Arytmia serca – przyczyny i objawy. Jak ją leczyć?

Napisano 04.09.2021 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 5 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Choroby serca i układu krążenia nie powinny być przez żadnego pacjenta bagatelizowane, gdyż mogą być groźne dla jego organizmu. Arytmia serca to na przykład bardzo niebezpieczne zaburzenie, które może prowadzić między innymi do utraty przytomności, a nawet w poważnych przypadkach do zatrzymania pracy serca. Zaburzenia rytmu skurczów serca podzielić można na różne rodzaje, ponadto z chorobą wiązać mogą się przeróżne przyczyny. Jakie objawy powinny skłonić pacjenta do zgłoszenia się do lekarza i wnikliwego sprawdzenia swojego stanu zdrowia? Kiedy koniecznie należy poddać się leczeniu lub postawić na sugerowany przez lekarza zabieg medyczny? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.  

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Co to jest arytmia serca?

W czasie badań kontrolnych i EKG wykryta u pacjenta może zostać arytmia serca. Co to jest? Najprościej mówiąc, są to zaburzenia rytmu serca, które mogą być związane z jego tempem bądź regularnością uderzeń. Gdy pacjent ma arytmię, jego serce bije nieregularnie lub zbyt szybko/wolno. Zdrowy człowiek posiada częstość akcji serca wynoszącą 60-100 uderzeń na minutę, a uderzenia serca są rytmiczne. W przypadku normalnej czynności serca w pierwszej kolejności pojawia się skurcz przedsionków, a po nim dochodzi do skurczu komór. Komory napełniane są krwią przepływającą z przedsionków, a następnie przekazują krew do aorty i pnia płucnego. Do pobudzenia mięśni do skurczu przyczynia się naturalny rozrusznik serca, czyli węzeł zatokowy, który zlokalizowany jest w prawym przedsionku tego organu. Działanie węzła zatokowego polega na wytwarzaniu impulsów elektrycznych. Wspomniane impulsy elektryczne przyczyniają się natomiast do kurczenia mięśni serca (naprzemienne skurcze przedsionków i komór) i pompowania krwi do naczyń krwionośnych. Arytmia serca pojawia się, gdy serce pracuje w sposób zaburzony (zbyt szybko, zbyt wolno lub nieregularnie).

Czytaj także:

Pojawiające się u chorych arytmie mogą przyczyniać się do nierównomiernej pracy serca lub jego nieprawidłowej częstotliwości skurczy. Jeśli puls pacjenta wynosi mniej niż 60 uderzeń na minutę, mówić można o bradykardii (rzadkoskurcz). Gdy puls spoczynkowy pacjenta jest natomiast przyspieszony i tętno spoczynkowe wynosi więcej niż 100 uderzeń na minutę, mówić można o tachykardii (częstoskurcz). Jeśli natomiast chodzi o zaburzenia rytmu serca, wyróżnić można zaburzenia komorowe (dotyczą komór) i zaburzenia nadkomorowe (dotyczą przedsionków lub naczyń krwionośnych, które do nich prowadzą). Gdy mowa o zaburzeniach przewodzenia (blokach przewodzenia), wyróżnić można blok zatokowo-przedsionkowy, blok przedsionkowo-komorowy i bloki odnóg pęczka Hisa. 

Arytmia serca – przyczyny

Nie zawsze możliwe jest jednoznaczne stwierdzenie samodzielne, skąd u pacjenta bierze się arytmia serca, gdyż czynników, które mogą się do niej przyczynić może być bardzo dużo. Arytmia serca przyczyny może mieć związane z niektórymi schorzeniami. Zaliczyć można do nich między innymi cukrzycę, nadciśnienie i niewydolność serca, ponadto arytmia może być wynikiem miażdżycy lub chorób zastawek serca. Inne schorzenia, które mogą przyczynić się do arytmii to również choroby tarczycy, choroba niedokrwienna serca, a nawet infekcje o różnym pochodzeniu, czy też zaburzenia elektrolitowe. Do arytmii przyczynić mogą się ponadto liczne czynniki środowiskowe. Ogromny wpływ ma na pacjenta na przykład przewlekły stres, ponadto wspomnieć należy również o paleniu papierosów i nadużywaniu alkoholu. Do arytmii przyczynić mogą się również zbyt duże ilości kofeiny, a nawet niektóre leki. 

Jak zaznaczono wcześniej, arytmia serca przyczyny może mieć różne, ale w wielu przypadkach niezbędne okazuje się wdrożenie leczenia. Zbagatelizowanie problemu może mieć poważne konsekwencje, więc pacjent powinien przyjmować przepisane przez lekarza leki zgodnie z zaleceniami i ustalonym dawkowaniem. W tej sytuacji pomocna może być e-recepta online. Dzięki niej można szybko uzupełnić zapas kończących się leków, bez konieczności stacjonarnej wizyty u lekarza i niedogodności z tym związanych (zwalnianie się z pracy, konieczność znalezienia opieki nad dzieckiem, dojazd do przychodni itp.). 

Czym grozi arytmia serca?

Trzeba mieć na uwadze, że arytmia serca to nie tylko chwilowe nieprzyjemne objawy, ale również większe ryzyko poważnych schorzeń, a nawet zagrożenia życia. To właśnie z tego powodu nie powinna być pod żadnym pozorem bagatelizowana arytmia serca. Czym grozi natomiast lekceważenie tego problemu? Zaburzenia rytmu serca mogą zwiększać na przykład ryzyko demencji oraz upośledzenia funkcji poznawczych, co może wiązać się z mniejszym przepływem krwi do mózgu. Nie jest wykluczona również niewydolność serca lub wręcz nawet jego nagłe zatrzymanie, ponadto nieleczona arytmia może przyczynić się również do wystąpienia udaru mózgu.

