Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Powiększenie prostaty jest jednym z najczęstszych problemów dotykający gruczoł krokowy u mężczyzn. Wśród objawów znajdują się między innymi trudności w oddawaniu moczu czy nagłe parcie na pęcherz. Leczenie obejmuje farmakoterapię, operacje i zabiegi małoinwazyjne. Co to jest przerost gruczołu krokowego? Jaka jest prawidłowa wielkość prostaty?
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Podstawowe informacje o gruczole krokowym
Prostata jest gruczołem znajdującym się poniżej pęcherza moczowego i przed odbytnicą u mężczyzn. Składa się z tkanki łącznej i tkanki gruczołowej. Produkuje płyn będący składnikiem nasienia. W prawidłowych warunkach ma kształt oraz wielkość orzecha włoskiego. Drobne zmiany wielkości rozpoczynają się już od około 30. roku życia, niemniej w wieku 50-60 lat może nastąpić zauważalny przerost gruczołu. Uznaje się, że norma objętości gruczołu krokowego u jednostek poniżej 50. roku życia wynosi 28 cm³, a po 60. roku życia to 35 cm³.
Łagodny rozrost gruczołu krokowego jest powszechnym zaburzeniem, które dotyka wielu mężczyzn w starszym wieku, jednak towarzyszące schorzeniu objawy mogą powodować dyskomfort i problemy zdrowotne. Z tego powodu warto regularnie poddawać się badaniom kontrolnym, a w razie występowania choroby czy infekcji leczyć dane zaburzenie. Specjalista przepisze odpowiednie leki, a uzyskana e-recepta online może zostać wykorzystana w każdej aptece w Polsce.
Jednak łagodny przerost prostaty nie jest jedynym schorzeniem gruczołu krokowego. Niektórzy mężczyźni chorują na raka prostaty, który jest drugim najczęściej występującym typem nowotworu u mężczyzn. Często występują również stany zapalne gruczołu krokowego najczęściej spowodowane namnażaniem się bakterii.
Czy przerost gruczołu krokowego jest nowotworem?
Trzeba zaznaczyć, że przerost gruczołu krokowego to nie to samo, co rak prostaty i stan nie zwiększa ryzyka zachorowania na raka. Jest niezłośliwym schorzeniem, które warto leczyć, co pozwoli uniknąć poważniejszych problemów zdrowotnych. Może jednak powodować objawy obniżające jakość życia.
Częstotliwość występowania przerostu gruczołu krokowego u mężczyzn
Jak wspomniano wyżej, przerost prostaty jest zjawiskiem powszechnym. Łagodny rozrost gruczołu krokowego występuje częściej u mężczyzn po 50. roku życia. Szacuje się, że około jedna trzecia mężczyzn doświadcza umiarkowanych lub ciężkich objawów w wieku 60 lat, a około połowa w wieku 80 lat.
Objawy i przyczyny rozrostu gruczołu krokowego
Powiększenie prostaty występuje, gdy komórki gruczołu krokowego zaczynają się namnażać. Te dodatkowe komórki powodują obrzęk prostaty, która uciska cewkę moczową i ogranicza przepływ moczu. U większości mężczyzn wzrost gruczołu krokowego trwa przez całe życie, jednak u wielu z nich rozrost może powodować objawy ze strony układu moczowego lub znacząco blokować przepływ moczu. Nie jest do końca jasne, co powoduje powiększenie prostaty. Może to jednak wynikać ze zmian w równowadze hormonów płciowych w miarę starzenia się mężczyzn.
Czynniki ryzyka powiększenia gruczołu krokowego obejmują:
- starzenie się — powiększenie gruczołu krokowego rzadko powoduje objawy przedmiotowe i podmiotowe u mężczyzn w wieku poniżej 40 lat. Około jedna trzecia mężczyzn doświadcza umiarkowanych lub ciężkich objawów w wieku 60 lat, a około połowa w wieku 80 lat.
- historia rodzinna — posiadanie krewnego, takiego jak ojciec lub brat, który ma problemy z prostatą, oznacza większe prawdopodobieństwo wystąpienia problemów.
- cukrzyca i choroby serca — badania pokazują, że cukrzyca, a także choroby serca i stosowanie beta-blokerów mogą zwiększać ryzyko łagodnego przerostu prostaty.
- styl życia — otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzenia, podczas gdy ćwiczenia fizyczne mogą je zmniejszyć.
Objawy rozrostu gruczołu krokowego są początkowo bardzo łagodne, ale stają się poważniejsze, jeśli nie są leczone. Wśród typowych symptomów wymienia się:
- niepełne opróżnianie pęcherza;
- nykturię, czyli potrzebę oddawania moczu co najmniej dwa razy w ciągu nocy;
- mikronietrzymanie (drybling) po zakończeniu oddawania moczu;
- nietrzymanie moczu lub wyciek moczu;
- osłabienie strumienia moczu;
- nagłą potrzebę oddania moczu;
- spowolniony lub opóźniony strumień moczu;
- dolegliwości bólowe podczas mikcji;
- napinanie się podczas oddawania moczu;
- krew obecną w moczu (krwiomocz).
