Bardzo obfity okres — przyczyny. Co oznacza i czy powinien niepokoić?

Bardzo obfite okresy (z łac. hypermenorrhoea) to jedno z najczęstszych zaburzeń miesiączkowania zgłaszanych podczas wizyty u ginekologa. Czy nadmierne krwawienie miesiączkowe może świadczyć o poważnym problemie zdrowotnym? Kiedy bardzo obfite miesiączki wymagają leczenia? Odpowiadamy na te pytania.

Bardzo obfity okres — kiedy mamy z nim do czynienia?

Czym jest zbyt obfity okres? Standardowo kobieta podczas menstruacji traci około 30–45 ml krwi [1], tymczasem bardzo obfite miesiączki wiążą się z utratą 100 ml krwi, a nawet więcej [2]. Obfite krwawienie miesiączkowe wymaga zwykle zakładania więcej niż jedna podpaska na raz, a także zmieniania podpasek w ciągu nocy [3]. Może także zakłócać codzienne życie, między innymi dlatego, że utrata dużych ilości krwi wiąże się z osłabieniem organizmu [2]. 

• Jak wygląda współżycie po usunięciu trzonu macicy?
• Jak infekcje intymne wpływają na okres?
• Długie plamienie po owulacji – przyczyny, leczenie, rozpoznanie

Jakie są najczęstsze przyczyny obfitych miesiączek?

Bardzo obfite okresy mogą świadczyć o endometriozie. To choroba narządów płciowych, w której przebiegu niektóre komórki endometrium przedostają się razem z krwią miesiączkową poza jamę macicy, wywołując przewlekłą reakcję zapalną [4]. Jak dotąd nie ustalono dokładnej przyczyny endometriozy, przypuszcza się, ze odpowiadają za nią po części czynniki genetyczne, środowiskowe, autoimmunologiczne i alergiczne [4].  Choroba pogarsza znacznie jakość życia oraz powoduje niepłodność, jest także jedną z częstszych przyczyn hospitalizacji na oddziałach ginekologicznych [4]. 

W przypadku młodych dziewcząt obfity okres może wynikać z nieuregulowanej gospodarki hormonalnej [2]. Jeśli bardzo obfita miesiączka znacznie utrudnia nastolatce codzienne funkcjonowanie, warto udać się do ginekologa, po tabletki na wyrównanie poziomu hormonów. Jeśli zajdzie konieczność kontynuowania terapii, kolejne leki można łatwo nabyć, już bez wizyty stacjonarnej u specjalisty — taką możliwość daje e-recepta. Recepta online na tabletki antykoncepcyjne może zostać zrealizowana w każdej aptece, wystarczy podać farmaceucie numer PESEL oraz wygenerowany kod.   

Co jeszcze może powodować bardzo obfity okres? Przyczyny należy szukać w [2] [5]: 

• chorobach macicy — mięśniaki macicy, polipy oraz zespół zapalenia miednicy mniejszej mogą powodować bardzo obfity okres ze skrzepami, 
• chorobach jajników — bardzo obfity okres ze skrzepami może świadczyć o torbielach, 
• zaburzeniach hematologicznych — intensywna miesiączka może wynikać z niewłaściwej budowy płytek krwi, zbyt małej ilości płytek krwi lub zaburzeń krzepnięcia krwi. 

Inne możliwe przyczyny zaburzeń miesiączkowania w postaci bardzo obfitego okresu to [2] [5]:  

•  ciąża pozamaciczna, 
• choroby nowotworowe — rak błony śluzowej trzonu macicy, rak szyjki macicy, rak jajnika,
• infekcja — np. chlamydioza, 
• niedawny poród — liczne zmiany hormonalne zachodzące w organizmie wpływają na pierwszy okres po porodzie. Bardzo obfity okres u niektórych świeżo upieczonych mam może trwać nawet powyżej tygodnia,
• poronienie,
• stosowanie niektórych leków (np. trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych),
• stosowanie wkładki domacicznej,
• zaburzenia hormonalne – niedoczynność tarczycy, zespół policystycznych jajników (PCOS), hiperprolaktynemia (za wysoki poziom prolaktyny w organizmie),
• zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby. 

Jak radzić sobie z bardzo obfitymi miesiączkami?

Obfite okresy, które utrudniają codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować z lekarzem. Specjalista zleci odpowiednie badania celem zidentyfikowania przyczyny bardzo obfitej miesiączki — poza standardową morfologią pacjentka może zostać skierowana także na badanie przesiewowe szyjki macicy, USG pochwy, a nawet biopsję endometrium [5]. W postawieniu ostatecznego rozpoznania pomoże również analiza prowadzonego przez pacjentkę dzienniczka cyklu menstruacyjnego.

Skutki obfitych miesiączek, czyli do czego mogą doprowadzić?

Bardzo obfite okresy mogą być niebezpieczne dla organizmu, ponieważ nadmierne lub przedłużone krwawienie miesiączkowe może obniżyć poziom żelaza oraz powodować niedokrwistość [3]. W rezultacie kobieta może odczuwać nadmierne zmęczenie, a nawet być na tyle osłabiona, że wykonywanie codziennych czynności będzie znacznie utrudnione. Bardzo obfita miesiączka może również powodować bolesne skurcze, wymagające leczenia [6]. Natomiast jeśli za obfite krwawienie odpowiadają mięśniaki macicy lub polipy, niewykryte i nieleczone, mogą one z czasem doprowadzić do niepłodności, a także wywoływać poronienia i porody przedwczesne [2]. 

Czy bardzo obfity okres powinien być leczony i jak to zrobić?

Bardzo obfita miesiączka może wymagać leczenia dostosowanego do przyczyny dolegliwości. W zależności od niej lekarz może zalecić [3]: 

• farmakoterapię, np. stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub leków homeopatycznych (np. celem obniżenia poziomu prolaktyny w organizmie),
• leczenie operacyjne (dotyczy mięśniaków, polipów i  guzów nowotworowych),
• stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, które wyrównają gospodarkę hormonalną, 
• suplementację żelaza, 
• zabiegi: ablacja endometrium, Dilation and curettage (dylatacja i łyżeczkowanie macicy), resekcja endometrium lub nawet histerektomię (chirurgiczne usunięcie macicy i szyjki macicy, pozbawiające zdolnosci do rodzenia dzieci),
• zastrzyki hormonalne. 

Domowe sposoby na radzenie sobie z bardzo obfitą miesiączką

Co na obfite miesiączki stosować, jeśli chodzi o domowe sposoby? Jeśli dolegliwość nie wynika z poważnego problemu zdrowotnego, można spróbować sobie z nią poradzić poprzez unikanie leków zawierających aspirynę [6]. Tego typu preparaty mogą bowiem zwiększać krwawienie. Nadmiernemu krwawieniu może towarzyszyć ból — aby się z nim uporać, można stosować ciepłe okłady oraz leki rozkurczowe dostępne bez recepty. Przy bardzo obfitych okresach koniecznie trzeba się także wyposażyć w większą ilość podpasek lub tamponów. Dodatkowo warto sięgać po produkty o zwiększonej chłonności oraz dużym rozmiarze, dzięki temu kobieta będzie miała zapewnione odpowiednią ochronę i komfort.