Jak rozpoznać arytmię serca?

Należy wiedzieć, że arytmia serca jest poważnym problemem, który może stanowić zagrożenie dla życia pacjenta. Wiele osób żyje z arytmią przez dłuższy czas, zanim dowie się, że ich serce nie działa prawidłowo, co jeszcze bardziej zwiększa ryzyko zagrożenia (gdyż nie są stosowane wówczas odpowiednie leki). Jak rozpoznać arytmię serca? Przede wszystkim należy wykonywać badania kontrolne, a także obserwować sygnały, które wysyła organizm. Diagnostyka zaburzeń rytmu serca obejmować może EKG lub EKG metodą Holtera, gdy arytmia pojawia się okresowo. Pomocne może być również wykonanie przez pacjenta próby wysiłkowej, ECHO serca, a także badanie poziomu elektrolitów we krwi czy analiza prześwietlenia klatki piersiowej. Lekarz będzie wiedzieć najlepiej, jakie badania trzeba zlecić pacjentowi i jakie środki zaradcze wdrożyć.

Objawy arytmii serca

Należy wiedzieć, że w wielu przypadkach arytmia serca przebiega prawie bezobjawowo, stąd tak ważne są regularne badania profilaktyczne – nawet jeśli pacjent czuje się dobrze. W zaawansowanych przypadkach jednak arytmia często wiąże się z pewnymi dolegliwościami, które mogą wpływać na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Chory może mieć między innymi wrażenie, że jego serce działa zbyt mocno lub zbyt słabo, a nawet może wydawać mu się, że serce działa nierówno (uczucie kołatania serca lub nagłego jego szarpnięcia). Zdarzać mogą się ponadto u pacjenta bóle wieńcowe. Gdy problemem jest arytmia, objawy obejmować mogą także większą senność, osłabienie i zasłabnięcia – zazwyczaj symptomy te towarzyszą rzadkoskurczowi. W przypadku częstoskurczu częstym objawem są natomiast zawroty głowy i omdlenia, a także duszności i kłucie w klatce piersiowej. Inne symptomy mogące świadczyć o arytmii to również zaburzenia pamięci, problemy z oddychaniem i duszności. 

Zdrowe serce a arytmia

Arytmia serca najczęściej dotyczy pacjentów starszych, gdyż z wiekiem rośnie ryzyko podobnych dolegliwości. Nie oznacza to jednak, że problem dotyczy jedynie osób w podeszłym wieku. Trzeba mieć świadomość, że może on pojawiać się również u pacjentów dorosłych, a także u młodzieży. Arytmia nie omija także dzieci, a nawet może pojawić się u niemowląt, a wówczas zazwyczaj wiąże się z wrodzonymi zaburzeniami lub wadami rozwojowymi, a także z infekcjami. 

Wiele osób zastanawia się nad kwestią „zdrowe serce a arytmia”, dlatego i ten temat przybliżymy. Należy wiedzieć, że zaburzenia rytmu serca mogą pojawiać się czasem również u pacjentów zdrowych. Dochodzi do nich między innymi przy wzmożonym wysiłku fizycznym lub na skutek bardzo silnych emocji. Wiąże się to z większym zapotrzebowaniem na krew natlenowaną w tych sytuacjach. Pacjent może czuć wówczas, że akcja jego serca przyspiesza, serce mocno bije, szarpie itp. Tego typu sytuacje nie powinny być powodem do obaw. Problemem jednak jest zaburzenie czynności serca bez wyraźnej przyczyny, które pojawia się często i ma charakter nawracający – wówczas koniecznie należy zgłosić się do lekarza. 

Arytmia serca – leczenie

Gdy u pacjenta zdiagnozowana zostanie arytmia serca, leczenie może obejmować farmakologię lub zabieg chirurgiczny. Zależne jest to między innymi od określonej wcześniej przyczyny zaburzenia, a także od jego nasilenia. Leki dobiera lekarz kardiolog, biorąc pod uwagę wiele czynników mających wpływ na zdrowie pacjentów. Postawić można między innymi na stosowanie glikozydów nasercowych, leków z grupy beta-blokerów lub preparatów na bazie antagonistów wapnia. Arytmia serca może wymagać również interwencji chirurgicznej, a wówczas najskuteczniej działa ablacja. Zabieg ablacji ma charakter mało inwazyjny i polega na wprowadzeniu do serca elektrody, która sprawdza przewodzenie w sercu, a gdy wykryje miejsce nieprawidłowości, niszczy zdolność przewodzenia w danym miejscu organu. W poważnych przypadkach konieczny może być rozrusznik serca, operacja zastawki, a nawet defibrylator lub kardiowerter, które przywrócą prawidłowy rytm serca.

Czy da się zapobiegać arytmii serca?

Jak wspomniano już wcześniej, arytmia serca jest schorzeniem, które może mieć różne podłoża. Nie w każdym przypadku możliwe jest zatem, by jej skutecznie zapobiegać, jednak można zmniejszyć ryzyko pojawiania się dolegliwości, dbając o swój organizm. Warto postawić zatem na zdrowy tryb życia, unikać stresu, papierosów, alkoholu i używek, a ponadto postawić na zdrowe odżywianie i odpowiednią dawkę ruchu. Gdy w grę wchodzi arytmia serca, zapobieganie obejmuje również regularne badania, gdyż szybkie wykrycie wielu chorób i odpowiednio szybkie wdrożenie leczenia może uchronić pacjenta przed wieloma towarzyszącymi im dolegliwościami czy wręcz ich powikłaniami. 

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.