Czy tabletki “dzień po” są bezpieczne?

Antykoncepcja awaryjna jest stosowana w przypadkach nagłych, np. gdy doszło do stosunku płciowego bez zabezpieczenia lub jeśli zastosowana przed stosunkiem metoda antykoncepcji zawiodła. Rozwiązaniem, które pomoże zmniejszyć ryzyko zajścia w ciążę w takiej sytuacji, jest tabletka “dzień po”. Czy jest bezpieczna? Jakie są skutki uboczne? Jak długo można stosować tabletki “dzień po”? Odpowiadamy na te pytania.  

Tabletka po stosunku a inne przyjmowane leki

Tabletki “dzień po” są przeznaczone do stosowania wyłącznie w sytuacjach awaryjnych i nie mogą być traktowane jako stała metoda antykoncepcji. Stanowią one formę ochrony przed niechcianą ciążą w sytuacji, kiedy inne zabezpieczenia zawiodły lub doszło do odbycia niezabezpieczonego stosunku. 

• Skutki uboczne działania tabletki EllaOne
• Escapelle czy EllaOne – którą tabletkę dzień po wybrać? Różnice i podobieństwa
• Tabletka “dzień po” – kiedy zażyć? Czy to naprawdę “dzień po”?

W Polsce tabletkę “dzień po” można zakupić w aptece, są one dostępne wyłącznie na receptę. Oznacza to, że nie ma możliwości zakupu tabletek “dzień po” bez wcześniejszej wizyty u lekarza ginekologa. Na szczęście usługi medyczne cały czas się rozwijają i w dzisiejszych czasach da się zorganizować szybko i sprawnie tabletkę “dzień po”. Recepta online to wygodne rozwiązanie dla osób, którym zależy na czasie. Cena zależy rodzaju preparatu i kształtuje się na poziomie od 35 zł do około 100-120 złotych. 

Na co uważać podczas przyjmowania tabletki “dzień po”? Czy jest bezpieczna w połączeniu z innymi lekami? Najprostszym sposobem zweryfikowania tego jest wnikliwe zagłębienie się w ulotkę załączoną do opakowania. I tak, w ulotce popularnej tabletki EllaOne [1] przeczytamy, że nie należy jej stosować równocześnie z antykoncepcją awaryjną zawierającą lewonorgestrel, a więc tabletkami Escapelle. Ulotka informuje także, że jeśli pacjentka przyjmuje doustne glikokortykosteroidy, niezbędna jest konsultacja z lekarzem przed przyjęciem leku. Znalazła się w niej również informacja na temat preparatów, które może obniżać skuteczność tabletki antykoncepcyjnej – należą do nich barbiturany i inne leki przeciwpadaczkowe, preparaty zawierające ziele dziurawca, niektóre preparaty przeciwgrzybicze, leki na gruźlicę oraz leki stosowane w leczeniu zakażenia wirusem HIV.

Z kolei ulotka Escapelle [2] zwraca uwagę na możliwe interakcje z lekami pobudzającymi enzymy wątrobowe oraz, podobnie jak w przypadku EllaOne: barbituranami, lekami zawierającymi dziurawiec. Dodatkowo wymienia także inne produkty lecznicze, których nie należy stosować razem z tabletką “dzień po”. Należą do nich: fenytoina, karbamazepina, ryfampicyna, rytonawir, gryzeofulwina oraz ryfabutyna. 

Jakie jest działanie pigułki “dzień po”, kiedy doszło już do implantacji?

Działanie pigułki “dzień po” polega na zahamowaniu procesu owulacji i co za tym idzie, uniemożliwieniu zapłodnienia. Zażyta w ciągu 24 godzin od zbliżenia seksualnego, chroni ona przed niechcianą ciążą. Mechanizm działania tabletek “dzień po” jest jednak różny, w zależności od składu danego preparatu. 

Zacznijmy od EllaOne tabletki po stosunku. Jak działa ten produkt? W skład EllaOne wchodzi substancja czynna – octan uliprystalu. Związek ten hamuje wypuszczanie komórki jajowej przez jajniki, wywołuje także zmiany w obrębie macicy, które utrudniają zagnieżdżenie się zarodka. Preparat ten wykazuje wysoką skuteczność, jeśli zostanie zażyty w ciągu 120 godzin od chwili odbycia stosunku seksualnego. 