Należy porozmawiać z lekarzem, jeśli zaobserwuje się u siebie którykolwiek z tych objawów. Można je leczyć, a szybka reakcja może pomóc w zapobieganiu powikłaniom.
Jak powiększenie gruczołu krokowego wpływa na funkcje seksualne?
Prostata to narząd odgrywający istotną rolę w życiu płciowym mężczyzny. Gruczoł krokowy produkuje płyn umożliwiający transport plemników, a także ma wpływ na libido i pojawienie się oraz utrzymanie wzwodu. Z tego względu mężczyźni z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego, ale też nowotworem czy stanami zapalnymi prostaty, mogą doświadczać zaburzeń erekcji, problemów z wytryskiem i odczuwaniem mniejszej satysfakcji seksualnej. Choć łagodny przerost gruczołu krokowego nie jest stanem zagrażającym życiu, może wpływać na obniżenie jakości życia, dobrostan psychiczny mężczyzny, a co za tym idzie jego możliwości seksualne.
Metody leczenia rozrostu prostaty
Po zaobserwowaniu uciążliwych objawów należy udać się na konsultację do specjalisty. Lekarz zacznie od zadania szczegółowych pytań dotyczących objawów i przeprowadzenia badania fizykalnego. Wstępne działanie prawdopodobnie obejmie badanie per rectum (włożenie palca do odbytnicy, aby sprawdzić, czy prostata nie jest powiększona), a także pobranie próbki moczu i krwi do badań laboratoryjnych, które pozwolą wykluczyć infekcję lub inne stany mogące powodować podobne objawy.
Następnie lekarz może zalecić dodatkowe badania, które pomogą potwierdzić powiększenie prostaty i wykluczyć inne schorzenia. Najczęściej wykonuje się uroflowmetrię. Badanie pozwala na zmierzenie przepływu moczu i objętości zalegające po mikcji. Pacjent oddaje mocz do pojemnika podłączonego do maszyny, która mierzy siłę i ilość wydalanego moczu. Lekarz może wprowadzić również cewnik do pęcherza po oddaniu moczu, aby zmierzyć, ile moczu pozostało. Czasami zaleca się badania obrazowe jak ultradźwięk (USG); badania urodynamiczne i ciśnieniowo-przepływowe; biopsję prostaty czy cystoskopię.
Dostępna jest szeroka gama metod leczenia powiększonej prostaty, w tym leki, terapie minimalnie inwazyjne i zabiegi chirurgiczne. Wybór najlepszego leczenia zależy od kilku czynników, w tym:
- rozmiaru prostaty,
- wieku pacjenta,
- ogólnego stanu zdrowia,
- stopnia dyskomfortu lub niepokoju, którego doświadcza jednostka.
Leczenie farmakologiczne jest stosowane w celu zmniejszenia odczuwania objawów przez pacjenta. Zwykle stosuje się środki blokujące receptory alfa-adrenergiczne (alfa-blokery), które wpływają na rozluźnienie mięśni pęcherza i gruczołu krokowego, ułatwiając mikcję. Wykorzystuje się także inhibitory 5 alfa-reduktazy mające na celu zmniejszenie prostaty poprzez zapobieganie zmianom hormonalnym, które powodują wzrost gruczołu.
Wskazaniem do leczenia chirurgicznego są nasilone i uciążliwe objawy, a także brak poprawy po leczeniu farmakologicznym. Zabieg polega na usunięciu nadmiaru tkanki prostaty. W tym celu stosuje się kilka technik w tym:
- TURP — przezcewkowe częściowe usunięcie prostaty;
- TUIP — przezcewkowe nacięcie prostaty;
- usunięcie gruczołu krokowego za pomocą lasera;
- prostatektomię — usunięcie prostaty klasycznymi technikami chirurgicznymi z nacięciem krocza.
Dalsze postępowanie będzie zależało od konkretnej techniki zastosowanej w leczeniu powiększonej prostaty. Niemniej zwykle po zabiegu zaleca się odpoczynek i nieprzeciążanie organizmu. Można też wypróbować następujące strategie, aby złagodzić objawy:
- ograniczenie spożycia kofeiny i alkoholu;
- ograniczenie przyjmowania płynów przez 2 godziny i chodzenie do toalety przed snem, długą podróżą lub innymi okazjami, kiedy oddawanie moczu może być utrudnione;
- opróżnianie pęcherza tak dokładnie, jak to możliwe przy każdym oddaniu moczu;
- wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie dna miednicy;
- spożywanie większej ilości błonnika, aby zapobiec zaparciom;
- unikanie leków, które mogą pogorszyć objawy;
- osiągnięcie i utrzymanie prawidłowej masy ciała;
- przyjęcie zdrowej, niskotłuszczowej diety i ograniczenie pikantnych potraw;
- regularne ćwiczenia.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
