądź utajona, to nietypowy rodzaj zaburzeń depresyjnych, których objawy są niespecyficzne i nieswoiste, przez co zwykle znacznie różnią się od charakterystycznych dolegliwości towarzyszących tej chorobie. Sprawia to, że sama diagnoza zaburzenia jest trudniejsza, ponadto pacjenci rzadko zgłaszają się do lekarza, gdyż nie podejrzewają, że symptomy, które obserwują u siebie na co dzień, mogą wiązać się z chorobą, jaką jest depresja maskowana. Bóle głowy można przecież skojarzyć z różnymi chorobami, nikt zwykle nie myśli, że jest to depresja maskowana. Zawroty głowy, swędzenie skóry, bezsenność czy problemy z koncentracją to kolejne przykłady dolegliwości niespecyficznych, które łatwo przypisać do wielu różnych chorób, a także do przemęczenia, stresu itp., stąd tak trudna diagnoza choroby. Gdy w grę wchodzi depresja maskowana, leczenie opiera się między innymi na podawaniu odpowiednio dobranych antydepresantów, co ułatwiają często recepty online, jednak należy pamiętać także o istocie psychoterapii w przypadkach walki z tego typu zaburzeniami, gdyż to właśnie psychoterapia stanowi podstawę skuteczności terapii dotyczącej walki z depresją.

• Jak działają antydepresanty? Zastosowanie, działanie, rodzaje
• Kiedy mamy do czynienia ze stanami lękowymi? Przyczyny i objawy
• Choroba dwubiegunowa — co to jest? Jak ją zdiagnozować?

Depresja maskowana – przyczyny choroby

Depresja maskowana bywa mylona z licznymi schorzeniami, w tym zarówno z chorobami somatycznymi, jak i z nerwicą lękową itp. Jeśli chodzi o przyczyny tej choroby, ciężko jednoznacznie je określić z tego względu, iż jest to choroba dość rzadko diagnozowana, przez co i słabo poznana. Podejrzewa się natomiast, że niektóre osoby mogą mieć predyspozycje do podobnych zaburzeń, ponadto wpływ na ich powstawanie mogą mieć również trudne sytuacje życiowe oraz stres i nadmierna presja, której ciężko podołać. Trzeba pamiętać, że zaburzenia depresyjne dotyczą pacjentów w różnym wieku i na różnych etapach życia. Być może nawet w Twoim otoczeniu znajduje się osoba, która zmaga się z tą postacią choroby, jednak jej nastrój na to nie wskazuje, a że zaburzenie medyczne tego typu wygląda inaczej niż klasyczna depresja, osoba ta nie szuka specjalistycznej pomocy (bądź nie może takowej znaleźć), mimo swojego kiepskiego stanu zdrowia.

Jak rozpoznać depresję maskowaną?

Symptomy towarzyszące depresji maskowanej zwykle ciężko skojarzyć na pierwszy rzut oka z stereotypową formą tej choroby, gdyż najczęściej nie dotyczą one strefy psychicznej i zaburzeń zachowania, ale objawów somatycznych, które zwane są „maskami” – stąd właśnie trudności w rozpoznaniu choroby (nawet u wielu lekarzy). Rzadko lub w znikomym stopniu występują tutaj obniżenia nastroju, poczucie braku energii, problemy z czerpaniem radości z codzienności itp., które zwykle są charakterystyczne dla schorzeń depresyjnych. Zastąpione są one w tym przypadku niespecyficznymi sygnałami ze strony ciała. Depresja maskowana objawy fizyczne może mieć różne, jednak wyróżnić można w tym przypadku 5 kategorii masek:

• maski psychopatologiczne – najbardziej charakterystyczne symptomy chorób psychicznych, w tym fobie, różne formy lęku i natręctwa.
• maski behawioralne – zmiany zachowania, które mają zagłuszyć umysł lub odwrócić uwagę od psychiki, w tym m.in. działania kompulsywne i ryzykowne, uzależnienia od jedzenia, leków, używek czy alkoholu, a także zakupoholizm czy uzależnienie od hazardu.
• maski bólowe – różnego pochodzenia objawy bólowe, w tym np. dolegliwości bólowe głowy, ból serca, mięśni, kończyn.
• maski wegetatywne oraz psychosomatyczne – różnego rodzaju dolegliwości ze strony ciała, w tym np. skoki ciśnienia, swędzenie skóry, zaburzenia miesiączki, zawroty głowy, problemy z koncentracją, biegunki, zaparcia, zespół niespokojnych nóg.
• zaburzenia rytmów okołodobowych – w tym m.in. bezsenność, płytki sen, koszmary senne, duża potrzeba snu w dzień.

Jak widać różnego rodzaju objawy somatyczne mogą świadczyć o tym, że rozwija się depresja maskowana. W przypadku tej postaci choroby pacjent może być długo pozostawiony sam sobie, gdyż wyniki jego badań nie wskazują na konkretne schorzenia medyczne, więc trudno mówić tu o klasycznym leczeniu. Dopiero po konsultacji ze specjalistą, jakim jest psychiatra, okazuje się, że chorzy cierpią na chorobę, jaką jest depresja maskowana. Jak pomóc sobie lub bliskiej osobie w tym przypadku? Przede wszystkim ważne jest tu wsparcie najbliższych, ale nie można również unikać kontaktu z lekarzem, gdyż to właśnie on oceni stan zaawansowania choroby i będzie w stanie wdrożyć działania zaradcze.

Leczenie depresji – kuracja tabletkami i terapia

Jeśli podejrzewasz, że u Ciebie lub Twojego bliskiego rozwija się depresja maskowana, objawy najlepiej skonsultować z lekarzem. Diagnoza jest tu bardzo trudna, gdyż najczęściej lekarze zaczynają od szukania schorzeń natury fizycznej, w tym między innymi dyskopatii, choroby wieńcowej, zaburzeń hormonalnych czy migreny. Często latami chory może zmagać się ze swoją chorobą i chodzić od lekarza jednej specjalizacji do lekarza innej specjalizacji, zanim faktycznie uzyska pomoc od psychiatry. Jeśli przepisywane leki nie przynoszą skutków, a kolejne specjalistyczne badania niewiele nowego wnoszą w historię zdrowotną pacjenta, lekarz może podejrzewać depresję, a wówczas kieruje pacjenta do specjalisty. Gdy w grę wchodzi depresja maskowana, leczenie to między innymi właściwie dobrane antydepresanty, jednak trzeba pamiętać, że kurację farmakologiczną najlepiej uzupełnić psychoterapią, co znacznie przyspieszy leczenie i jednocześnie zmniejszy prawdopodobieństwo, że choroba powróci ze zdwojoną siłą. Leki bowiem ułatwiają funkcjonowanie pacjenta przy nasilonych objawach, ale nie zastąpią leczenia umysłu, a to na nim należy się skupić, gdyż to psychoterapia pozwala dotrzeć do przyczyny problemu i wskazuje pacjentowi, jak może on się z nią uporać.