A co z Escapelle tabletka “dzień po”? Skutki przyjęcia tego produktu to zmiana w strukturze błony śluzowej macicy tak, aby uniemożliwić zaimplementowanie się w niej zarodka. Podczas gdy skuteczność lewonorgestrelu (Escapelle) zaczyna spadać po 12 godzinach, EllaOne zapewnia 98% skuteczność do nawet 120 godzin po odbytym stosunku bez zabezpieczenia [3].

WAŻNE: Tabletki “dzień po” nie mają działania poronnego. Jeśli zostały zażyte zbyt późno i ciąża już zaczęła się rozwijać, nie są one w stanie jej zaszkodzić. 

Tabletka “dzień po” – skutki uboczne

Na co jeszcze uważać podczas stosowania tabletki “dzień po”? Czy jest bezpieczna w kontekście skutków ubocznych? Niestety tego typu preparaty wiążą się z  wieloma skutkami ubocznymi po zażyciu. Pełną listę możliwych działań niepożądanych tabletki po, konsekwencje niestosowania zgodnie z zaleceniami producenta, a także uwagi odnośnie przeciwwskazań można zawsze znaleźć w ulotce producenta załączonej do opakowania. 

I tak, w przypadku EllaOne [1], możliwe skutki uboczne to między innymi bóle brzucha, pleców lub/i mięśni, uczucie dyskomfortu w brzuchu, mdłości, wymioty, wrażliwość piersi, bolesne miesiączkowanie, bóle i zawroty głowy, wahania nastroju oraz zmęczenie. Są one często zgłaszane przez pacjentki zażywające lek. 

Tymczasem w przypadku Escapelle [2] bardzo częste działania niepożądane to: bóle głowy, bóle podbrzusza, nudności, krwawienie niezwiązane z miesiączką oraz uczucie zmęczenia. Często pojawiają się także: 

• biegunka;
• nieregularne krwawienia miesiączkowe;
• opóźnienie miesiączki dłuższe niż 7 dni;
• wymioty;
• tkliwość piersi;
• zawroty głowy. 

Do tego dochodzi cały szereg rzadziej zgłaszanych działań niepożądanych po zażyciu tabletek “dzień po”, takich jak np.: 

• nietypowe lub nieregularne krwawienie z pochwy; 
• omdlenia;
• podrażnienie pochwy; 
• spadek lub wzrost libido;
• upławy; 
• zaburzenia emocjonalne; 
• zmiany skórne.

Decydując się na zażycie tabletki “dzień po” należy pamiętać także o przeciwwskazaniach do stosowania tego typu środków antykoncepcyjnych. Należą do nich np.: nadwrażliwość na którykolwiek składnik leku, astma oskrzelowa w ciężkiej postaci, karmienie dziecka piersią czy też ciężkie zaburzenia czynności wątroby. Z tego powodu przed przyjęciem tabletki niezbędna jest konsultacja z lekarzem. 

Jak często przyjmować można tabletkę “dzień po”?

Antykoncepcja awaryjna powinna być stosowana tylko w wyjątkowych sytuacjach, w każdym dniu cyklu możesz sięgnąć po tabletkę “dzień po”. Czy jest bezpieczna, gdy przyjmuje się ją więcej niż raz podczas jednego cyklu? 

Organizacja American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) uważa, że można zażyć więcej niż jedną tabletkę “dzień po” w tym samym cyklu. Podkreśla jednak fakt, że metoda ta niesie za sobą wiele skutków ubocznych oraz zaznacza, że wielokrotne przyjmowanie tabletek “dzień po” wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia zaburzeń hormonalnych [4].  

Tymczasem producenci tabletek “dzień po”, np. Escapelle, nie zalecają, aby stosować ten produkt leczniczy powtórnie w jednym cyklu miesiączkowym. Przyjęcie większej liczby tabletek niż zaleca producent może poskutkować poważnymi zaburzeniami hormonalnymi. Podobnie jest w przypadku EllaOne – ich producent nie rekomenduje, aby wielokrotnie przyjmować ten produkt w tym samym cyklu.